نام پژوهشگر: احسان پرند
احسان پرند غلامعلی مقدم
به دلیل افزایش روز افزون جمعیت از یک سو و نبود منابع کافی از سوی دیگر همراه با افزایش تقاضا برای تولید غذا، نیاز به اتخاذ تدابیر جدید در مورد تولیدات حیوانی وجود دارد. از آنجا که خوراک بخش مهمی از هر سیستم تولید را تشکیل می دهد، درک تاثیرات کیفیت خوراک با توجه به تاثیر آن در تولید حیوان و محیط لازم مینماید. گرچه اساس کیفیت خوراک در ابتدا به ترکیبات و قابلیت هضم خوراک بر می گردد، لیکن لزوم داشتن اطلاعات کافی در مورد فیزیولوژی دستگاه گوارش و تاثیر عواملی مانند فرآوری های مختلف خوراک ها را نبایستی از نظر دور داشت. ?ارزش واقع? خوراکها در عمل وابستگ? ز?ادی به ماه?ت ، شکل و نحوه تغذ?ه آنها دارد و بدون توجه به ا?ن نکته تخم?ن واقع? از ارزش خورکها ممکن ن?ست و امکان تول?د ب?شتر و مقرون به صرفه وهمچن?ن تنظ?م ج?ره های مناسب و تع??ن مقاد?ر کاف? و به اندازه از خوراکها در ج?ره ن?ز ناممکن م?نما?د. ? ?دانه جو به لحاظ محتوی مناسب انرژی و پروتئ?ن در تغذیه دام مورد توجه است و فرآوری دانه جو برای حد اکثر کردن قابل?ت استفاده از آن برای دام های ش?رده و همچن?ن پرواری مد نظر است . دانه کامل به علت داشتن پر?کارپ نسبت به هضم شکمبه ای مقاوم است و ع?وه بر آن بوس?له ?ک پوشش ف?بری با قابل?ت هضم پا??ن احاطه شده است و بر خ?ف دانه ذرت بر اثر جو?ده شدن آس?ب عمده ای نم? ب?ند وم?زان ز?ادی از آن دفع خواهد شد ، ول? در صورت شکسته شدن بعلت ا?نکه ماتر?کس پروتئ?ن? جو محلول تر از ذرت است قابل?ت نفوذ بهتری را برای باکتر?ها فراهم م?کند. همچنین اعمال این فراوریها با توجه به تغییر در محل و کینتیک هضم، خصوصاً در مورد دامهای شیرده تاثیرات قابل توجهی بر تولید و همچنین ترکیبات خون، شیر و مایع شکمبه به جا میگذارد. برای شکستن پر?کارپ دانه و افزا?ش قابل?ت هضم آن روشهای فراوری مختلف? در مورد دانه جو اعمال م?گردند که هرکدام ن?ازمند شرا?ط خاص و دارای اثرات متفاوت? هستند. ?تع??ن کارا?? روشهای فراوری در شرا?ط بوم? م?تواند در انتخاب روش? مناسب باشرا?ط موجود و مزا?ای احتمال? راهگشا بوده ومنجر به افزا?ش بهره وری خوراک و در نت?جه کاهش هز?نه های تول?د و در نها?ت کاهش خروج ارز برای واردات م?زان مورد بیش از تولید داخلی گردد. به کمک تجزیه ترکیبات شیمیایی خوراک می توان ارزش بالقوه یک خوراک را از نظر تأمین مواد مغذی که در اختیار حیوان قرار می دهد سنجید و از اطلاعات بدست آمده از تجزیه شیمیایی خوراکها جهت تنظیم جیره غذایی دامها استفاده کرد. ارزش حقیقی یک غذا تنها پس از کسر مقادیری که خواه، ناخواه در حین اعمال هضم، جذب و متابولیسم به هدر می رود بدست می آید. بررسی تاثیر تغذیه یک خوراک بر تولید محصول نهایی در دام را می توان دقیق ترین برآورد از تاثیرات تغذیه در شرایط عملی و واقعی در دام زنده بر روند تولید محصول نهایی قلمداد کرد که از لحاظ عملی، نظری و اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین برآورد قابلیت هضم یک خوراک به روش های معمول ابزاری مناسب جهت شناخت تبعات تغذیه یک خوراک به دام به شمار می آید. اندازه گیری قابلیت هضم شامل روش آزمایش برروی حیوان زنده ( in vivo) و روش آزمایشگاهی (in vitro) می باشد. اندازه گیری قابلیت هضم با استفاده از حیوان زنده با اینکه اطلاعات دقیقی ارائه می دهد ولی وقت گیر بوده و به مقدار زیادی مواد خوراکی نیاز دارد و همچنین دارای هزینه بالایی نیز می باشد. لذا ترجیح داده می شود که قابلیت هضم را به روش آزمایشگاهی اندازه گیری و گزارش شود.