Kelam’ın Terimleştirdiği Bir Kur’an Kavramı Şefaat

Şefaat kelimesi Kur’an’da on dokuz surede otuz bir defa geçmektedir. Lügatte “aracı olmak, yardımcı vesile tek olan şeyin çift olması” gibi anlamlara gelmektedir. Istılah olarak ta, “ahirette günahkâr mü’minlerin günahlarının bağışlanması, günahı olmayanların da derecelerinin yükseltilmesi için Hz. Peygamber’in Allah katında dua etmesi, yalvarması ve onlara olmasıdır.” şefaatin yer aldığı ayetler, kısmı olmadığı ise Allah’ın dilemesiyle olacağı şeklinde tasnif edilmektedir. İlgili ayetlere dayanarak bazı mezhep ya âlimler ile yine tefsir kelam farklı alanlarda çalışma yapan araştırmacılar sonuçlara ulaşmaktadırlar. Konuyu, bütün ön kabulleri kenara bırakıp vahyin nüzul sürecini dikkate alarak mekki-medeni ayetler bağlamında siyak-sibak ilişkisi Kur’an’ın Kur’an tefsirini öncelemek suretiyle incelediğimiz zaman sadece Allah’a ait olduğu sonucunun daha makul anlaşılmaktadır. Çalışmada asıl maksat hicri I. yy.’da tartışılmaya başlanan kavramın II. yy.’a ulaşıldığında artık kelami terim halini aldığının tespit edilmesidir.