نام پژوهشگر: اصغر اسلامی تنها
اصغر اسلامی تنها کریم خانمحمدی
دانش آموختگان علوم دینی پس از یک دوره فراگیری عمومی معارف دینی در حوزه های علمیه، غالباً در پوششی متمایز از مردم به لباس روحانیت درمی آیند. امروزه، این لباس، پوشش سازمانی روحانیت و نماد نقش روحانیت در جامعه ما محسوب می شود. این «لباس متفاوت» در کنار «نقش اجتماعی خاص» دو عنصر تمایز بخش روحانیت شیعه را تشکیل می دهند. باورها و احساسات و تمایلات رفتاری نسبت به این لباس درحقیقت بازتاب اقتضاءات ساختاری ، نقش شناسی شخصی و چگونگی ایفای نقش روحانیت، توسط حوزویان است. در این رساله با هدف بررسی جامعه شناختی نگرش دانش آموختگان حوزوی به لباس رسمی خود، ابتدا جایگاه لباس در تعریف روحانیت، اجزاء، تاریخچه، شرایط، ضرورت ، آثار و کارکردهای این لباسبررسی شد. سپس با توجه به نظریه های نقش اجتماعی در جامعه شناسی، با روش پیمایشی به سنجش نگرش حوزویان به این لباس پرداختیم . فرضیه اصلی تحقیق ( هر چه پذیرش نقش اجتماعی روحانیت کاملتر انجام شود نگرش مثبت حوزویان به لباس بیشتر خواهد شد.) در کنار فرضیه های فرعی بر اساس داده های جمع آوری شده با ابزار پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss18 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.ونتایج زیر به دست آمد: ا) نگرش حوزویان به لباس روحانیت مثبت و نزدیک به خیلی زیاد(13/4) است.آنها معتقدند این لباس زیبا و با شکوه(89%) ،مفید (8/83%) ، ضروری (3/60%)، مقدس (08/83%) و مایه افتخار(8/50%) است. آمادگی رفتاری برای پوشیدن لباس نیز بسیار مناسب(66/67%) است. ب) بر اساس یافته های های تحقیق، بین پذیرش همه جانبه نقش روحانی و نگرش به پوشیدن لباس روحانیت رابطه مستقیم وجود دارد . همانگونه که بین داشتن صلاحیت نقش ، اشتغال فعال به نقش ، وابستگی به نقش و بهره مندی از امکانات نقش ،به عنوان متغیرهای مستقل و نگرش به پوشیدن لباس روحانیت رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین وجود محدودیتهای نقش و نگرش به پوشیدن لباس رابطه همبستگی معکوس وجود دارد . ج)انجام تحلیل نیز نشان داد وابستگی به نقش بیشترین سهم تاثیر مستقیم ( 515/0) و محدودیت های نقش بیشترین تاثیر معکوس ( 31/0-) را در نگرش به پوشیدن لباس دارد