چکیده آفلاتوکسین ها مهمترین سموم قارچی هستند که توسط گونه های مختلف آسپرژیلوس و برخی از گونه های پنی سیلیوم تولید می شوند. در این میان آفلاتوکسین های g1, b2, b1و g2 به عنوان سموم قارچی اصلی مطرح می باشند. هدف از انجام این تحقیق، استفاده بهینه از باسیلوس لیکنی فورمیس در جهت غیرفعال کردن تیپ های g1, b2, b1و g2آفلاتوکسین در محیط کشت آزمایشگاهی و آرد ماهی کیلکا بوده است. آفلاتوکسین های مورد استفاده جهت تلقیح، از تیپ ها g1, b2, b1و g2 بوده که در محیط کشت آزمایشگاهی از دو غلظت ( 12-16 نانوگرم بر میلی لیتر و برای b1 8-12 نانوگرم بر میلی لیتر برای سایر توکسین ها ) استفاده گردید. دوز مورد استفاده باسیلوس نیز دو غلظت 3 و 4 درصد بوده است. غلظت های مورد استفاده در آرد ماهی کیلکا به ترتیب 2 و 4 میلی لیتر از استاندارد آفلاتوکسین به 50 گرم از آرد ماهی بوده و دوز مورد استفاده باسیلوس نیز 3 و 4 درصد بوده است. میزان تغییرات باکتری و آفلاتوکسین به ترتیب با جذب نوری در طول موج 600 نانومتر توسط دستگاه اسپکتروفتومتر و دستگاه hplc مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج فاز آزمایشگاهی به طور معنی دار(0.05> p) نشان داد که به هنگام استفاده از دوز 3 درصد باسیلوس لیکنی فورمیس، بیشترین میزان کاهش مربوط به تیپ g1 با غلظت های 8 و 12 نانوگرم بر میلی لیتر به ترتیب 9/99 و 4/99 درصد و کمترین کاهش مربوط به تیپ b1 با غلظت های 12 و 16 نانوگرم بر میلی لیتر به ترتیب 6/88 و 7/84 درصد بود (0.05> p). بیشترین میزان تأثیر، در دوز 4 درصد باسیلوس لیکنی فورمیس در تیپ g1 برای هر دو غلظت 8 و 12 نانوگرم بر میلی لیتر، برابر 100 درصد بوده و کمترین میزان کاهش تأثیر، 2/95 و 6/90 درصد، که مربوط به تیپ b1با غلظت های12 و 16 نانوگرم بر میلی لیتر بوده است (0.05> p). نتایج فاز آزمایشگاهی به طور معنی دار (0.05> p) نشان داد که در آرد ماهی برای تیپ های b1, b2, g1 و g2با حضور3 و4 درصد باسیلوس لیکنی فورمیس به همراه 2 و 4 میلی لیتر از سوسپانسیون استاندارد آفلاتوکسین در 50 گرم از آرد ماهی بیشترین میزان کاهش مربوط به تیپ b2به ترتیب 5/77 و 4/90 درصد و 4/97 و 8/94 درصد و کمترین میزان کاهش مربوط به تیپ g1 به ترتیب 8/75 و 1/66 درصد و 4/95 و 7/81 درصد بوده است (0.05> p). در نتیجه، کلی که از این طرح حاصل می شود آن است که باسیلوس لیکنی فورمیس قادر به کاهش تیپ های شاخص آفلاتوکسین در شرایط آزمایشگاهی و آرد ماهی بوده و می توان از آن به عنوان یک روش بیولوژیک در جهت کنترل آفلاتوکسین استفاده کرد. واژگان کلیدی: باسیلوس لیکنی فورمیس، آفلاتوکسین، آرد ماهی، کیلکای معمولی.