چکیده: درد یک مکانیسم دفاعی بدن است که در برابر آسیب ها آشکار می شود. برای از بین بردن درد اغلب از داروهای شیمیایی استفاده می شود. به دلیل اثرات جانبی این دارو ها بر اندام های مختلف بدن اخیرا توجه زیادی به داروهای گیاهی شده است. گیاه پنج انگشت (vitex agnus -castus) از دیرباز دارای تاثیرات درمانی متعددی بوده است. در پژوهش قبلی اثر ضد دردی و ضد التهابی عصاره هیدرو الکلی این گیاه بررسی شده که نتیجه آن کاهش درد و التهاب در نمونه های آزمایشگاهی بوده است . جهت تعیین این که ماده موثره این گیاه در کدام بخش عصاره قرار دارد (محلول در آب یا محلول در چربی) پژوهش حاضر اثر ضد دردی و ضد التهابی عصاره های آبی و هگزانی میوه گیاه پنج انگشت را بررسی کرده است. در این تحقیق از موش سوری نر بالغ نژاد nmri به وزن 25-20 گرم استفاده شد. در تست درد حیوانات به 7 گروه تقسیم شدند: گروه شاهد (دریافت نرمال سالین)، گروه کنترل مثبت (دریافت مورفین با دوزmg/kg 10) و 5 گروه دریافت کننده عصاره (دوزهای عصاره 265، 365، 465، 565 و mg/kg 665). در هر گروه 30 دقیقه بعد از تززیقات ،مقدار ml02/0 فرمالین 5/2% به زیر پوست کف پای راست حیوان تزریق شده وواکنش حیوان به درد در دو فاز حاد (0 تا 5 دقیقه) و مزمن ( 15 تا 30 دقیقه) مورد بررسی قرار گرفت. در تست التهاب،حیوانات به 7 گروه تقسیم شدند: گروه شاهد( دریافت نرمال سالین)، گروه کنترل مثبت ( دریافت دگزامتازون با دوزmg/kg 15 ) و 5گروه دریافت کننده عصاره( دوز های عصاره 265 ، 365 ، 465 ، 565 وmg/kg665) در هر گروه 30دقیقه بعد از تزریقات،مقدار ml03/0 گزیلن به سطح قدامی و پشتی لاله ی گوش راست حیوان تزریق شد و دو ساعت بعد حیوان کشته شده، سپس برش ها ی 7میلی متری از دو گوش گرفته و وزن گردید. اختلاف وزن برش ها ی دو گوش چپ و راست نشان دهنده میزان التهاب می باشد. نتایج نشان داد که عصاره ها ی آبی و هگزانی سبب کاهش معنی دار درد و التهاب در هر دو فاز حاد و مزمن شدند. عصاره آبی با دوزmg/kg 465 (001/0p<) در فاز حاد و دوز mg/kg665 (001/0p< )در فاز مزمن باعث کاهش معنی دار دردنسبت به گروه شاهد شد.هم چنین عصاره هگزانی با دوزmg/kg 465 (001/0>p)در فاز حاد و دوز mg/kg 665 (001/0p<)در فاز مزمن سبب کاهش معنی دار درد نسبت به گروه شاهد شد. در تست التهاب عصاره آبی با دوز mg/kg 465 (001/0p<)و عصاره هگزانی با دوز mg/kg 565 (001/0p<) باعث کاهش معنی دار التهاب نسبت به گروه شاهد شدند. بررسی ها نشان داده اند که عصاره میوه پنج انگشت دارای ترکیباتی مانند: essential oils (لیمونن ، سینئول ، سابی نن و ... ) و فلاونوئیدها (کوئرستین – کمپفرول ،فلاونول و ....) است که اثرات ضد دردی و ضد التهابی فلاونوئیدها و روغن های آن (به ویژه - cineole 8,1) مشخص شده است.

تحقیق برای یافتن ترکیبات جدید ضد درد از دهه ی 1960 میلادی با سرعت و جدیت بیشتری شروع شده است که علت اصلی در این ارتباط دامنه وسیع آثار جانبی ضد درد های کنونی بوده که هم اکنون به طور عمده .(elisabetsky استفاده از آنها را با محدودیت هایی روبه رو کرده است( 1995 دو دسته اصلی از مواد ضد درد یعنی اپیوییدها (مخدر ها )و داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی (شبه آسپرین ها )مورد استفاده قرار می گیرند که با وجود استفاده فراوان ،آثار نامطلوب آنها نیز قابل توجه است .به عنوان مثال شبه آس پیرین ها ،آسیب هایی را ب ه دستگاه گوارش،کلیه ها وسیستم عصبی مرکزی وارد می سازند و علاوه بر آن در برخی از بیماران موثر نیستند و حتی ایجاد در مورد دارو های ضد درد .(walker تحمل نسبت به برخی از آنها گزارش شده است ( 1990 اپیوییدی نیز مشکلاتی مانند مقاومت به دارو ،وابستگی ،سرخوشی،سو ء اس تفاده و غیره وجود بنابراین طب سنتی که مواد خام گیاهی را به عنوان دست مایه اصلی خود .(elisabetsky دارد( 1995 به کار می برد،در فرهنگ بسیاری از نقاط جهان از جمله در کشور ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق به تعیین میزان دوز کشنده و بررسی اثر ضد دردی و ضد التهابی دانه گیاه گنده تلخه می پردازیم.

هدف این پژوهش یافتن اثرات ضد دردی و ضد التهابی عصاره هیدرو الکلی گیاه بادآورد در زمان گل کامل و در زمان میوه دهی می باشد.پس از مشخص نمودن دوز ld50،میزان اثرات ضد دردی و ضد التهابی آن به ترتیب توسط تست فرمالین،تست گزیلن و تست غوطه وری دم تعیین شد.دوز های تزریقی عصاره هیدروالکلی برای گیاه گل دار(در زمان گل کامل) 45،90،180و360 mg/kg و برای گیاه میوه دار (در زمان میوه دهی) 100،200،400 و 800 mg/kg بود.بر اساس نتایج، هر دو عصاره به خصوص دوز mg/kg360 عصاره هیدروالکلی گیاه گل دار و دوز mg/kg 800 عصاره هیدروالکلی گیاه میوه دار در سطح معنی داری (p<0.001) اثرات مسکن و ضد التهابی از خود نشان دادند.اثرات مسکن و ضد التهابی عصاره گیاه بادآورد احتمالا، به دلیل وجود لاکتون های سزکوئی ترپن است.همچنین سزکوئی ترپن لاکتون ها ترکیباتی هستند که اثرات سمی این عصاره را باعث می گردند.با توجه به این امر ld50 بالاتر عصاره گیاه در زمان میوه دهی نسبت به عصاره گیاه در زمان گل کامل را می توان به وجود انواع متفاوت یا مقادیر متفاوت لاکتون های سزکوئی ترپن در آن ها نسبت داد

چکیده جهت حفظ نسخه های خطی از عوامل بیولوژیکی ، روشهای درمانی مختلفی به کار گرفته شده است . اما با گذشت زمان و با افزایش آگاهی از تاثیرات مخرب ناشی از استفاده از مواد شیمیایی روی اشیا مورد درمان ، محیط و کاربران ، امروزه استفاده از روشهای جایگزین توصیه می شود . در این پایانامه با استناد به متون کهن از قرن ششم بر استفاده از گیاهان به منظور پیشگیری از صدمات ناشی از آسیب حشرات و آفت ها و ترکیبات طبیعی موجود در گیاهان و اثرات ضد قارچی آنها و با توجه به گونه های گیاهی ایران که حدود شش تا هشت هزار گونه گیاهی است ، یعنی رقمی دو تا سه برابر تمام قاره اروپا ، سعی شده است که ضمن آشنایی و توسعه یک روش غیر سمی و ایمن برای آثار ، تاثیر اسانس گیاه مرزه خوزستانی را بر روی دو گونه از شایع ترین قارچها ( آسپرژیلوس نایجر و پنیسیلیوم ) در آثار کاغذی بطور تجربی و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار داده و تاثیر آن در چند روش مانند ، استفاده مستقیم بر روی کاغذهای آلوده به قارچ ، استفاده از اسانس گیاه در محیط کشت مایع و جامد و بکارگیری آن بصورت بخور در محفظه و بررسی تاثیر اسانس بر روی جوهر نسخه های حساس به آب ، ارزیابی شد تا شاید بتوان با روشی ساده و مطمئن از آثار باارزش در برابر عوامل بیولوژیکی محافظت نمود . مرزه خوزستانی در علم گیاه شناسی با نام ساتوریا خوزستانیکا ، از خانواده نعناحاوی مواد موثره مختلفی می باشد که مهمترین آن کارواکرول(37/90%) است ، که رشد رویشی و زایشی قارچها را به طور کامل از بین می برد و روشی بی خطر و مطمئن برای انسان و آثار به جای ماده از پیشینیان می باشد .

استفاده از کنگر از زمان های گذشته در زندگی انسان ها کاربرد دارویی و غذایی داشته است. با توجه به نقش آنتی اکسیدانی آن، در پژوهش حاضر تاثیر عصاره بر محور هورمونی هیپوفیز- گناد، درصد تحرک و تعداد اسپرم و اسپرماتوژنز مورد بررسی قرار گرفته است. حیوانات مورد استفاده در این آزمایش موش های سوری نر بودند که به 5 گروه 15 تایی در قالب گروه های کنترل و تجربی تقسیم شدند. عصاره هیدروالکلی برگ وساقه کنگر که به روش پرکولاسیون تهیه شده بود، با مقادیر mg/kg100، 200، 400 و 800 به هر موش و به مدت 14 روز متوالی به صورت درون صفاقی تزریق شد. یک هفته پس از آخرین تزریق موش ها بیهوش شده و از سیاهرگ باب کبدی خون گیری به عمل آمد. از نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری غلظت سرمی هورمو ن های fsh ,lhو تستوسترون استفاده شد. سپس موش ها کشته شده، اپیدیدیم و بیضه چپ آن ها برداشته شد. بخش دمی اپیدیدیم برای شمارش اسپرم و بررسی درصد تحرک آن به کار رفت. بیضه ها، پس از وزن شدن، در فیکساتیو فرمالین قرار گرفتند. مقاطع 5 میکرو متری تهیه و با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ شدند. داده ها جمع آوری و با استفاده از آزمون های anova و tukey ارزیابی شد. بررسی نتایج حاصل، افزایش معنی داری در تعداد کل اسپرم ها در گروه سوم (mg/kg 400) p<0.01)) و همچنین در قدرت تحرک اسپرم ها(p<0.001) و وزن بیضه ها در گروه های دوم و سوم (mg/kg200 و400) p<0.01)) نشان دادند. میزان تستوسترون در گروه های اول، دوم و سوم(mg/kg 100، 200 و 400) (p<0.001) در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری یافت. بررسی های بافتی افزایش معنی داری در تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه در گروه سوم (mg/kg 400) p<0.001))، سلول های اسپرماتید و اسپرماتوزوئید در گروه های دوم و سوم (mg/kg200 و400) p<0.001)) و سلول های اسپرماتوزوئید در گروه اول(mg/kg 100) p<0.05))، نسبت به گروه کنترل نشان دادند. عصاره برگ و ساقه کنگر با داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی (کوئرستین)، می تواند موجب افزایش تعداد، درصد تحرک اسپرم، وزن بیضه، هورمون تستوسترون و اسپرماتوژنز شود.

گیاه شاهسپرم1 سالهاست که در طب سنتی بسیاری از کشور ها از جمله ایران برای مصارف درمانی استفاده شده است . این گیاه که در بسیاری از مناطق جهان وجود دارد در قسمتهایی از استان آذربایجان و نواحی شمالی ایران می روید. با تحقیقاتی که در سالهای اخیر انجام شده است اثرات درمانی بسیاری برای این گیاه مشخص شده است. همچنین پژوهشهایی که روی ترکیبات تشکیل دهنده این گیاه انجام شده است وجود فلاونوئیدها و روغن های فرار را اثبات کرده است و یکی از مهمترین فلاونوئیدهای موجود در این گیاه کوئرستین است که اثرات درمانی بسیاری برای آن وجود دارد.عصاره گیری از برگ ها و گل ها و ساقه های گیاه شاهسپرم به روش پرکولاسیون تهیه شد. در این مطالعه تجربی از 144 سر موش نر نژاد nmri استفاده شد. در تست التهاب حیوانات به 6 گروه، شاهد، کنترل مثبت (دریافت کننده دگزامتازون با دوز mg15) و چهار گروه دریافت کننده دوزهای 25، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره هیدرو الکلی شاهسپرم تقسیم و جهت ایجاد التهاب از گزیلن استفاده شد. به منظور بررسی اثر ضد دردی عصاره تست فرمالین مورد استفاده قرار گرفت. در این تست نیز حیوانات به 6 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت کننده مورفین) و چهار گروه دریافت کننده عصاره هیدرو الکلی شاهسپرم تقسیم شدند و همچنین تست غوطه وری دم نیز انجام شد که در این روش حیوانات به 6 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت کننده مورفین) و چهار گروه دریافت کننده عصاره هیدرو الکلی شاهسپرم تقسیم شدند. تزریق عصاره و نرمال سالین به روش داخل صفاقی و 30 دقیقه قبل از تست صورت گرفت. داده با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند. عصاره هیدرو الکلی اندامهای هوایی شاهسپرم سبب کاهش معنی دار التهاب در دوزهای mg/kg200 (p<0/001) و mg/kg100 (p<0/05) شد و باعث کاهش درد در هر دو فاز اول و دوم گردید(p<0.001). با توجه به این یافته ها نتیجه می گیریم که عصاره هیدرو الکلی شاهسپرم دارای اثرات ضد التهابی و ضد دردی است که به نظر می رسد مربوط به روغن های فرار و فلاونوئیدها باشد.

چکیده: زمینه وهدف:گیاه آویشن باریک با نام علمی ziziphora clinopodiodes.lamمتعلق به تیره نعناع است.مطالعات اخیر خواص درمانی متعددی را برای این گیاه نشان داده است.در طب سنتی ایران از این گیاه به عنوان ضد تب،ضد التهاب،آرام بخش،ناراحتی های گوارشی ،سرفه وچاشنی استفاده شده است.پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر ضد دردی وضد التهابی گیاه مذبور صورت گرفته است. روش بررسی:در این مطالعه از موش سوری نر نژادnmriباوزن 25-20 گرم استفاده شد.برای تعیین اثرات ضد درد وضد التهاب به ترتیب از تست فرمالین وتست ا لتهابی گزیلن استفاده شد.در هر دو این تست ها حیوانات به 5گروه (که هر گروه شامل 8موش بودند )تقسیم شدند:گروه شاهد،گروه کنترل مثبت وگروههای تجربی که عصاره آبی وعصاره هگزانی رابا دوزهای mg/kg250،500،1000دریافت کردند.همچنین گروه کنترل مثبت در تست التهاب دگزامتازون را با دوز mg/kg15ودر تست فر مالین،مورفین را با دوز mg/kg10دریافت کرد. یافته ها:نتایج نشان داد که عصاره آبی وعصاره هگزانی برگ گیاه آویشن باریک سبب کاهش معنی دار، التهاب ودرد در هر دو فاز حاد ومزمن شد. نتیجه گیری:احتمالا اثرات ضد دردی وضد التهابی این گیاه به علت وجود ترکیبات ضد درد وضد التهاب مانند، فلاونوئید هاو ترپنوئید ها به ویژه پولگون می باشد. واژه های کلیدی:ضد درد،ضد التهاب،عصاره آبی،عصاره هگزانی،برگ آویشن باریک

شقاقل ایرانی گیاهی است علفی و پایا با نام علمی polygonatum orientale desf. که از تیره ی مارچوبه (asparagaceae) می باشد. نام اصلی این گیاه ، مهرسلیمان یا کثیرالرکب است که در حدود 30 گونه ی مختلف دارد و بومی جنگل های شمال ایران است. از ریشه های این گیاه در شمال ایران مربا تهیه می شود و از مواد غذایی مطبوع است. این گیاه دارای گونه های متعددی است که یک گونه آن که کمتر مورد تحقیق قرار گرفته است به نام شقاقل ایرانی است . گیاه شقاقل و ریشه های آن برای شناسایی علمی و بررسی های آزمایشگاهی از دو منطقه شمال ایران ( رامسر و آمل ) جمع آوری شد. تحقیقات مورد نظر شامل دو بخش است، قسمتی مربوط به خرده نگاری و گیاهشناسی برای تهیه ی مونوگراف این گیاه که تاکنون انجام نشده است و قسمت دوم تهیه ی عصاره های مختلف و آزمایشات آنتی اکسیدانی. در طب گیاهی تمام بخش ها، اندام ها و ترکیبات موجود در گیاه دارای اهمیت خاصی می باشند بنابراین خرده نگاری و مطالعات فارماکوگنوزی جهت شناسایی ویژگی های ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک گیاهان می تواند در شناسایی خواص آن ها نقش بسزایی داشته باشد. به علت ارتباط گونه های فعال اکسیژن با پیری، سرطان و بسیاری از بیماری‎های دیگر علاقه به بررسی آنتی‎اکسیدان‎ها رشد چشمگیری داشته است.با توجه به این‎که آنتی‎اکسیدان‎های سنتیک مانند bht می‎توانند کار سینوژن و هم چنین هپاتوتوکسیک باشند، وجود خاصیت آنتی اکسیدانی در مواد طبیعی مانند گیاهان از اهمیت خاصی برخوردار است. تحقیقات وسیعی که بر روی گیاهان با خواص آنتی اکسیدان صورت گرفته حاکی از آن است که شقاقل از اثرات بسیار قوی برخوردار است و با توجه به اینکه در مورد گونه ی ایرانی تحقیق زیادی صورت نگرفته ، مورد نظر این پایان نامه بدین منظورقرار گرفته است. ریزوم های گیاه پس از جمع آوری خشک گردیده و پس از آسیاب کردن، پودر حاصل با اتانول 96% به روش پرکولاسیون عصاره گیری گردید و خاصیت آنتی اکسیدانی با روش dpph مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش اثر مهاری غلظت های مختلف هر یک از عصاره ها و bht ( به عنوان یک ماده آنتی اکسیدان استاندارد) بر روی رادیکال dpph اندازه گیری گردید و سپس از روی معادله های حاصل ic50 برای عصاره محاسبه گردید که نتایج در ادامه ذکر می گردند.

داروهای متعدد با مکانیسم های متفاوت جهت کنترل دیابت نوع 2 وجود دارد. یکی از راههایی که سبب پیشگیری از جذب گلوکز در سیستم گوارشی می شود مهار فعالیت آنزیم گوارشی آلفا آمیلاز است که در نهایت موجب کاهش گلوکز خون می شود. در این پایان نامه هدف بررسی تاثیر عصاره های مختلف اندام هوایی گیاهان phlomis kurdica، phlomis bruguieri، phlomis rigida (گوش بره طناز،گوش بره تماشایی)، phlomis olivieri(گوش بره،چماله)، phlomis caucasica(گوش بره قفقازی)، phlomis anisodonta (گوش بره)، phlomis persica (گوش بره ایرانی)، satureja sahendica (مرزه سهندی)، satureja mutica(مرزه جنگلی،مرزه سفید(،hymenocrater bituminosus، stachys byzantina(سنبله ای نقره ای)، scutellaria tournefortii (بشقابی شمالی)، salvia macrosiphon(مریم گلی لوله ای)،salvia limbata (مریم گلی لبه دار) بر روی آنزیم آلفا آمیلاز است. از اندام های مورد نظر گیاهان مذکور، توسط حلال های اتیل استات، متانول، آب-متانول، بوتانول عصاره های مختلف تهیه شد و اثر باز دارندگی عصاره های حاصل بر فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز بررسی شد. در ادامه غلظتی از هر عصاره که برای مهار 50 درصد از فعالیت آنزیم ها مورد نیاز است ((ic50، محاسبه شد و با آکاربوز که یکی از داروهای مهار کننده آنزیم آلفا آمیلاز است، به عنوان کنترل مثبت مقایسه شد. نتایج نشان داد که اثر ic50 آکاربوز بر آنزیم آلفا آمیلاز 8/1 بوده و از میان عصاره های مختلف هریک از گیاهان، بیشترین اثر ic50، بر آنزیم آلفا آمیلاز به شرح زیر به دست آمد : عصاره اتیل استات گیاه phlomis bruguieri با 9/1 =ic50 دارای بیشترین اثر و پس از آن عصاره بوتانولی گیاه phlomis persica با6/3 = ic50 دارای اثر مهار کنندگی بر روی آنزیم آلفا آمیلاز است.

نظر به شیوع جهانی مقاومت های دارویی در طیف وسیعی از عوامل بیماریزا و نیز عوارض جانبی بعضی از داروهای ضد میکروبی، امروزه تلاش محققان به جایگزین کردن این گونه داروها با داروهای مشتق شده از مواد طبیعی به ویژه داروهای گیاهی متمرکز شده است.هدف این تحقیق تعیین اثر ضد باکتریایی عصاره تام متانولی و فراکسیون های عصاره میوه حماض علیهه شهای باکتریایی استافیلو کوکوس اورئوس، استافیلوکوکس اپیدرمیس، ایشرشیاکلی، سالمونلا، شیگلا و انتروکوکوس فکالیس می باشد. ابتدا عصاره گیاه مورد نظر مطابق روشهای استاندارد تهیه و در شرایط محیطی مورد نیاز تا زمان آزمایش نگهداری شدند. سپس غلظتهای متفاوتی از عصاره تام و فراکشن های آن در دیسک های بلانک که به همین منظور تهیه شده بودند، جایگزین شدند، هر یک از گونه های باکتری بر پلیت های محتوی محیط کشت داده شده و دیسک های محتوی عصاره ها بر روی آنها جایگزین شدند. پس از پایان دوره گرم خانه گذاری قطر هاله عدم رشد در اطراف هر دیسک اندازه گیری شد. در غلظت 125 میلی گرم بر میلی لیتر در اطراف دیسک محتوی عصاره تام حماض در کشت های استافیلوکوکس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس و اشرشیا کولای و سالمونلا و شیگلا و انترو کوکوس فکالیس ، قطر هاله عدم رشد به ترتیب 4/15، 12، 12، 14، 10 و 10 میلی متر تشکیل گردید. همچنین، در اطراف دیسک محتوی فراکسیون آبی در کشت های استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلو کوکوس اپیدرمیس و اشرشیا کولای و سالمونلا و شیگلا و انتروکوکوس فکالیس ، قطر هاله عدم رشد به ترتیب 13، 11، 8، 10، 8 و 6 میلی متر تشکیل گردید. در اطراف دیسک محتوی فراکسیون هگزان در کشت های استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس و اشرشیا کولای و سالمونلا و شیگلا و انتروکوکوس فکالیس ، قطر هاله عدم رشد یه ترتیب 6، 9، 5، 7، صفر و صفر میلی متر تشکیل گردید.در آخر، در اطراف دیسک محتوی فراکسیون متانولی در کشت های استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلو کوکوس اپیدرمیس و اشرشیا کولای و سالمونلا و شیگلا و انتروکوکوس فکالیس ، قطر هاله عدم رشد به ترتیب 8/9، 11، 7، 8، 4 و4 میلی متر تشکیل گردید. هم در غلظت 125 میلی گرم بر میلی لیتر و هم در غلظت 250 میلی گرم بر میلی لیتر بیشترین قطر هاله عدم رشد توسط عصاره تام حماض و کمترین قطر هاله ی عدم رشد توسط فراکسیون هگزان مشاهده گردید.

کافورعمدتاً از درخت کافور بدست می آید. عمر درخت حداقل بایستی 50 سال باشد تا بتوان عمل استخراج کافور را انجام داد لذا بایستی راه های سنتز آن یا منابع دیگری برای استحصال آن یافت. دلیل اهمیت کافور استفاده ی فراوان آن در داروسازی (عمدتاً به عنوان نگهدارنده)، صنایع نایلون سازی (مخصوصا سلولوئید)، لاک سازی، مواد منفجره، ساخت پیشرانه ها، ضد بید و معطر سازی اجساد است. یکی از گیاهانی که به وفور در دامنه کوه تفتان در نزدیکی شهرستان خاش می روید گیاه بومادران است که تاکنون بررسی علمی بر روی میزان کافور موجود در آن بعمل نیامده بود. در این تحقیق کارایی روش میکرواستخراج فاز مایع از فضای فوقانی– کروماتوگرافی گازی در مقایسه با تکنیک تقطیر با آب توسط کلونجر برای استخراج و اندازه گیری کافور موجود در گیاه بومادران گونه سانتولینا مورد بررسی قرارگرفت. پس از یافتن شرایط بهینه دستگاه کروماتوگرافی گازی برای جداسازی آنالیت مورد نظر (کافور) از سایر اجزاء گیاه، بهینه سازی های مربوط به روش میکرواستخراج فاز مایع که شامل پارامترهای موثر بر استخراج از قبیل حجم نمونه، دما، سرعت هم زدن، نوع حلال استخراج کننده، اثر نمک، زمان استخراج و اسیدیته میباشند، مورد مطالعه قرار گرفته و به شرح زیر بهینه شدند: از 2/5 میکرولیتر بنزیل الکل به عنوان حلال استخراج کننده استفاده شد. سرعت هم زدن نمونه 1100 دور بر دقیقه، زمان استخراج 40 دقیقه، دمای محلول 60 درجه سانتیگراد، مقدار نمک اضافه شده 0/8 گرم بر 8 میلی لیتر و حجم نمونه 8 میلی لیتر در ph خنثی انتخاب گردیدند. اسانس گیری از گل و ساقه گیاه بومادران هر کدام به طور مجزا توسط دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب انجام شد. پس از تزریق اسانس به دستگاه گازکروماتوگرافی و مقایسه این روش (تقطیر با آب) با روش میکرواستخراج توسط منحنی های کالیبراسیون به کارایی روش میکرواستخراج پی میبریم. پس در مقایسه با منحنی کالیبراسیون میزان کافور موجود در گل و ساقه در این گیاه، 0/174 و 0/134 درصد وزنی تعیین گردید. به طریق مشابهی و با استفاده از روش میکرواستخراج از فضای فوقانی مقدار کافور در همین اجزاء گیاه به ترتیب 0/1557 و 0/100 درصد وزنی محاسبه گردید. آزمون های آماری نشان دادند که صحت و دقت دو روش با یکدیگر قابل مقایسه می باشد، حد تشخیص روش بسیار پایین (0/0203 میلی گرم بر لیتر) بوده، ضریب تغلیظ 1000 برابر برای آن محاسبه شد. محدوده خطی منحنی کالیبراسیون در روش میکرواستخراج، با ضریب همبستگی 0/993، 0/0609-500 میلی گرم بر لیتر میباشد.

در این تحقیق عصاره برگ گیاه پنج انگشت از روش maceration (خیساندن) آماده گردید. سپس آزمایشات روی 30 سر موش صحرایی نر از نژاد spragu – dawely با وزن حدود 240-180 گرم انجام شد، به گروه آزمایش 1 و 2 و 3 عصاره هیدروالکلی اتانولی برگ پنج انگشت با دوزهای 165 ،265، 365 میلی گرم بر کیلوگرم و به گروه آزمایش 4 به عنوان گروه شم معادل حجم و مدت تجویز عصاره در گروه های آزمایش، حامل و به گروه 5 به عنوان کنترل مثبت سویا با دوز 120 میلی گرم بر کیلو گرم خورانده شد. تمام مراحل گفته شده به مدت 48 روز است. در روز 49 کلیه رت ها تحت بیهوشی عمیق با اتر قرار گرفتند و خونگیری برای اندازه گیری هورمونی انجام شد و بعد از تشریح از یک سانتیمتر انتهایی مجرای دفران چپ اسپرم گیری به عمل آمد و در 2 سی سی محلول نرمال سالین قرار دادیم و مشاهده تعداد اسپرم ها از طریق لام نئوبار انجام شد.برای بررسی تغیرات ساختمانی بیضه مطالعات بافت شناسی انجام گرفت. در پژوهش حاضر خوراندن عصاره هیدروالکلی برگ گیاه پنج انگشت در سه دوزmg/kg165 و mg/kg265 و mg/kg 365 نشان می دهد که تفاوتی در وزن موش و وزن بیضه موشها دیده نشد که این نشانه عدم اثر منفی عصاره بر موش است. تعداد اسپرم ها در گروه های آزمایشی و کنترل مثبت(سویا) نسبت به شم کاهش معنی دار داشته (p<0.01) و میزان هورمون lh در گروه های آزمایشی عصاره پنج انگشت و کنترل کاهش معنی داری را نسبت به گروه شم (حامل) داشته است (p<0.0001)، میزان هورمون fsh در گروه های آزمایشی عصاره پنج انگشت و کنترل کاهش معنی داری را نسبت به گروه شم داشته است (p<0.0001) ، میزان هورمون تستوسترون در گروه های آزمایشی عصاره پنج انگشت و کنترل کاهش معنی داری را نسبت به گروه شم داشته است (p<0.05) میزان هورمون استرادیول در گروه های آزمایشی عصاره پنج انگشت و کنترل افزایش معنی داری را نسبت به گروه شم داشته است (p<0.017) و همچنین از نظر بافت شناسی بیضه ، مجاری اسپرم ساز نسبت به گروه حامل شکل نامنظم پیدا کرده و اسپرماتوزوئیدهای موجود در مجاری اسپرم ساز کاهش یافته است یا قابل روئیت نیستند(در دوز mg/kg 365 حتی در بعضی قسمتها، دیواره لوله های اسپرم ساز کاملا تخریب شده است)، در برخی موارد نکروز هم دیده شده است و در بافت بینابینی مویرگها گشاد شده و نشانه هایی از ادم قابل روئیت است که این حالت با افزایش دوز عصاره بیشتر شده است.

در این تحقیق گیاه .citrus aurantium l که یکی از گیاهان متعلق به تیره rutaceae می باشد، بعد از جمع آوری و شناسایی علمی از قائم شهر، خشک و پودر شده و عصاره تام متانولی آن با روش خیساندن تهیه شد. فراکسیون های مختلف (اتردوپترولی ، کلروفرمی اتیل استاتی وآبی) نیز با روش liquid-liquid تهیه شد. عصاره و فراکسیون های حاصله از پوست و برگ گیاه بعد از تغلیظ خشک شدند و اثر آنتی‏باکتریال آن را علیه سوش های باکتریایی شامل استافیلوکوکوس اورئوس ptcc 1112)) ، اشریشیاکلی ( ptcc 1504)، سودوموناس آئروژینوزا (ptcc 5006 ) و اثر ضد قارچی علیه آسپرژیلوس نایجر(ptcc 5154) و آسپرژیلوس فلاووس(ptcc 5006 ) ، با روش چاهک پلیت و تعیین mic، بررسی کردیم که تمامی عصاره‏های پوست دارای اثر آنتی باکتریال بر روی سوش‏های باکتریایی این مطالعه، بودند ولی اثر ضدقارچی مشاهده نشد. عصاره متانولی حاصل از پوست با هاله عدم رشد 18 میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی استافیلوکوک اورئوس بود. عصاره کلروفرمی حاصل از پوست با هاله عدم رشد 20 میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی اشرشیا کلی بود. عصاره متانولی حاصل از پوست با هاله عدم رشد 14/5میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی سودوموناس آئروژینوزا بود. تمامی عصاره‏های برگ نیز دارای اثر آنتی باکتریال بر روی سوش‏های باکتریایی این مطالعه، بودند ولی اثر ضدقارچی مشاهده نشد. عصاره متانولی حاصل از برگ با هاله عدم رشد 19/5میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی استافیلوکوک اورئوس بود. عصاره کلروفرمی حاصل از برگ با هاله عدم رشد 19/5 میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی اشرشیا کلی بود. عصاره متانولی حاصل از برگ با هاله عدم رشد 14 میلی‏متر داری بیشترین اثر بر روی سودوموناس آئروژینوزا بود.

پیاز عنصل با نام علمی drimia maritia ، یکی از گیاهان دارویی مهم است که در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلفی از جمله ورم، اختلالات تنفسی، زردی و صرع کاربرد داشته است. بوفادینولیدها به عنوان ترکیبات اصلی این گیاه شناسایی شده اند. ترکیب بوفادینولیدی این گیاه proscillaridin است که خواص فارماکولوژیک زیادی دارد. از اثرات درمانی پروسیلاریدین می توان به این موارد اشاره کرد: اثربخشی علیه نارسایی احتقانی قلب، فعالیت ضد تومور، سرکوب سیستم ایمنی و فعالیت های ضد درد. با توجه به اهمیت فارماکولوژیک proscillaridin، در این تحقیق این ترکیب از گیاه drimia maritia موجود در ایران، استخراج شده و توسط روش معتبر hplc تعیین مقدار شد.

خلاصه فارسی برگچه های سنا گونه های cassia angustifolia و cassia acutifolia به عنوان ماده اولیه برای تهیه داروهای لاکساتیو مورداستفاده جهانی داشته و سالیانه در مقادیر قابل توجهی به ایران وارد می شود و این در حالی است که گونه cassia italica در استان های جنوبی ایران رویش طبیعی داشته و با نام محلی کوسن سالیان متمادی است که توسط افراد بومی به عنوان داروی مسهل استفاده شده است. به منظور ارزشیابی گونه سنای ایرانی در مقایسه با گونه های وارداتی و بررسی امکان جایگزینی آن ها، استخراج و اندازه گیری میزان گلیکوزیدهای هیدروکسی آنتراسن موجود در پنج نمونه گیاه سنای ایرانی یا کوسن cassia italica mill. طبق روش های موجود در british pharmacopoea و فارماکوپه گیاهی ایران انجام شد. پنج نمونه گیاه از مناطق مختلفی در استان هرمزگان شامل: بندرعباس، رودان، جاده میناب به سمت بشاگرد، اطراف کوه گنو و سر چاهان حاجی آباد جمع آوری شده است. ?

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این پایان نامه، گیاه nepeta gloeocephala rech. f. (تیره نعناع) که اندمیک ایران است ، از جنبه های زیر مورد بررسی قرار گرفته است : 1) تعیین مقدار خاکستر: مقدار خاکستر تام، خاکستر محلول در اسید و خاکستر نامحلول در اسید نونه ای 2 گرمی از پودر خشک گیاه تعیین شده است که به ترتیب برابر با 13 درصد (26 درصد گرم)، 9 درصد (18 درصد گرم) و 4 درصد (0/08 درصد گرم) می باشد. [بخش (5-3)] 2) تعیین مقدار رطوبت : با استفاده از دو روش کم شدن وزن در اتوو و تقطیر آزئوتروپی، مقدار رطوبت نمونه هایی از پودر خشک گیاه تعیین شده است که به ترتیب برابر با 8 درصد (16 درصد گرم در نمونه 2 گرمی) و 6 درصد (3 درصد گرم در نمونه 5 گرمی) بدست آمد. [بخش (5-4)]. 3) خرده نگاری: در این فصل، پودر گیاه از دو جنبه مورد بررسی قرار گرفته است : الف - خصوصیات ماکروسکوپی: پودر گیاه، کمی زبر به رنگ سبز روشن، دارای بوی مطبوع و طعم تلخ می باشد و حلالیت آن در آب نسبتا کم است . رنگ آب پس از حل کردن پودر، سبز روشن می باشد. [جدول (6-2-1)] ب ) خصوصیات میکروسکوپی: بافتهای مشاهده شده در پودر گیاه عبارتند از: 1) تریکوم ساده چند سلولی بلند 2) تریکوم چند سلولی گرزی شکل 3) تریکوم تک سلولی ساده 4) روزنه های دیاستیک 5) آوندهای مارپیچ، نردبانی و منقوط 6) سلول های ترشحی 7) پارانشیم نردبانی، سنگفرشی، مضرس 8) دستجات فیبر عکس های مربوط به خرده نگاری گیاه در صفحات 30 تا 35 آمده است . 4) بررسی عصاره: در این فصل، عصاره متانولی گیاه که به روش سوکسله تهیه گردید، از نظر وجود فلاوونوئیدها، آلکالوئیدها، ساپونین ها (همچنین در مورد پودر)، تانن ها، آنتراکینون ها، گلیکوزیدهای قلبی و گیکوزیدهای سیانوژن بطور کیفی مورد آزمایش قرار گرفت که نتیجه این آزمایشات در مورد ساپونین ها (بر روی پودر) و فلاوونوئیدها، (+) و در مورد سایر ترکیبات منفی بود. [جدول (7-2)] 5) بررسی اسانس : اسانس گیاه به روش تقطیر با آب استخراج و مواد متشکله آن با استفاده از روش های cg و gc/ms شناسایی گردید. در اسانس ، 22 ترکیب شناسایی شدند که 8 و -1سینئول (34/397 درصد) و ترانس -پینوکاروئول (10/054 درصد) ترکیبات اصلی آن می باشند. [جدول (8-3)] برخی خواص و کاربرد اجزا شناسایی شده اسانس ، در فصل نهم ذکر شده است . 6) مطالعات کموتوکسونومی جنس nepete: در بخش اول این فصل، ترکیبات اصلی اسانس گونه های مختلف جنس نپتا که تاکنون مطالعه شده اند، بصورت جدول ارائه شده است . اطلاعات جمع آوری شده در این جدول نشاندهنده آن است که استریوایزومرهای نپتالاکتون، 1 و -8سینئول و سیترونلول در بیشترین تعداد گونه ها به عنوان ترکیب اصلی موجود می باشند. [جدول (10-1)] در قسمت بعدی، ترکیبات که مطابق اطلاعات جمع آوری شده، در اسانس بیشترین تعداد گونه های هر سکشن موجود بوده اند، در جداول (10-2-2) تا (10-2-4) ذکر شده اند. در اسانس گونه های سکشن capituliferae که گونه مورد بررسی در این پایان نامه نیز متعلق به آن می باشد، 7 ترکیب مشترک یافت شده اند که می توان از این ترکیبات مشترک به عنوان وجه مشخصه این سکشن برای تمایز آن از سایر سکشن های جنس نپتا استفاده نمود. در قسمت بعدی، تفکیک گونه های سکشن capituliferae از یکدیگر با تکیه بر ترکیبات اسانس آنها صورت گرفته است [جدول (10-2-2)] لازم به ذکر است جداول بخش مطالعات کموتاکسونومی ممکن است پس از انجام تحقیقات بر روی گونه های بیشتری از جنس نپتا، دچار تغییراتی شوند.

از آنجائی که پوست انسان اولین سطح تماس بدن با محیط خارج بوده و نقشی اسای در حفاظت از بدن در مقابل تهاجم عوامل شیمیایی، میکربی و ... ایفا می نماید سلامی آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. به منظور تامین سلامت پوست ، پاک کردن آن از گرد و غبار، دوده و باقیمانده موادی که بر روی آن جایگزین می گردند الزامی است . از پرمصرف ترین فرآورده های پاک کننده پوست ، اسکرابها می باشند که با پاک کردن مکانیکی لایه فوقانی پوست ، سلولهای مرده و گرد و غبار را زایل می نمایند. بسیاری از اسکلارب ها علاوه بر اجزای پایه فرمولاسیون خود محتوای مواد موثره ای چون عصاره ها، روغنهای گیاهی و عوامل ساینده با منشا گیاهی می باشند. در سالیان اخیر فرآورده های اسکراب وارادات ی متعددی که حاوی روغن ها و عصاره های گیاهی می باشند وارد بازار کشور شده و با عنایت به لزوم تحقیق بر روی فرمولاسیون هایی که بتوانند به عنوان جایگزین اینگونه فرآورده ها بکار روند فرمولاسیون کرم اسکراب با استفاده از روغن مغز هسته زردآلو - گیاهی قابل دسترس و قابل تجدید در کشور ما با مجموعه ای از انواع مواد مهم و موثر - و بررسی اثر تجدید لایه شاخی آن به عنوان موضوع تحقیقات در این پایان نامه در نظر گرفته شده است . اهدافی که در این پایان نامه دنبال می شوند عبارتند از: -1 روغن گیری از مغز هسته زردآلود و تهیه روغنی پایدار و کنترل شده -2 فرمولاسیون کرم اسکراب با بکارگیری روغن مغز هسته زردآلو -3 بررسی اثرات کرم فرموله شده بر پوست انسان روغن گیری که به دو روش ، طریقه صنعتی و طریقه شیمیایی قابل انجام دادن بود به دلیل مقرون به صرفه بودن به روش شیمیایی یا طریقه استخراج به کمک حلال توسط دستگاه سوکسله انجام گرفت . در بخش فرمولاسیون، پس از بارها تغییر و تصحیح 11 پایه مختلف ، بهترین پایه که متشکل از گلیسرین مونواستئارات خود امولوسیون کننده، وازلین، ستیل الکل، ستواستئاریل الکل، روغن مغز هسته زردآلو، گلیسیرین، کربوپل، تری اتانول آمین، مواد محافظ و آب بود انتخاب گردید و با افزودن تیتانیم دی اکساید و پودر مغز و هسته زردآلو با اندازه ذرات مختلف به عنوان عوامل ساینده با منشا طبیعی کرم اسکراب نهایی حاصل گردید. به منظور ارزیابی کارآیی کرم اسکراب فرموله شده از روش برداشت لایه شاخی توسط نوارچسب استفاده گشت و تغییرات ایجاد شده در لایه شاخی بعد از استعمال کرم با قبل از آن در زیر میکروسکوپ مقایسه گردید.

قرار گرفتن در معرض اشعه خورشید اثرات مفید و مضری روی بدن انسان دارد. نورد خورشید به مقدار کم برای پوست بسیار مفید است ولی زمانی که بیش از حد در معرض اشعه خورشید قرار گیریم، پوست تحریک پذیر و سرخ شده و در صورت تابش بیشتر، حتی ممکن است به سرطانهای پوستی نیز مبتلا شویم. بنابراین لازم است تا ضمن بهره گیری از مزایای نور خورشید، خود را در برابر اثرات منفی آن ایمن کنیم. به موادی که بتوانند از نفوذ اشعه uv به پوست جلوگیری کنند محافظ یا ضد آفتاب گفته می شود، که شامل ضد آفتابهای فیزیکی (انعکاس دهنده های اشعه uv) و ضد آفتابهای شیمیایی (جاذبهای اشعه uv) می باشند. ترکیبات ضد آفتاب براساس قدرت محافظتی شان در برابر نور خورشید طبقه بندی می شوند. برای این منظور از واحدی به نام spf استفاده می شود که از مقایسه مقدار انرژی uv لازم برای تولید مینیمم اریتم در پوست محافظت شده و محافظت نشده به دست می آید. روغن های گیاهی جز ضد آفتابهای شیمیایی طبقه بندی می شوند که علاوه بر جذب طول موجهای مضر نور خورشید، ورود امواج uva به لایه بازال و در نتیجه پیگمانتاسیون پوست را تحریک می کنند و از آنجائی که تحریک و حساسیتی در پوست ایجاد نمی کنند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی می باشند و استفاده از آنها در فراورده های آرایشی - بهداشتی رو به افزایش است . روغن آفتابگردان نیز یکی از روغنهای گیاهی است که توانایی جذب اشعه اریتموژنیک (uvb) و عبور اشعه پیگمانتوژنیک (uva) را دارد و به علت وجود vit e مانع از پیری و خشکی پوست ناشی از اشعه خورشید می باشد. لذا به عنوان یک عامل ضد آفتاب و برنزه کننده طبیعی در فراورده مورد تحقیق به کار رفت . ابتدا با روش extraction، از مغز روغن دار میوه آفتابگردان (با نام علمی hellanthus annus l.) روغن گیری شد، سپس روغن به دست آمده به عنوان ماده موثره برنز کننده در پایه های تهیه شده کرم ولوسیون وارد شد و از بین فرمولاسیونهای نهایی تهیه شده و با بررسی خصوصیات ارگانولپتیکی و فیزیکوشیمیایی فرمولاسیون برتر انتخاب شد. فرمولاسیون نهایی کرم w/o حاوی روغن آفتابگردان - ایزوپروپیل مریستات - لانولین - موم زنبور عسل - بوراکس و آب می باشد. در مرحله بعد فاکتور محافظتی کرم برنزه کننده حاوی روغن آفتابگردان با روش اسپکتروفتومتری و با مقایسه با کرمهای برنزه کننده با spe معلوم، 4 تا 5 تعیین شد.

تاثیر درمانی گیاهان دارویی از زمانهای پیش برای انسان شناخته شده و بروز اثرات درمانی مناسب و عوارض جانبی کم آنها از عوامل افزایش مصرف فرآورده های دارویی حاصل از آنها در دهه های اخیر می باشد. شناسایی، طبقه بندی و بررسیهای فیتوشیمیایی گیاهان اولین قدم در راستای استفاده های کاربردی از آنهاست و پس از این مرحله است که می توانیم با استفاده از روشهای مختلف و دستگاههای اندازه گیری نسبت به تعیین مقدار و دیگر مراحل، منجر به تهیه یک دارو اقدام کنیم . در این رساله، به بررسی و مطالعه گونه ای خاص ازبابونه با نام علمی :tripleurospermum disciforme (c.a.mey) schutz bip می پردازیم که در بازار داروئی متداول بوده و با همین نام به خارج از کشور نیز صادر می گردد و این در حالی است که در کلیه رفرانسها از گونه : matricaria chamemilla l. بعنوان بابونه استاندارد نام برده می شود. (16) البته گونه اخیر که گسترش وسیعی در اروپا دارد نیز در ایران موجود است (9 و 15) . دراین تحقیق بعد از مقدمه ای در رابطه با خواص گیاه بابونه، اثرات درمانی و انواع مواد موثره موجود در آن، به شرح کاملی از این موادپرداخته و در ادامه با شناخت راههای تشخیصی مناسب ، سعی در شناسائی کامل نمونه بازار دارویی در مقایسه با نمونه استاندارد نموده ایم. بابونه استاندارد دارای اثرات ضدالتهابی، ضداسپاسمی، مدر، اشتهاآور و التیام دهنده زخم ها می باشد. (9، 51، 64، 3،22) و در کشورهای خارجی فرآورده هائی از قبیل پماد و محلولهای آماده برای تزریق از آن تهیه شده، (60) و گاهی برخی از ترکیبات آن با اثرات ضد التهابی، در فرمولاسیون برخی از داروهای کورتیکواستروئید وارد می شود. (27) . از آنجائی که اکثر نمونه های بازارداروئی ایران، گونه هایی کاملا" جدا از نمونه استاندارد می باشند، لیکن بجای گونه استاندارد و مشابه با آن مصرف می گردند . لذا برای اثبات تفاوتها و بعضا" شباهتهای موجود، از روشهای شناسائی متعددی بهره جسته ایم .

حرا درختی است همیشه سبز با نام علمی avicennia marina یا avicennia officinalis از تیرهء verbenaceae که بنام دانشمند شهیر ایرانی ابن سینا نامگذاری شده است . در بررسی هایی که در خارج از ایران و تاکنون بر روی این گیاه انجام شده نشان داده است این گیاه دارای 17 درصد تانن، 11 درصد نشاسته و یک مادهء چرب و نوعی مادهء رزینی بنام ماناوا، مقداری گلوکزید و ماده ای بنام لایاکول می باشد و دارای خواص مدر، قابض ، ضد جزام و آبله می باشد. در صنعت برای تهیهء خمیر کاغذ و ابریشم مصنوعی بکار می رود، همچنین باتوجه به محل زیست آن در زندگی آبزیان نقش مهمی ایفا می کند. پراکندگی این گیاه به کشورهای ایران، مصر، عربستان، پاکستان و هندوستان محدود می شود . و از آنجائیکه از ابعاد مختلف دارای اهمیت بوده و مطالعات چندانی بر روی آن بخصوص در ایران انجام نشده است ، لازم دیده شد که مطالعات مختلف فیتوشیمی و گیاه شناسی بر روی آن صورت گیرد. همچنین چون اختلاف نظری در مورد وجود دو گونه نزدیک به هم در اسناد معتبر وجود دارد و بعضی معتقدند یک گونه از این گیاه در ایران می باشد، آزمایشات فیتوشیمی و مطالعات هرباریومی و خرده نگاری می توانست کمک موثری در برطرف نمودن این شک و تردید نماید و از نظر علمی این مسئله را اثبات کند. لذا تصمیم به آن شد تا قسمتی از این تحقیقات بصورت پایان نامه حاضر مورد بررسی قرار گیرد. در این پایان نامه گیاه مذکور ازنظرفارماکوگنوزی که شامل تحقیقات گیاهشناسی، فیتوشیمی و خرده نگاری می باشد، مورد بررسی قرار گرفته و علاوه بر این با جمع آوری این گیاه درد و منطقهء متفاوت (بندر خمیر و بندر دیر با فاصله 400 کیلومتر از یکدیگر)سعی شده است که تاثیر شرایط آب و هوایی و فصول متفاوت در میزان مواد موثر ومیزان خاکستر و عصارهء این گیاه با هم مقایسه شود، که نتایج این بررسی ها در جداول صفحات 44، 45، 46، 47، 59، 60، 62، 63 این پایان نامه آمده است . مطالعات هرباریومی بر روی نمونه های جمع آوری شده انجام گرفت و همچنین برگ ، ساقه و ریشه این گیاه مورد مطالعات خرده نگاری قرار گرفته است . نتایج این خرده نگاری که در جدول 57 این پایان نامه آمده است ، نشان میدهد که هر دو نمونهء این گیاه دارای تریکوم های ساده تک سلولی و چند سلولی، بلورهای اکسالاتی ماکی و کوبیک وبی شکل، آوندهای چوبی مارپیچ و منقوط، روزنه درشت با تعداد کم، فیبر ضخیم همراه با بلورهای کوبیک ، اپیدرم با سلولهای دارای دیوارهء ضخیم و پارانشیم دارای سلولهای درشت می باشد و بدین صورت این طور می توان نتیجه گیری نمود که اختلافات مشاهده شده در نتیجه تغییرات آب و هوا، تغییر شوری آب و خاک ، فصول مختلف سال و عوامل جغرافیایی بوده و براساس مطالعات هر باریومی و خرده نگاری انجام شده، همچنان که حدس زده میشده است دوگونه a.marina و a.officinalis می بایستی یکی باشند. امید است که تحقیقات بعدی بتواند دیدگاههای جدیدی را جهت استفاده های کاربردی از گیاه حرا مطرح نماید.

کزل با نام علمی diplotaaenia damavandica وابسته به تیره چتریان از گونه های اختصاصی ایران می باشد که اولین بار در سال 1355 از اطراف دریاچه تار دماوند جمع آوری گردید. نامگذاری علمی چندین سال به طول انجامید و از آن زمان تاکنون مطالعات فراوانی بر روی این گیاه که بومی ایران می باشد انجام پذیرفته است . تحقیقات بر روی گیاه مذکور نشان داده است که گیاه منبع ارزشمندی از ترکیبات فوماروکومارینی خصوصا مشتق خطی از گروه پسورالن با نام گزانتوتوکسین (متوکسالن) که بعنوان دارویی موثر در درمان بیماریهای پوستی مطرح است ، می باشد. در حال حاضر تنها منبع داروی گزانتوتوکسین در دنیا گیاه ammi majus می باشد و کشور ما از واردکنندگان آن محسوب می شود. آزمایشات بر روی کزل نشانگر آن است که گیاه مذکور بیش از 2 برابر ماده موثره را داراست و این بیانگر اهمیت و لزوم مطالعات و تحقیقات بیشتر بر روی آن می باشد. لازو به ذکر است که تاکنون تحقیقاتی در زمینه ساخت دراژه و لوسیون گزانتوتوکسین در دانشکده داروسازی تهران انجام گرفته است که خارج از موضوع این پایان نامه می باشد. در ادامه مطالعات انجام شده بر روی گیاه بر آن شدیم که به تجزیه و شناسایی اسانس ریشه آن به توسط دستگاه gc-mass بپردازیم. اسانسها دسته دوم از ترکیبات گیاه را تشکیل می دهند. استخراج اسانس از ریشه خشک شده با روش تقطیر با آب جوش توسط دستگاه کلونجر در جندین نوبت صورت پذیرفت و درصد اسانس موجود در ریشه خشک 2.5 درصد برآورد گردیده است . اسانس بدست آمده دارای رنگ زرد و روشن شفاف ، بویی شبیه به بوی وانیل و طعم تند و گزنده با جرم خحمی 0.9 و ph حدود 5 بود. برای تجزیه اسانس و شناسایی کمی و کیفی ترکیبات آن از روش gc-ms استفاده شد.

استفاده از فراورده های گیاهی در زمینه های مختلف از دیرباز در اکثر نقاط جهان مرسوم بوده است . اسانسها از جمله فرآورده های مهم موجود در گیاهان می باشند که کاربرد بسیار وسیع و گسترده ای در صنایع داروئی، غذایی و آرایشی بهداشتی دارند. با توجه به این مسئله و نیز رشد روزافزون سرمایه گذاری بر روی اسانسها و منابع تولید آنها، تحقیق در زمینه اسانسهای جدید گیاهی خصوصا اسانس گیاهان داروئی از اهمیت بالائی برخوردار است . از جمله گیاهانی که از زمانهای بسیار قدیم مورد توجه قرار گرفته، گلهای گیاه سنجد با نام علمی elaeagnus angustifolia l. از تیره elaaegnaceae می باشد. در این تحقیق که برای اولین بار در ایران صورت پذیرفته، با استفاده از روش تقطیر همراه با بخار آب (steam distillation)، گلهای گیاه، در همان روز جمع آوری که اردیبهشت ماه از منطقه سپید دشت کرج جمع آوری گردید، اسانس گیری انجام شد و میزان اسانس حدود 0.1 درصد شناسایی گردید. اسانس حاصل از گیاه توسط دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل با طیف نگار جرمی (gc-ms) که مشخصات آن در متن پایان نامه آمده است ، تجزیه و طیف های مربوطه تهیه گردید. با توجه به طیف های بدست آمده و مقایسه آنها با طیف های موجود در کتب مرجع و طیف های استاندارد، نام و ساختار اجزاء تشکیل دهنده اسانس شناسایی و درصد هر یک از اجزاء با استفاده از طیف gc و محاسبه سطح زیر منحنی تعیین گردید. نتایج حاصله در جدولی خلاصه شده است . ترکیبات مهم موجود در اسانس گیاه عبارتند از: 1) methyl cinnimate (cis) 2) methyl cinnimate (trans) 3) ethyl cinnamate (81.18%) علاوه بر شناسایی مواد متشکله اسانس به جمع آوری اطلاعات در زمینه خواص داروئی و ماربرد عمده ethyl cinnamate که مهمترین معده موجود در اسانس می باشد، مبادرت شد. که در متن پایان نامه به آن اشاره شده است .

از آنجایی که کیفیت اسانس وابسته به شرایط اکولوژیکی یک منطقه است ، لذا ضرورت بحث ایجاب می کند تا اسانس حاصل از هر منطقه که از لحاظ شرایط آب و هوایی و... متفاوت می باشد بررسی شده و نتایج این بررسی مقایسه گردد. در این پایان نامه نیز اسانس گل مریم با توجه به شرایط اکولوژیکی ایران تجزیه و بررسی گردیده و با رفرانسها و گزارشات موجود در جهان مقایسه گردید و از آنجا که تنوع آب و هوا در ایران بسیار چشمگیر است فلذا ضرورت بررسی و تجزیه اسانس در هر منطقه آب و هوایی بیش از پیش احساس می گردد.

در تحقیق حاضر 76 گونه گیاهی طی دو سال و در فصول مختلف از منطقه اردستان اصفهان بصورت نمونه های هر باریومی و نمونه های انبوه جمع آوری گردیدند. نمونه های هر باریومی پس از خشک شدن در دستگاه پرس ، تعیین نام علمی شدند. نمونه های انبوه پس از خشک شدن در سایه به کمک آسیاب پودر شدند. 100 گرم از پودر حاصل از هر گیاه به کمک دستگاه سوکسله با متانول عصاره گیری شد و عصارههای بدست آمده از نظر وجود ساپونین، تانن، فلاونوئید، آلکالوئید بطور کیفی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج آزمایشات نشان داده است که درصد گیاهان حاوی ساپونین 32 درصد، تانن 5 درصد، فلاونوئید 47 درصد، آلکالوئید 27 درصد بوده است . 9 گونه از بین نمونه های فوق بیشترین مقدار از مواد 4 گانه فوق را داشتند که بعنوان گیاهان جالب توجه معرفی شده و بیبلیوگرافی گردیده اند. این گیاهان به ترتیب به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: 1- crozophora tinctoria l. 2- fortuynia bungei boiss. 3- fumaria vaillantii loisel. 4- glaucium corniculatum curt. 5- glycyrrhiza glabla l. 6- hyoscyamus niger l. 7- peganum harmala l. 8- sophora alopecuroides l. 9- zygophyllum fabago l.

از بین تعداد 10 گیاه جمع آوری شده از منطقه خلجستان قم پس از انجام بررسی های فیتوشیمیایی مقدماتی که در پایان جداگانه ای صورت گرفته است تعداد 4 گیاه جالب توجه معرفی شده اند و در این تحقیق این گیاهان انتخاب شده و به روش سوکسله با حلال متانول عصاره گیری گردیده اند. در مرحله بعد اثر ضدقارچی عصاره تام این گیاهان بر روی 7 سوش قارچی انتخابی مورد مطالعه قرار گرفت و در نتیجه عصاره گیاه sameraria armena بهترین نتیجه ضدقارچی را نشان داد. در ادامه مطالعات عصاره گیاه مذکور با استفاده از ستون کروماتوگرافی به 4 فراکشن مشخص تجزیه گردید و اثر ضدقارچی هر فراکشن مورد بررسی قرار گرفت . نتیجه اینکه بهترین اثر ضدقارچی مربوط به فراکشن شماره 3 این گیاه بود. در یک جمع بندی بطور نتیجه گیری می شود که احتمالا عامل این اثر وجود فلاونوئید در این گیاه می باشد.

انجام کامل معالجه ریشه دندان در یک جلسه از جمله مواردی است که در طی سالیان اخیر در کشورهای مختلف رو به گسترش بوده و مورد استقبال قرار گرفته است.

پوست و موی انسان دو عنصر حساس و مهم بدن در امر حفاظت، علاوه بر ایجاد زیبایی می باشند. بنابراین حفظ زیبایی و تامین سلامت آنها الزامی است. چربی بیش از اندازه پوست و موی سر به عنوان یکی از مشکلات همیشگی بشر مطرح بوده که در راه از بین بردن این مشکل فعالیتهای گوناگونی صورت گرفته است. در این راستا دنیا شاهد ظهور شامپوهای تجارتی با انواع و اشکال مختلف با مشخصات و ترکیبات متعدد جهت کاهش چربی مو و پوست سر بوده است.یکی از طرق معمول درمان بیماریها، روش گیاه درمانی بوده که از دیرباز نتایج ثمربخشی را به وجود آورده است. اما امروزه به دنبال پیشرفت در علوم مختلف گسترش صنایع، بشر دریافته که اثرات نامطلوبی از برخی مصنوعات ایجاد شده و بدین ترتیب نظر او به بهره گیری از صنعت و طبیعت درکنار هم معطوف گردیده است. در زمینه علوم دارویی و آرایشی - بهداشتی نیز مشخص گردیده که مصرف ترکیبات صناعی می تواند اثرات جانبی نامطلوبی برای انسان داشته باشد. بر این اساس پس از انجام تحقیقات بر روی اثرات مختلف گیاهان و با بهره گیری از علوم جدید و تجربیات گذشتگان، جهت تهیه فراورده های آرایشی - بهداشتی و دارویی از منابع گیاهی بهره گرفته شد.جو دوسر یکی از منابع گیاهی متعددی است که در فراورده های آرایشی - بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به خصوصیات فیزیکوشیمیایی ‏‎oat‎‏ و اثر امولسیفایری آن به نظر می رسد که این گیاه می تواند توانایی پاک کنندگی و کاهش چربی سطح پوست و مو را داشته باشد و بتوان از آن شامپویی مناسب جهت موهای چرب ساخت. و نیز میتوان از اثرات مطلوب این گیاه مانند حضور پروتئینها جهت نرم کردن مو و لیپیدهای مفید موجود در این گیاه در شامپوها بهره جست.

گیاه ‏‎cuscuta lehmanniana‎‏ با نام فارسی سس و با نام انگلیسی ‏‎dodder‎‏ ازخانواده ‏‎cuscutaceae‎‏، گیاهی است یکساله از تیره پیچک صحرایی که بی برگ، بی رنگ و اغلب بدون کلروفیل است و از گیاهان پیچیده و انگل می باشد. این گونه دارای ساقه ای جوان و نخ مانند با گل های کوچک به قطر چند میلی متر شامل کاسبرگ و پوشش 4 یا 5 قسمتی می باشد. گونه لهمانیانا از حومه شهر ارومیه، لوشان و اطراف رود ارس در بهار سال 77 جمع آوری و توسط هرباریم دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران شناسایی گردید. پس از خشک کردن و آسیاب نمودن گیاه، عصاره گیری با متانول 80 درجه توسط دستگاه سوکسله انجام پذیرفت. کروماتوگرافی با استفاده از ماده جاذب سیلیکاژل بر روی ستون و پلیت منجر به جدا و خالص سازی یک ترکیب فلاونوئیدی گردید.

اسانس حاصل از میوه رازیانه ‏‎(foeniculum vulgare mill.)‎‏ به علت ارزشهای دارویی، غذایی و آرایشی-بهداشتی مورد درخواست صنایع مختلف می باشد. با توجه به افزایش مصرف این گیاه لزوم کشت انبوه آن، ضرورت داشت که تغییرات اسانس و مواد متشکله آن تحت شرایط مختلف کشت بررسی شود تا بهترین شرایط حاصلخیزی خاک برای تولید صنعتی گیاه دارای مواد موثره ودارویی مطلوب بدست آید.

گیاه سرو خمره ای با نام علمی ‏‎thuya orientalis‎‏ از خانواده ‏‎cupressacea‎‏ است که در طب سنتی دارای کاربرد می باشد. اسانس و اجزا مختلف گیاه مانند برگ و شاخه ها در طب مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی از خواص آن عبارتند از: سداتیو، خلط آور، ملین، ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد پسوریازیس، قاعده آور. به واسطه کشت وسیع این گیاه به عنوان گیاهی زینتی و عدم انجام مطالعات و تحقیقات علمی دقیق بر روی آن بررسی اخیر صورت گرفت. نتایج کلی تحقیق انجام شده بر روی نمونه های جمع آوری شده از منطقه حیدرآباد کرج که قدیمی ترین پایه های سرو خمره ای در آنجا وجود دارد به طور خلاصه به شرح زیر است:- جنس و گونه نمونه های جمع آوری شده ‏‎thuya orientalis‎‏ تعیین گردید.- اسانس استخراج شده از گیاه به روش تقطیر با آب ابتدا مورد مطالعه کروماتوگرافی به روش لایه نازک قرار گرفت و سپس اجزا تشکیل دهنده آن به روش ‏‎gc/ms‎‏ آنالیز شده و طیف های حاصله شناسایی شدند با انجام این تحقیق مشخص گردید که اسانس میوه گیاه سرو خمره ای از 28 ترکیب و اسانس برگ گیاه سرو خمره ای از 48 ترکیب شیمیایی تشکیل شده اند که عمده ترین آنها عبارتند از:آلفاپینن در اسانس میوه ‏‎52.38%‎‏ و در اسانس برگ ‏‎21.92%‎‏ دلتا-3-کارن در اسانس میوه ‏‎14.24%‎‏ و در اسانس برگ ‏‎10.53%‎‏بتا-فلاندرن در اسانس میوه ‏‎5.06%‎‏ و لیمونن در اسانس برگ ‏‎7.16%‎‏سدرول در اسانس میوه ‏‎6.45%‎‏ و در اسانس برگ ‏‎20.27%‎‏

تاثیر درمانی گیاهان دارویی از زمانهای پیش برای انسان شناخته شده و بروز اثرات درمانی مناسب و عوارض جانبی ناچیز آنها از عوامل افزایش مصرف فرآورده های دارویی حاصل از آنها در دهه های اخیر است. یک دسته از مواد مهم موجود در گیاهان که باعث بروز اثرات درمانی و کاربردهای مختلف گیاهان می شود اسانس ها هستند. اسانس ها روز به روز در زندگی بشر بیشتر وارد شده و هر روز به اهمیت آنها بیشتر افزوده می شود. لذا تحقیقات وسیعی در دهه گذشته روی آنها شروع شده و در حال گسترش می باشد. از طرفی با توجه به موقعیت ایران از نظر گیاهی و وجود گیاهان اسانس دار متنوع و بکر بودن اکثر آنها لازم است که تحقیقات وسیعی بر روی آنها انجام گیرد. لذا موضوع این پایان نامه یکی از گیاهان جالب ایران با نام ‏‎francoeuria undulata‎‏ از خانواده کمپوزیته است. طبق تحقیقات بعمل آمده پراکندگی این گیاه در مرکز و جنوب شرقی ایران است. گیاه مذکور در تاریخ خرداد ماه 1379 از تپه های شمالی مشرف بر زعفرانیه جمع آوری و به آزمایشگاه فردات پزشکی منتقل گردید. گیاه در هر باریوم دانشکده داروسازی تهران مورد شناسایی قرار گرفته و نمونه آن در آنجا موجود می باشد. اسانس گیاه مورد نظر با روش کلونجر به میزان 5/0 درصد استخراج و توسط دستگاه طیف سنج جرمی-گاز کروماتوگرافی ‏‎(gc-ms)‎‏ مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. برای تجزیه و شناسایی اجسام موجود در اسانس از دستگاه ‏‎(gc-ms)‎‏ مرکز تحقیقات دانشگاه آزاد استفاده گردید که شرایط دستگاه در پایان نامه آمده است. پس از اخذ طیف های جرمی هر یک از اجزا و مقایسه آنها با طیف های موجود در کتب مرجع نتایج حاصل ذکر گردید. ترکیبات عمده اسانس عبارتند از: ‏‎aa-pinene,myrtenol,calamenene‎‏ و ‏‎myrtenyl acetate,4-terpineol, 1,8-cineole‎‏ و ‏‎cardiol‎‏.

تاثیر درمانی گیاهان دارویی از زمانهای پیش برای انسان شناخته شده و بروز اثرات درمانی مناسب و عوارض جانبی ناچیز آنها از عوامل افزایش مصرف فراورده های دارویی حاصل از آنها در دهه های اخیر است. اسانس ها از مواد مهم موجود در گیاهان می باشند که به طور گسترده در صنایع مختلف دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. باتوجه به این مسلاه و نیز رشد روزافزون سرمایه گذاری بر روی اسانس ها و منابع تولید آنها تحقیق حاضر مربوط به اسانس یکی از گیاهان با اهمیت با نام علمی ‏‎rosmarinus officinalis l.‎‏ بوده، این گیاه از تیره نعنا می باشد و نام عمومی آن رزماری و نام فارسی آن اکلیل کوهی است. این گیاه کاربردهای زیادی در داروسازی دارد: مسهل، قابض، ضدنفخ، معرق، دیورتیک، تسریع کننده زایمان، قاعده آور، تب بر، رفع مشکلات عصبی، محرک و مقوی معده، در آمریکای لاتین در ادم، تهوع، نفروز، درد اعصاب، پلی اوری، روماتیسم، دندان درد و سرگیجه به کار می رود. این گیاه در خردادماه 1380 از منطقه شمال تهران جمع آوری شد و در هر باریوم دانشکده داروسای تهران توسط آقای دکتر امین تعیین نام علمی شد. و با روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر مورد استخراج قرار گرفت. درصد اسانس حاصل 2% می باشد. اسانس توسط ‏‎tlc‎‏ مورد بررسی قرار گرفت. و سپس با دستگاه ‏‎gc-ms‎‏ تجزیه شد. پس از بدست آوردن طیف های جرمی هر یک از اجزای مقایسه آنها با طیف های موجود در کتابهای مرجع و طیف های استاندارد، نتایج حاصل در جدول 4-1-4 بیان شده است. مواد عمده اسانس عبارتند از ‏‎verbenone‎‏ (23/67%) آلفاپینن (52/18%) 1 و 8 سینئول(38/11%) بورنئول(80/6%) و ژرانیول (74/6%) می باشد. در مجموعه 91/96% اجسام مورد شناسایی قرار گرفتند. از اسانس رزماری به دلیل پایداری و بوی خوش آن در فراورده های بهداشتی، صابون ها، عطرها و دئودرانت ها استفاده می شود. اسانس آن نیز باکتری کش، قارچ کش و کشنده موجودات ذره بینی است.

آلکالوئیدها از جلمه متابولیت های ثانویه گیاهی، میکروبی و حتی جانوری با خواص فارماکولوژیکی گسترده هستند. گیاهان خانواده پاپاوراسه به دلیل غنا و تنوع محتوای آلکالوئیدی خود دارای جایگاه ویژه ای در بین گیاهان دارویی می باشند. به همین خاطر و با توجه به انتشار فراوان گیاهان این تیره در ایران، بخش وسیعسی از مطالعات فیتوشیمیایی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران به صورت پی گیر به جداسازی، تعیین ساختمان و تعیین مقدار آلکالوئیدهای گونه های بومی گیاهان این خانواده تمرکز یافته است. در راستای تحقیقات قبلی در زمینه خانواده پاپاوراسه و آلکالوئیدهای مربوط به این خانواده گیاه گلوسیوم اکسی لوبوم منطقه رودبار مورد مطالعه قرار گرفت. از بخش هوایی این گیاه به روش پرکولاسیون عصاره گیری شد، آلکالوئید تام گیاه جدا، و سپس با استفاده از شیوه کروماتوگرافی ستونی و کروماتوگرافی روی پلیت 5 آلکالوئید اصلی استخراج و خالص سازی گردید. با استفاده از طیف های ‏‎ir, mass, hnmr‎‏ این آلکالوئیدها شناسایی شدند. گلوسین، دیسنترین، سبیفرین، پروتوپین و آلوکریپتوپین. قابل ذکر است که دو آلکالوئید دیسنترین و سبیفرین برای اولین بار از این گونه گیاهی جدا شده اند. عصاره متانولی گیاه با غلظت 1% بر روی 7 سوش قارچی آزمایش شد. که از بین این سوشها، 4 سوش درماتوفیت، 2 سوش ساپروفیت و 1 سوش مخمر بود.به منظور بررسی اثرات ضدقارچی تاثیرگذاری و عدم تاثیرگذاری را از صفر تا چهار درجه بندی کردیم. صفر بیانگر عدم تاثیر عصاره ها و چهار بیانگر تاثیر کامل است. عصاره متانولی بر روی درماتوفیت ها اثر بسیار عالی داشت و بر روی سوشهای ساپروفیت و مخمر بدون اثر بود. آلکالوئید تام گیاه با غلظتهای 5/0%، 25/0%، 125/0% ، 6 0/0% ، 3 0/0% بر روی سوشهای درماتوفیت آزمایش شد. در غلظتهای 5/0% و 25/0% اثرات ضدقارچی بسیار عالی، در حد چهار مثبت مشاهده گردید. از غلظت 125/0% تا 3 0/0% اثرات مهاری رو به کاهش گذاشتند و نتایج مشاهده شده در حد سه مثبت تا دو مثبت بود. 5 آلکالوئید جداشده، با غلظت 3 0/0% مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی آلکالوئیدهای خالص نشان داد که اثرات ضدقارچی آلکالوئید تام را نمی توان به هیچ یک از آلکالوئیدها به تنهایی نسبت داد. همچنین دیسنترین اثرات ضدقارچی نسبتا خوبی دارد و می تواند به عنوان ترکیب پیشرو ‏‎(lead)‎‏ در سنتز داروهای ضدقارچی جدید با اثرات بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

در این بررسی با استفاده از عصاره اتانولی گیاه و جداسازی اجزا بیوشیمیایی تشکیل دهنده آن به آثار ضد قارچی این عصاره و هر یک از اجزا جدا شده در شرایط ‏‎in-vitro‎‏ توجه شده است. عصاره گیری با استفاده از اتانل 80 درجه و پرکولاسیون انجام و تغلیظ گردیده است. آزمایشات فیتوشیمی و تعیین میزان خاکستر تام صورت گرفت. از میان حلالهای هگزان و کلروفرم و دی اتیل استات. فاز هگزانی بر روی شش سوش قارچی کشت شده تاثیر چشمگیری داشته است. محیط کشت از الکل بری شده و برای کنترل عدم تاثیر سایر عوامل، از شاهدهای هیدروالکل، گریزوفولوینی و محیط کشت ساده استفاده شد. کروماتوگرافی ‏‎tlc‎‏ نشان داد که متیل اوژنول با ساختمان فنلی بیشترین مقدار را دارد در فراکشن هگزانی همین ماده باعث اثرات ضد قارچی شده است. میزان ناچیز خاکستر نامحلول حاکی از امکان استفاده خوراکی این گیاه است. یافته ها بر لزوم آزمایشات بیشتری برای رسیدن به مرحله استفاده بالینی تاکید دارد.

به منظور بررسی اثرات ضد قارچی گیاه گیلاخه، عصاره تام از بخش هوایی و غده زیرزمینی گیاه به طور جداگانه و در 3 غلظت و 3% و 5% و 10% تهیه گردید. و اثر این عصاره ها بر روی سوشهای قارچی مورد مطاله (کاندیداآبیکنس، آسپرژیلوس نیجر، میکروسپوروم کانیس، میکروسپوروم جیپسئوم، اپیدرموفایتون، فلوکوزوم و ترایکوفایتون منتاگروفایتیس) به روش سیلندر بررسی شد. نتایج حاصله حاکی از عدم کارآیی عصاره در جلوگیری از رشد در ماتوفیتها بود. و این در حالی است که گیاه مورد مطالعه اثر مهاری مطلوبتری بر روی آسپرژیلوس نیجر و اثر مهاری نسبتا کمتری بر روی کاندیداآبیکنس داشت. در ادامه این تحقیق و با توجه به اینکه در روش پلیت مشاهده شد که عصاره بخش هوایی نسبت به عصاره غده زیرزمینی اثر مهاری بهتری در رشد سوشهای مورد مطالعه دارد و از عصاره تام بخش هوایی چهار فراکشن در حلالهای اتانل، هگزان، کلروفرم و اتیل استات تهیه شد نتایج حاصله نشانگر اثر مطلوب عصاره بر روی آسپرژیلوس نیجر بود اما هیچ اثر مهاری بر روی رشد کاندیداآبیکنس مشاهده نشد.

در این پایان نامه، مان های گز علفی و گز خوانسار که به ترتیب محصولات فرعی حاصل از گیاه ‏‎quercus infectoria‎‏ و ‏‎astragalus adscendens‎‏ می باشند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. از نظر صفات ماکروسکوپی، گز علفی، طعمی شیرین و بویی مطبوع و ملایم دارد. سفت و غیر یکنواخت بوده و دارای خرده برگهای سبز است، همچنین در آب محلول است. گز خوانسار نیز طعمی نسبتا شیرین و بویی مطبوع دارد. ناصاف و غیر یکنواخت بوده و دارای خرده هایی از سرشاخههای هوایی است و در آب محلول است. در بررسی صفات میکروسکوپی، در خرده های حاصل از مان گز علفی، سلولهای چند وجهی نامنظم در اپیدرم برگ، روزنه های آنموسیتیک، تریکوم های چند سلولی ستاره ای، آوندهای چوبی مارپیچ و مشبک و کریستال های اگزالات کلسیمی مکعبی، به همراه دستجات فیبر رویت شد. در خرده های حاصل از مان گز خوانسار سلول های چند وجهی نامنظم اپیدرم برگ، استومات های پاراسیتیک، تریکوم های تک سلولی بلند، آوندهای چوبی مارپیچ، مخطط و حلقوی، کریستال های اگزالات کلسیمی کوبیک به همراه دستجات فیبروکریستال های اگزالات کلسیمی شنی به همراه سلول های پارانشیم، مشاهده گردید. درصد رطوبت، خاکستر تام، خاکستر نامحلول در اسید و درصد ناخالصی در نمونه مان گز علفی به ترتیب برابر 45/6%، 73/2%، 58/1% و 27/35% و در نمونه مان گز خوانسار به ترتیب معادل 91/12%، 09/3%، 72/1% و 65/38% محاسبه شد. شناسایی قندهای تشکیل دهنده مان های گز علفی و گز خوانسار به روش کروماتوگرافی لایه نازک انجام شد و قندهای فروکتوز، ساکارز و ملزیتوز در مقایسه با نمونه قندهای استاندارد شناسایی شدند. تعیین مقدار قند توتال موجود در هر دومان به روش رنگ سنجی با معرف فنل-اسیدسولفوریک صورت گرفت و درصد قند توتال برای مان گز علفی برابر 55/55% و برای مان گز انگبین معادل 35/45% محاسبه گردید. با استفاه از روش رنگ سنجی با معرف دی نیتروسالی سیلیک اسید، درصد قند احیا کننده موجود در نمونه گز علفی معادل 81/8% و در نمونه مان گز خوانسار برابر 82/26% بدست آمد. تعیین مقدار گلوکز موجود در هر دومان به روش گلوکز اکسید انجام شد و درصد گلوکز برای مان گز علفی برابر 418/0% و برای مان گز خوانسار معادل 09/1% محاسبه گردید.

گیاه پیچ آویزی که در منازل بعنوان گل زینتی و فرش بر کاشته میشود بخاطر بوی مطبوع مورد توجه بوده است. در این پژوهش با توجه به عطر بسیار مطبوع این گیاه و با توجه به اینکه تا بحال اسانس این گیاه مورد بررسی قرار نگرفته است با دستگاه کلونجر تهیه گردید و ترکیبات آن با ‏‎gc-ms‎‏ در رد شناسایی و تعیین ساختمان گردید. در این مطالعه نزدیک به 50 ترکیب مشخص گردید. از بین ترکیبات چهار جسم درصد بالاتر از 10% داشتند که سه حجم از این کرده دارای ساختمان متیل استری میباشند.

با توجه به قدمت گیاه مریم نخودی یا کلپوره و استفاده گسترده آن در طب سنتی و شرایط اقلیمی و اکولوژی خاص موجود در ایران که باعث تنوع گیاه شده ، این پایان نامه برآنست تا با این کار گیاه مورد نظر را بیشتر مورد بررسی قرار دهد.لذا در این پایان نامه اهداف زیر بررسی می شود: 1-مطالعات گیاهشناسی.2-شناسایی اجزای تشکیل دهنده اسانس توسط ‏‎gc-ms‎‏.

سوسن چلچراغ گیاهی است بومی ایران و حفاظت شده که هیچگونه مطالعه ای روی فیتوشیمی آن انجام نشده است ویژگی این گیاه از یک سو و فقدان اطلاعات علمی در مورد ترکیبات اسانس این گیاه از سوی دیگر نویسنده را برآن داشت تا برای شناخت بهتر این گیاه و کاملتر کردن شناسنامه آن مطالعه جامعی بر روی اسانس گل و پیاز این گیاه ، خرده نگاری ‏‎micrography‎‏ از برگ و پیاز گیاه گامی دیگر در شناخت دقیقتر گیاه صورت گیرد با مطالعات فیتوشیمی برگ و ساقه و پیاز قدمی دیگر در شناخت ترکیبات این گیاه انجام شد.

ایران گنجینه ای غنی از گیاهان است و شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی ایران که نزدیک به 8 هزار گونه گیاهی را شامل می شود، ذخیره ای عظیم و بالقوه از ترکیبات فعال بیولوژیک محسوب می گردد. در این بین جستجو به منظور یافتن ترکیبات ضد قارچی جدید جایگاه ویژه ای دارد. بدین منظور اثرات ضد قارچی 70 گیاه جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفتند.