Ata v Jordan Kararı Kapsamında Uluslararası Yatırım Tahkimine İlişkin Bazı Meseleler

Ata v Jordan kararı, uluslararası yatırım tahkimi bağlamında birçok hususa ilk olarak yer vermesi bakımından oldukça ilgi çekici bir karardır. Bu karar ile tahkim anlaşması ve bu anlaşma uyarınca tahkime başvurma hakkı kez bağımsız kabul edilmiştir. Yine hakem heyetinin davalı devletin yargı teşkilatına yönelik belirli eylemi yapması doğrultusunda vermiş olması, kararı dikkat kılmıştır. Hatta heyeti iç hukukundaki sürecinin sonlandırılmasına hükmetmiştir. incelenmesi gereken temel meselelerden birini, ticari tahkimden alınan kararın edilip edilemeyeceği konusu oluşturmaktadır. Ancak bunun yanı sıra karar, teorik açıdan tartışmalı pek çok konuya değinmesi da araştırmacılar için zengin kaynaktır. Özellikle neyin teşkil ettiğine ilişkin, diğer ifadeyle konu yetkiye ilişkin (ratione materiae) değerlendirmeleri, zaman yetkisinin temporis) tespitinde belirleyici olmuştur. bağlamda çalışmada yetkisi üzerine değerlendirmeler zamana yayılan ihlal bileşik eylemden oluşan kavramları üzerinde durulmuştur. uyuşmazlığın tanımlanması doğduğu tarihin tespiti gibi meselelerin bile karmaşık süreçler içerebileceğini göstermektedir. Karar vesilesiyle durulan husus ise genel hukuka ait kavram onarım biçimi olan eski hâle iadenin uygulandığında icrası karşılaşılan zorluklardır. ICSID Konvansiyonu’nun 54. maddesi her ne kadar devletlerin mahkemesi kararlarına uymakla yükümlü olduklarını öngörmüş de doğrudan o milli mahkemesinin uygulanma kabiliyeti yalnızca parasal yükümlülükler tanınmıştır. Burada egemenliğine müdahaleden kaçınma kaygısı ön planda olsa hukuk başvurulabilecek yolların sınırlı olduğu takdir yatırımcıda değil, devlette görülmektedir. Çalışmanın son bölümünde işletilebilecek mekanizmalara değinilmiştir.