Târîh-i Varadin Der Zemân-ı Sultân Ahmed Bin İbrahim

1694 Avusturya Seferi, Osmanlılar tarafından 1526 senesinde fethedilen ve 1687 senesine kadar 161 yıl Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra Habsburgların eline geçen Varadin (Sırpça Petrovaradin; Macarca Pétervárad) kalesi üzerine gerçekleştirilmiştir. Sefer, sadrazam Sürmeli Ali Paşa idare edilmiş Kırım Hanı Selim Giray ile Orta Macar Kralı İmre Thököly de askerleri birlikte bu seferde ordusu yanında yer almıştır. 23 gün devam eden muhasara nihayetinde kötü hava durumu sebebiyle kaldırılmıştır. muhasarası Topkapı Sarayı Müzesi’nde bulunan Târîh-i Der Zemân-ı Sultân Ahmed bin İbrâhîm Hân başlıklı anonim bir kroniğine konu olmuştur. Yazarının adı belli olmamakla birlikte, anlatımlarından Paşa’nın maiyetinden biri olduğu sefere iştirak ettiği anlaşılmaktadır. Bir sefer-ruznamesi niteliğinde olan eser, seferini dolayısıyla kalesinin muhasarasını baştan sona be-gün anlatmaktadır. Eserde ordunun yola çıkışından itibaren uğradığı menziller, buralarda yaşanan hadiseler, düzenlenen alay merasimleri, askerin sayısı, kullanılan hafif ağır silahların isim nitelikleri, geçit yerlerinde alınan emniyet tedbirleri, nehirler köprüler inşası, donanmanın mevcudiyeti, gemilerin isim, miktar divan toplantıları gibi sefer ilgili çok çeşitli konuya verilmiştir. Osmanlı-Avusturya seferinin detayları ortaya konulması Varadin, Osmanlı’da askerî organizasyonunun tasviri açısından da son derece önemli kaynaktır. Bu çalışma, Müzesi Yazma Eser Kütüphanesi’nde Revan 1312 referans numarada kayıtlı söz konusu el yazmasını değerlendirmeyi transkripsiyonunu yayınlamayı amaçlamaktadır.