نام پژوهشگر: سمیرا پاک نژاد
سمیرا پاک نژاد مصطفی عمادزاه
اگرچه رشد و توسعه اقتصادی در سال های اخیر، به افزایش درآمدها دامن زده است و خانوارها عمدتاً سهم بیشتری از درآمد قابل تصرف خود را به تندرستی اختصاص می دهند، لیکن در مورد کشورهای در حال توسعه مشاهده می شود که نابرابری درآمد سبب گشته که بودجه کمتری به سلامت اختصاص یابد و تندرستی گروه های فقیر را آسیب پذیرتر نماید. هدف این مطالعه، تعیین اثر توزیع نابرابر درآمد و متغیرهای کنترل در این توزیع بر وضعیت سلامتی در منتخبی از کشورهای عضو کنفرانس اسلامی است. بدین منظور به بررسی اثر نابرابری درآمد و متغیرهای کنترل بر وضعیت سلامتی در قالب سه فرضیه نابرابری درآمد، فرضیه درآمد مطلق و فرضیه درآمد نسبی پرداخته و این ارتباط میان کشورهای عضو کنفرانس اسلامی در دوره زمانی 2005-1980، با استفاده از داده های تابلویی و مدل ضرایب تصادفی مربوط به 17 عضو این سازمان برآورد و تجزیه و تحلیل می شود. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که با در نظر گرفتن امید به زندگی به عنوان شاخص سلامت، از17 کشور عضو تنها در6 کشور با ثابت در نظر گرفتن درآمد سرانه، نابرابری درآمد (اندازه گیری شده به وسیله ی ضریب جینی) اثر معکوسی بر وضعیت سلامت دارد (مطابق فرضیه نابرابری درآمد). لذا باتوجه به این که امید به زندگی، تغییرات سلامت را در مناطقی با نابرابری درآمد به خوبی نشان نمی دهد، بنابراین از شاخص حاصل ضرب امید به زندگی در درآمد سرانه استفاده گردیده است. هم چنین سطوح درآمد، پس انداز و آموزش به عنوان متغیرهای کنترل به کار رفته، اثر مثبت و معناداری بر سلامت دارد. از طرفی نتایج به دست آمده به منظور بررسی فرضیه های درآمد مطلق و درآمد نسبی نشان می دهدکه طبق فرضیه درآمد مطلق، با افزایش درآمد، سلامتی با یک نرخ کاهشی افزایش می یابد. هم چنین فرضیه درآمد نسبی نیز بیانگر آن است که افزایش نابرابری درآمد، باعث کاهش سلامتی افراد می گردد. در مجموع یافته های این تحقیق بر این واقعیت استوار است که برای بهبود سلامتی، نباید فقط متکی بر نظام مراقبت-های اولیه بود، بلکه باید توزیع نابرابر درآمد نیز بهبود یابد. زیرا توزیع عادلانه تر درآمد، موجب بالارفتن سطح زندگی اقشار وسیعی از توده های مردم از طریق بهبود درامور بهداشت، تغذیه و آموزش آنان می شود.