تأثیر تلقیح با ریزوبیوم و میکوریزا بر واکنش سه توده یونجه به تنش شوری

این آزمایش گلدانی با هدف بررسی تأثیر تلقیح سه توده یونجه با ریزوبیوم و میکوریزا تحت تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. در این آزمایش سه رقم رهنانی، همدانی و بمی در چهار سطح شوری (20، 60، 120 و 180 میلی مولار کلرید سدیم) و چهار تیمار تلقیح (شاهد، میکوریزا، ریزوبیوم و میکوریزا + ریزوبیوم) ارزیابی شدند. در اثر شوری ارتفاع، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، درصد آغشتگی میکوریزایی ریشه، تعداد و وزن گره و هم چنین سطح کل، سطح ویژه، قطر و طول تجمعی ریشه گیاهان یونجه کاهش یافت. بیشترین مقادیر این صفات به ترتیب در تیمار تلقیح دو جانبه میکوریزا+ریزوبیوم، تلقیح با میکوریزا، تلقیح با ریزوبیوم و تیمار شاهد به دست آمد. درصد آغشتگی میکوریزایی، تعداد و وزن گره نیز در تیمار تلقیح دو جانبه بیشترین بود. میزان تأثیر مثبت تلقیح گیاهان بر رشد ریشه بیشتر از تأثیر آنها بر رشد اندام هوایی هوائی بود. میزان تأثیر تلقیح گیاهان با میکوریزا بیشتر از میزان تأثیر تلقیح با ریزوبیوم بود. رقم رهنانی در مقایسه با ارقام همدانی و بمی نسبت به تنش شوری متحمل تر بود. میزان کاهش وزن خشک گیاه در شرایط شور در تیمار تلقیح نشده نسبت به تیمارهای تلقیح شده بیشتر بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تلقیح دو جانبه گیاهان با ریزوبیوم و میکوریزا موجب هم افزائی اثرات این دو میکروارگانیسم در بهبود رشد گیاه یونجه می شود، با این حال تلقیح دو جانبه نسبت به تلقیح گیاهان با میکوریزا و یا ریزوبیوم به تنهائی مزیت قابل ملاحظه ای از نظر تعدیل آثار شوری نداشت.