Gölhisar orijinli Kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarında dona dayanıklı ailelerin belirlenmesi

Günümüzde iklim değişikliğinin en önemli etkilerinden biri olan ekstrem hava koşullarının görülme sıklığının ve şiddetinin artması, ormancılık faaliyetleri üzerinde de rol oynamaktadır. Örneğin, yüksek sıcaklıklar kuraklık, çalışmalarını olumsuz etkilediği gibi düşük da bu çalışmaları yönde etkilemektedir. Düşük sıcaklık stresi bitkilerin büyümesini, verimliliğini yayılış alanlarını etkileyen bir stres faktörüdür. Özellikle ağaçlandırma çalışmalarında başarılı olunabilmesi için dona dayanıklı türlerin orijinlerin belirlenmesi gereklidir. Daha önce yapılan don dayanıklılık bakımından popülasyon içi farklılıklar olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmada kızılçamda Akdeniz Bölgesi Yüksek Islah Zonunda bulunan Gölhisar orijinli ailelerin soğuğa varyasyonunun ortaya konması amaçlanmıştır. Başlangıçta 28 aileden tohum toplanmasına karşın sadece 26 yeterli fidan edilmiştir. Dona testleri dokuz kademesi (-5,-10,-15,-17.5,-20,-22.5,-25,-30,-40 °C) kontrol (+4 kullanılarak 1+0 yaşındaki fidanlardan elde edilen sürgünler üzerinde, her kademesinde aile 5 tekrarlı olarak 2022 yılı Şubat ayında gerçekleştirilmiştir. Don stresine tabi tutulan sürgünlerde oluşan zararı klorofil floresans yöntemi ile belirlenmiş fotosentetik verimlilik verileri analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda aileler arasında istatiksel ( p<0.0001) fark bulunmuş Tukey HSD testi gruplandırılmıştır. Ancak zarar gördüğü kademe aralıklarını verdiğinden ayrıca doku arasındaki ilişki doğrusal olmayan model yürütülerek Lethal Temprature %50 (LT50) değerleri hesaplanmıştır. Çalışılan ailelerde -17.5 °C’den sonra başlamış düzeyi -22.9 °C 8569 nolu aile, ise -18.7 8587 belirlenmiştir.