نام پژوهشگر: معصومه گرکانی نژاد
معصومه گرکانی نژاد اصغر جوانی
چکیده هنر درمانی یعنی درمان و شفا بخشی آشفتگی های روانی از طریق واسطه های هنری که در آن درمان جو می تواند درون خود را آشکار سازد و به درمان گر کمک کند تا آنچه را او ارائه کرده، تحلیل نموده و در جهت شیوه های درمانی دیگر قدم بردارد. در ایران این روش درمان به صورت علمی نوپاست و از آنجا که در سیستم های آموزش رشته های هنری و نیز آموزش پزشکی، بویژه روانپزشکی، جای خود را آنچنانکه باید و شاید باز نکرده موضوعی ناشناخته باقی مانده است. با توجه به آنکه هنر در دنیای کودکان جایگاه ویژه و قابل توجهی داشته و معمولاً آنچه در سنین کودکی بر ذهن کودک نقش می بندد تا سالهای دراز زندگی همراه اوست، بررسی نقش هنردرمانی و بویژه نقاشی درمانی در فرآیند درمان و ساماندهی رفتارهای کودکانه اهمیت بسزائی دارد. این اهمیت زمانی دوچندان می شود که دریابیم هنوز این نقش و نتایج حاصل از آن به صورت بایسته تبیین نشده است. نیاز به درک صحیح جامعه ی هنری کشور در نقش تأثیرگذارش در درمان پاره ای بیماری ها و اختلالات روحی و روانی، بویژه در کودکان، و همچنین نیاز به درک صحیح اغلب متخصصان حوزه ی درمان از نقش پررنگ هنر در راستای رفع ناهنجاری های روحی و روانی از جمله مسائلی است که این پژوهش به آن نگاهی ویژه دارد. با این تفاسیر و با توجه به آنچه بیان شد «بررسی هنر درمانی در کودکان و نیز بررسی رفتارهای آنان در نقاشی هایشان با توجه بر فرآیند هنر درمانی» را می توان به عنوان مسائل اصلی مورد نظر این پژوهش در نظر گرفت. با درک این مسأله، این پژوهش در نظر دارد تا پس از تبیین جایگاه هنر درمانی و بویژه نقاشی درمانی ارتباط رفتارهای تعدادی کودک 7 تا 14 ساله را با مقوله ی هنر نقاشی مورد توجه قرار داده و با تحلیل نقاشی های موضوعی آنها، نقش مقوله ی هنر را در ساماندهی رفتارهای کودکانه و بهبود روان و جسم آنان بررسی نماید. نتایج تحقیق ارتباط بین این دو مقوله را اثبات نموده و راه هایی نو را برای درک احساساتی که زبان قادر به بیان آن نبوده و در ضمیر ناخودآگاه کودکان مخفی است، تبیین می کند. روش هائی که با بیانی آزاد از دنیای ناخودآگاه، عواطف، گرایش ها، آرزوها، نگرانی ها و تعارضات درونی کودکان موجب تخلیه ی هیجانی و احساس آرامش و سازگاری در آنها شده و در بررسی هوش، تشخیص کلینیکی روان شناسی و تشخیص و درمان بیماری های جسمی آنها (در کنار روش های علمی و پزشکی) می تواند موثر باشد.