نسبت معماری و اسلام را از زوایای مختلف و در عرصه های گوناگون می توان بررسی کرد . در رساله ی حاضر امکان«بازیابی » این هنر مقدس تحت عنوان معماری «معاصر » اسلامی –در سه حوزه ی فلسفه ،تاریخ و معماری –مورد کنکاش قرار گرفته تا در راستای طراحی بنای «انجمن حکمت و فلسفه همدان» در قالب «مجموعه یادمانی عین القضات همدانی» تمرینی برای به منصه ی ظهور در آمدن این نرم افزار در قالب کالبد معماری فراهم آید . در بدو امر باید مبانی نظری و نرم افزار فکری معماری اصیل اسلامی (حکمت هنر اسلامی )مطالعه شود تا بتوان در مورد قابلیت تعمیم آن به عصر حاضر نیز، اظهار نظر نمود . پس از تحلیل این نرم افزار و اثبات لامکانی و لازمانی آن به دلیل نشاءت گرفتن از وجود لایزال الهی، نتیجتاً هنر الهی نیز به عنوان آیینه ی تجلی جمال الهی مورد تاکید قرار می گیرد این امر فصل نخست را به خود اختصاص داده است . در فصل دوم پس از تفهیم ضرورت تحقق معماری «معاصر » اسلامی و اثبات امکان «ظهور» آن در نظر و «حضور» آن درعمل، نوبت به شناخت «مکان» و بالاخص «مکان مقدس» از منظر حکمت اسلامی فرا می رسد. در این راستا آراء «عین القضات همدانی» نیز در مورد «مکان» مطالعه می گردد؛ تا نتیجتاً نرم افزار فکری و مبانی نظری جهت طراحی فراهم آید. در فصل سوم با فیلسوف و عارف شهیر «عین القضات همدانی» در چارچوب بررسی زندگی نامه، آثار و عقاید این یگانه ی دوران آشنا می شویم. سپس ضمن بهره مندی از مبانی فکری منتج شده از فصول قبل و لحاظ کردن جایگاه معنوی رفیع «عین القضات همدانی»، در فصل چهارم به تلاش جهت طراحی کالبدی و معماری داخلی بنای «انجمن حکمت و فلسفه همدان» در قالب «مجموعه یادمانی عین القضات همدانی» می پردازیم. در این عرصه اهتمام بر این است تا طراحی معماری و معماری داخلی بنا بر اساس «اصول» بدست آمده از فهم روح منبعث از معماری اصیل اسلامی و ادراکات صورت گرفته از مبانی آفرینش مکان ، اما با توجه به« مقتضیات روز» صورت پذیرد. لذا متجلی ساختن این اصول در ساحت عمل هدف غایی این رساله در حد وسع می باشد.