نام پژوهشگر: ابوالفضل تاجیک
ابوالفضل تاجیک هادی وکیلی
بحث از «وجود» وحدت و یا کثرت در وجود از دیرباز در تاریخ اندیشه بشری محل بحث و نزاع بوده است. بسیاری در اثر مواجهه با کثرات خارجی و عینیف حکم قطعی به کثرت در نظام وجود کرده و به تعبیری قائل به کثرت انگاری می شوند و وجود اشیاء را حقایقی متباین از یکدیگر برمی شمردند. اما در نقطه مقابل این نظر، اندیشه «وحدت وجود» مطرح است که در آن حکم به یگانگی و یکپارچگی در نظام هستی می شود. این نظریه از منظرهای متفاوتی مطرح شده است تا جایی که طرح این بحث از نحله ها و مکاتب مختلف، گاه متناقض می نماید. بی شک شناخت ابعاد مختلف بحث از «وحدت وجود» و تمایز آن از همه خدایی و حلول و ... نیازمند تدقیق و تحقیق فراوان در اندیشه بزرگان است که در علم و عمل به حقیقت این مسئله دست یازیده اند. در اندیشه ایشان، عالم و آن چه در آن است تجلی ذات حق است و همگی مظاهر وجودی و عینی حضرت حق هستند که نه تنها کثرت آنها وحدت آن حقیقت واحد را خدشه دار نمی کند بکله مویّد و موّکد آن است. این نوشتار بر آن است تا با بررسی آرای عارف کامل، حضرت امام خمینی(س) به بازکاوی این اندیشه در منظر امام بپردازد و ساختار اندیشه ای امام را در مقابله با این مسئله به نمایش بگذارد. و نشان دهد که از دیدگاه حضرت امام(س) سراسر دایره وجود از غیب و شهود مظاهر ذات یگانه حق است و حق در جمیع آنها حاضر بلکه همه آنها نفس ظهور حق اند.