نام پژوهشگر: فریده آب زاده
فریده آب زاده محمدرضا جلیلی قاضی زاده
نقش و اهمیت ضوابط و استانداردها و تأثیرات فنی و اقتصادی آنها در طراحی و بهره برداری بهینه از تأسیسات آب و فاضلاب امری غیر قابل چشم پوشی است. با توجه به پیچیدگی طراحی شبکه های آب شهری، وجود معیار و ضابطه ای که طبق آن بتوان استانداردها را در طراحی رعایت کرد، از اهمیت زیادی برخوردار است. در کشور ما طراحی شبکه های آبرسانی شهری بر اساس نشریه 3-117 (مبانی و ضوابط طراحی طرحهای آبرسانی شهری) انجام می شود. تدوین این آیین نامه در اوایل سالهای دهه 70 صورت گرفته است؛ در حال حاضر با توجه به تغییر و افزایش نیازها و محدودیت منابع آب که در سالهای اخیر تشدید شده است و با توجه به اینکه این آیین نامه سالانه مبنای طراحی دهها و صدها طرح آبرسانی قرار می گیرد، نیاز به بازبینی و تجدید نظر در آن احساس می شود. در این تحقیق که شامل دو قسمت می باشد، ابتدا ضمن بررسی موارد و جزئیات مطرح شده در نشریه 3-117 از قبیل سرعت، فشار، قطر لوله، تلفات، نیاز آتش نشانی و تطبیق آن با شرایط و نیازهای مربوط به شبکه های توزیع آب شهری، مقایسه ای نیز با استانداردها و معیارهای طراحی سایر کشورها صورت گرفته است. در قسمت دوم این تحقیق به صورت تخصصی به بررسی معیار طراحی آتش نشانی پرداخته شده و سعی گردیده است، مطالعاتی در جهت روشن شدن دلایل انتخاب معیار دبی آتش نشانی در طراحی شبکه توزیع انجام گیرد. برای طراحی آتش نشانی، مقدار دبی روزانه با دبی موردنیاز آتش نشانی جمع می شود؛ دلیل اینکه چرا مصرف حداکثر روزانه با دبی موردنیاز آتش نشانی جمع می شود و به عنوان دبی مبنای طراحی آتش نشانی قرار می گیرد، روشن نیست. در این تحقیق سعی شده است با شبیه سازی مصرف ساعتی وروزانه در سالهای دوره طرح و تحلیل این مصارف به بررسی این موضوع پرداخته شود. بدین ترتیب که ابتدا پس از تعیین چند گروه جمعیتی مشخص، با درنظر گرفتن دوره طرح معین، پیش بینی جمعیت طی این مدت انجام گرفت؛ سپس با تعیین مصرف سرانه متناسب با هر گروه جمعیتی و استفاده از الگوی مصرف روزانه و ساعتی فرضی، مصرف روزانه و ساعتی در سالهای دوره طرح شبیه سازی شد. پس از آن با درنظر گرفتن مصرف حداکثر روزانه انتهای دوره طرح و نسبتهای مختلف آن، تعداد ساعاتی که در طول دوره طرح دارای مصرف بیش از مقادیر هر یک از این نسبتها هستند و احتمال وقوع آن بدست آمد. سپس با تعریف خطرپذیری، خطرپذیری معیار طراحی بر اساس مصارف بدست آمده برای گروههای جمعیتی مختلف بدست آمد و برروی نتایج بحث شد. نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که معیار طراحی آتش نشانی موجود دقیق نبوده، بطوریکه برای گروه های جمعیتی ریسک پذیرفته شده برای تأمین آب آتش نشانی یکسان نیست. پیشنهاد برای روش طراحی بطوریکه ریسک و خطرپذیری برای شرایط مختلف طراحی یکسان باشد، ارائه گردید.