نام پژوهشگر: اعظم محمد حسن
اعظم محمد حسن برومند صلاحی
بارش های شدید، همه ساله خسارات زیادی را در مناطق مختلف جغرافیایی به بار می آورند. ایجاد بارش های سنگین علاوه بر رطوبت سطح زمین، مستلزم وجود یک عامل صعود قوی در لایه های بالایی اتمسفر است. چنانچه بتوان عامل ایجاد آن را حداقل از یک روز قبل شناسایی نمود، اقدامات پیشگیرانه درجلوگیری از گسترده شدن خسارات، موثر واقع خواهد شد. در این پژوهش، با تعیین 30 میلی متر بارندگی در 24 ساعت به عنوان روزهای دارای بارش های سنگین در سال های آماری 1951 تا 2005 الگوهای گردشی اتمسفری ایجاد کننده این باران های سنگین در استان تهران مشخص گردیده است.این الگوها، در سطح زمین و درسطح 500 هکتوپاسکال اتمسفر، شناسایی و ردیابی شدند. از الگوهای سطح زمین، کم فشارها، پرفشارها، سیکلون ها و آنتی سیکلون ها و جبهه های گرم و سرد و در سطح بالا، فراز و فرودهای موج بادهای غربی عامل اصلی ایجاد بارش های شدید استان تهران بودند. 72/59 درصد از بارش های سنگین استان تهران با وجود سیستم یا زبانه کم فشار در سطح زمین و 28/40 درصد آن، با وجود سیستم یا زبانه پرفشار سطح زمین مرتبط بوده است. 33/88 درصد از بارندگی های استان تهران زمانی رخ داد که این استان، در جلو فرود ایجاد شده در لایه های میانی و بالایی جو قرار داشته است. 56/5 درصد مواقع، وقوع بارش ها سنگین با استقرار جلو فراز بر استان تهران همراه بوده است. در 94/6 درصد از مواقع وقوع بارش سنگین، استان تهران به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زیر مرکز ناوه قرار داشته است. در 17/4 درصد مواقع، بارش سنگین هنگامی رخ داده است که در سطح 500 هکتوپاسکال جو، بادهای غربی و شمال غربی وزش داشته اند.همچنین در تحلیل مولفه سری های زمانی (روند خطی) پارامتر حداکثر بارش روزانه، نتایج نشان داد که در ایستگاه آبعلی روند در حال افزایش و در بقیه ایسگاه های مورد مطالعه، در حال کاهش می باشد.