بررسی ارتباط کیفیت زندگی با مشخصات بیماری و فردی بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به بیمارستان های شهر تهران در سال ۱۳۸۳

مقدمه: دیابت یکی از شایع ترین بیماری های مزمن عصر حاضر است که بروز و شیوع آن در دنیا و ایران به طور فزاینده ای در حال افزایش است. سلامتی و بهبود کیفیت زندگی از عوامل بسیار مهم در انجام رفتارهای خود پایشی و انجام دستورات درمانی ـ مراقبتی است که اهمیت ویژه ای در پیشگیری از عوارض حاد و مزمن دیابت دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت و ارتباط آن با مشخصات بیماری و فردی بیماران مبتلا به دیابت انجام شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعهی مقطعی است، که روی بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به درمانگاه های دیابت بیمارستان های وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران انجام شد. بیماران از طریق روش نمونه گیری در دسترس از چهار مرکز مورد پژوهش برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. به منظور گرداوری اطلاعات از پرسشنامه ی اطلاعات شخصی و بیماری و نسخه ی فارسی ابزار کیفیت زندگی فرم کوتاه 36 استفاده شد. پس از استخراج اطلاعات، از روش های آماری توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته ها: از 131 بیمار مبتلا به دیابت شرکت کننده در این مطالعه، 3/60% بیماران مؤنث و 7/39% بیماران مذکر با میانگین سنی(74/12±)30/47 سال بودند. دامنه ی نمرات کسب شده برای ابعاد مختلف کیفیت زندگی از (13±) 2/46 برای سلامت عمومی تا (60/26±)13/64 برای عملکرد جسمی متغیر بوده. بین سن با ابعاد عملکرد جسمی و ایفای نقش عاطفی رابطه ی معنی دار آماری وجود داشت (01/0>p). از نظر متغیر های جنس (05/0>p)، میزان تحصیلات (05/0>p)، نوع دیابت (01/0>p) و نوع درمان (05/0>p) تفاوت معنی دار آماری در ابعاد متفاوت کیفیت زندگی به دست آمد. بین سایر متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش از قبیل وضعیت تأهل، اشتغال، مدت ابتلا به دیابت و غیره تفاوت یا رابطه ی معنی دار آماری با ابعاد مختلف کیفیت زندگی به دست نیامد. نتیجه گیری: دیابت نیز مانند سایر بیماری های مزمن با تحت تأثیر قرار دادن ابعاد مختلف زندگی باعث کاهش کیفیت زندگی فرد مبتلا می شود. در مقایسه ی مطالعه ی حاضر با مطالعه ها ی انجام شده در دیگر کشورها، نتایج متفاوت به دست آمده می تواند دلالت بر تأثیر فرهنگ بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت می باشد. بنا بر این برنامه ریزی های بهداشتی ـ درمانی و انجام اقدامات درمانی ـ مراقبتی با در نظر گرفتن جنبه ی فرهنگی به منظور ارتقای کیفیت زندگی و وضعیت سلامت بیماران مبتلا به دیابت ضروری است.