چکیده: هدف ازاین مطالعه بررسی تاثیر گیاه خرفه بر نشانه های ظاهری، عملکردی و بیوشیمیایی کوفتگی عضلانی متعاقب یک برنامه تمرین اکسنتریک می باشد. بدین منظور 20 نفر آزمودنی سالم مرد(سن42/0±2/18سال، قد 48/3±45/177 سانتی متر، وزن 89/11±64/72 کیلوگرم و درصد چربی بدنی8/9±02/23) که در یک طرح دوسویه کور بطور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل (10=n) تقسیم و در این تحقیق شرکت نمودند.گروه تجربی عصاره گیاه خرفه را به میزان1500 میلی گرم در روز و گروه کنترل به همان میزان دارونما را به مدت 72 ساعت قبل و 48 ساعت بعد از فعالیت دریافت نمودند. کوفتگی عضلانی با استفاده از تمرین پله در پای راست آزمودنی ها ایجاد شد.متغیرهای وابسته شامل میزان درد ادراکی، اندازه محیط ران، نیروی ایزومتریک، دامنه حرکتی و میزان سطوح پلاسمایی آنزیم های کراتین کیناز،لاکتات دی هیدروژناز و هورمون کورتیزول بود که به ترتیب در زمان های قبل، بلافاصله بعد، 24 و48 ساعت بعد از برنامه تمرینی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکراهه با اندازه گیری مکرر انجام گرفت و نتایج زیر حاصل شد: میزان درد ادراک شده و سطوح کورتیزول سرم در هر دو گروه بعد از اجرای فعالیت افزایش یافت ولی در فاصله زمانی 48 ساعت بعد بین دو گروه معنی دار بود. اندازه محیط ران و میزان آنزیم ldh در فاصله های زمانی 24 و48 ساعت بعد بین دو گروه تفاوت معنی داری داشت و محدودیت دامنه حرکتی 48 ساعت بعد از فعالیت اکسنتریکی (03/0 p=) در گروه تجربی کاهش یافت. سطوح پلاسمایی آنزیم کراتین کیناز درهر دو گروه نسبت به سطح پایه در سطح بالایی قرار داشت ولی بین دو گروه از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت و کاهش نیرو 48 ساعت بعد از فعالیت در دو گروه مشاهده شد .در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که مصرف عصاره گیاه خرفه در جلوگیری از نشانه های منفی کوفتگی عضلانی تاخیری متعاقب تمرینات اکسنتریک می تواند مفید باشد.