آشنایی آسان با اکسیژن وامکانات تولید آن در هوا و دریا نوردی نظامی

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین ملزومات هوانوردی در ارتفاع پروازی بیش از ده هزار پا و دریانوردی زیرسطحی در هر عمقی امکانات تولید موثر اکسیژن (به خصوص در حیطه نظامی) است که نقش مهم و ارزنده ای در پیشگیری از هیپوکسی و هیپرونتیلاسیون ایفا می کند. هدف از ارائه مطالعه مذکور آشنایی پزشکان، پرستاران، امدادگران و غیره با سازوکار تولید و ذخیره اکسیژن و چگونگی برخورد با هیپوکسی در هوا و دریاست.   مواد و روش ها: مطالعه مشتمل بر اطلاعات جمع آوری شده از مجموعه کتب و مقالات معتبر موجود در زمینه امکانات تولید اکسیژن در هوانوردی نظامی است. بدین منظور ضمن با استفاده از منابع پزشکی و هوانوردی معتبر موجود در این زمینه اهم مطالب با بیانی آسانتر جهت استفاده علاقه مندان ارائه گردیده است.   یافته ها: منابع تولید اکسیژن این گاز را در سه حالت گاز، مایع و ترکیب شیمیایی (مولد اکسیژن) ذخیره می کنند و به صورت گاز اکسیژن با فشار های مختلف (مرتبط با نیاز) و دمای مطبوع ارائه می کنند.کلیه منابع تامین اکسیژن واجد دو جزء منبع اصلی (main source) و ذخیره پشتیبان (back up/ emergency) می باشند تا در شرایط اضطراری امکان استفاده از اکسیژن کافی مقدور باشد. متعلقات مرتبط مانند لوله های ارتباطی، رگولاتورها، رقیق کننده ها و ماسک ها دارای مقدورات و مشخصات منطبق با نیاز می باشند. نحوه کارکرد امکانات مذکور می تواند بر حسب نیاز به صورت دستی و اتوماتیک باشد.مهم ترین ویژگی دستگاه های مورد بحث، شامل: امکان رقیق کردن اکسیژن، تولید اکسیژن 100 % ، افزایش فشار پایه ارایه اکسیژن، دمای مطلوب آن و انطباق با نیاز های فیزیولوژیکی کاربر می باشد.دستیابی به اطلاعات مبسوط از طریق مطالعه مذکور مقدور می باشد.   بحث و نتیجه گیری: پیشرفت روزافزون فن آوری هوانوردی و دریانوردی و ابداع امکانات پیچیده و روزآمد مستلزم آگاهی مناسب گروه های هوایی و دریایی مرتبط (به خصوص مهندسین و پزشکان هوا فضا و زیرسطحی) جهت پیشگیری از هیپوکسی و عوارض حاصل می باشد.به خصوص آگاهی پزشکان هوا فضا و زیرسطحی به دلیل عدم سابقه احتمالی آشنایی با علوم فنی و مهندسی از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله در همایش طب پیشگیری و بهداشت شناور های سطحی و زیر سطحی بندر عباس در سال 1389 ارائه گردیده است.