نام پژوهشگر: ام البنی علی صوفی

بررسی مبناو مصادیق عدم اعتداد زوجه در حقوق ایران، مصر و لبنان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1389
  ام البنی علی صوفی   سید حسن شبیری زنجانی

چکیده: انحلال نکاح، نزدیکی به شبهه و وفات همسر تکلیفی را تحت عنوان عدّه برای زن ایجاد می کند ، که دایره شمول این حکم بسیاری از زنان را در بر می گیرد؛ امّا شارع مقدس این حکم را با تمام اهمیتی که در پاکی نسل ها دارد از گروهی از زنان برداشته است. لذا علی رغم پیش بینی عدّه در تمامی مذاهب اسلامی، اختلافهایی در بین این مذاهب در خصوص این موضوع وجود دارد که قانون گذار کشورهای اسلامی را تحت تأثیر خود قرار داده است. بنابراین لازم است بررسی تطبیقی در این زمینه صورت گیرد. از این رو پایان نامه حاضر در صدد بررسی تطبیقی، عدم عدّه در حقوق سه کشور ایران مصر و لبنان است. در ابتدا بعد از بررسی اجمالی عدّه و مصادیق و آثار آن ، (. در ادامه از آنجاکه عدم وقوع نزدیکی بین زن و مرد و قرارداشتن زن در سنینی که قابلیت بارداری در او وجود ندارد شرط عدم لزوم عدّه می باشد به بررسی مصادیق مسلم عدّه در فقه شیعه و مذاهب اربعه (که منبع اصلی حقوق کشورهای اسلامی است) و در حقوق ایران ، مصر و لبنان پرداختیم، این مصادیق عبارتنداز: غیر مدخوله، صغیره، یائسه و زانیه در حقوق ایران و حقوق شیعیان لبنان؛ امّا در حقوق مصر و حقوق العائله عثمانی لبنان تنها غیر مدخوله به دلیل آشکار بودن برائت رحمش از حمل عدّه ندارد امّا صغیره و یائسه موظف به نگه داری سه ماه عدّه می باشند و در مورد زانیه نیز اختلاف نظر دارند. در مقابل مصادیق مسلم عدّه ، با توجه به پیشرفت علمی مصادیق مشکوک و غیر مسلمی مطرح می شود که از جمله آنها عدّه زنان بدون رحم، زنان نازا، زنان باردار و زنانیکه شوهرانشان قدرت بارور کردن ندارند می باشد که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و لزوم عدّه بر همه ی آنان به اثبات رسیده است. در ادامه برای درک بهتراحکام عدم عده سه مبنا را مطرح نموده ایم: 1- آشکار بودن برائت رحم؛ 2- عدم قابلیت بارداری و 3- عدم قاعدگی که از میان سه مبنای فوق به نظر می رسد دو مبنای آشکار بودن برائت رحم و مبنای عدم قابلیت بارداری تنها در مورد زنان غیرمدخوله برای اهل سنت قابل طرح می باشد چرا که آنان زنان یائسه و صغیره را موظف به نگهداری عده می دانند و تنها زنان غیر مدخوله را از نگه داری عده معاف می دانند. کلمات کلیدی: عدّه، زوجه، بدون رحم، غیر مدخوله ، صغیره، یائسه، حیض، باردار.