Cizre’de Bajari Olmak: Üstünlük mü? Farklılık mı?

Farklı coğrafyalarda, bir takım merkezi yerleşim yerleri ile yakın çevreleri arasında sosyal, kültürel ve ekonomik ayrışmalar yaşanmıştır. Birbirleriyle ilişkileri ise genellikle merkezin çevreyi şekillendirdiği şekilde olmuştur. Merkezi yerlerde yaşayanlar, özellikle yönden avantajlara kazanımlara sahip olmuş, çevrede bulunanlardan daha iyi şartlarda yaşamıştır. İleri düzeydeki yaşam koşulları nedeniyle kendilerini üstün gören merkezdeki kesim çevreden gelenler yaşanan gerginlikler veya çatışmalar bazı önemli ölçüde izler bırakmıştır. Özellikle 1980’li yıllarla birlikte Doğu Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde baş gösteren güvenlik olayları, çevre yerlerinde yaşayanların şehir merkezlerine göç etmelerini doğurmuş bu göçler oranda toplumsal sorunlara yol açmıştır. Bu çalışmanın amacı, farklı türden belirgin algıya olan Cizre merkezinde yaşayanlar çevredeki yerlerinden göçle gelen köylü göçerler ilişkisel sosyolojik yaklaşımla odaklanmaktır. Çalışmanın konusunu merkezde yaşayan bajari (şehirli) olarak diğer kesimlerden bariz üstün/farklı kesimin gelenlere karşı yaklaşımları, aralarındaki ilişkilerin seyri oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemiyle derinlemesine görüşme yoluyla elde edilen bulgular, dışarıdan yönelik üstenci alay edici yaklaşımı başından beri sergilediği, ilk dönemlere göre tutumlarından uzaklaştıkları, üstünlük içeren algının son dönemlerde giderek yok olmaya başladığı yönündedir.