بازرگا نی و تجارت از مهمترین ارکان زندگی ا قتصادی است و رشد و گسترش آن در هر جامعه ای از مظاهر شکوه و رفاه در آن جامعه می باشد. منا طق مرزی به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی، از ویژگی های خاصی برخوردارند . وجود مبادلات و پیوندهای فضایی د و سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف ، ا همیت ویژه ای در فرایند برنامه ریزی توسعه و آمایش سرزمین به این مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن به طور جد، شاهد چالش های عمده ای از جمله؛ ناپایداری و عدم ثبات جمعیتی مناطق مرزنشین خواهیم بود . در این تحقیق به تحلیل اثرات بازارچه های مرزی بر رشد فیزیکی و اقتصادی- اجتماعی شهرهای مجاور پرداخته شده و شهر مریوان به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش مورد استفاده برای تحلیل در این پژوهش روش توصیفی و تحلیلی- تطبیقی می باشد که در آن برای ترسیم نقشه گسترش شهر از تصاویر ماهواره ای و با استفاده از نرم افزار (idrisi ) بهره گرفته شد. همچنین از نرم افزارهای auto cad و arc gis جهت ترسیم نقشه ها و از excel و spss برای تحلیل داده های پرسش نامه استفاده شده است . نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بازارچه مرزی با شماق از لحاظ فیزیکی و ا قتصادی- اجتماعی تأثیر شگرفی بر شهر مریوان گذاشته و رونق و رکود بازارچه مرزی با شماق ( به صورت رسمی و غیررسمی ) منجر به وا کنش شهر نسبت به این تغییرات به صورت رشد فیزیکی، جذب جمعیت، اشتغال و بیکاری، رفاه یا عدم رفاه و ... برای ساکنان شده است . بازارچه همچنین منجر به تغییر و تثبیت نقش شهر به بازرگانی- خد ماتی شده است. با برنامه ریزی منظم برای بازارچه های مرزی می توان تثبیت جمعیت، اشتغال، امید به زندگی، ا منیت، بهبود استانداردهای زندگی مردم و در آخر توسعه پایدار مناطق مرزی را تضمین نمود . واژگان کلیدی : گسترش فیزیکی، توسعه اقتصادی- اجتماعی، بازارچه های مرزی، مریوان

دریاچه ی تالابی زریبار در شمال غرب شهرستان مریوان- استان کردستان واقع است. این دریاچه یکی از مهم ترین دریاچه های آب شیرین ایران می باشد که در زون سنندج سیرجان قرار دارد. به همین دلیل حفاظت و بررسی منابع آب حوضه ی آبریز این دریاچه ضرورت می یابد. جهت بررسی هیدروژئوشیمی و ایزوتوپ های پایدار (?2h، ?18o) دریاچه ی زریبار تعداد 20 ایستگاه در منطقه نمونه برداری شده است. این نمونه ها از آب های جوی، سطحی (دریاچه) و زیرزمینی حوضه ی آبریز تهیه شده اند. هدف از این پژوهش پی بردن به منشأ منابع آب منطقه، فرایندهای کنترل کننده ی شیمی آب و مقایسه ی منابع مختلف از نظر منشأ کاتیون ها و آنیون ها، ایزوتوپ های پایدار (اکسیژن 18 و دوتریم)، اندازه گیری پارامترهای صحرایی (tds, ec, ph وt) است نمونه برداری شده است. با توجه به نتایج ایزوتوپی نمونه ها، ضمن تهیه رابطه ی خط آب جوی مریوان (?2h= 7.5 ?18o + 9.09)؛ منشأ توده های باران زا غالب در منطقه، ارتباط ایزوتوپ ها با میزان بارش و منشأ آب های زیرزمینی نیز مورد بررسی قرار گرفت. میانگین?18o در آب های جوی، زیرزمینی و دریاچه به ترتیب ‰ 3/8-، ‰ 0/7- و ‰ 5/5 و میانگین مقدار ?2h در این منابع آبی به ترتیب 6/53- ،2/42- و 4/16 می باشد. داده های ایزوتوپی نشان می دهند که آب های زیرزمینی منطقه از نزولات جوی منشأ گرفته و بسیار کم تحت تأثیر تبخیر قرار گرفته اند. اما آب دریاچه تحت تأثیر شدید تبخیر بوده است. با توجه به دوتریم مازاد (d) منشأ ریزش های جوی اغلب توده های باران زای مدیترانه ای می باشند. بررسی های هیدروژئوشیمیایی نشان می دهد که عامل اصلی کنترل کننده ی شیمی آب در منطقه هوازدگی سنگ ها بوده، و منشأ کاتیون ها و آنیون های اصلی در آب دریاچه و آب زیرزمینی منطقه اغلب طبیعی، ولی بعضی از یون ها (cl- و so42-) در آب دریاچه علاوه بر منشأ طبیعی منشأ غیر طبیعی (ناشی از فاضلاب ها و کودهای شیمیایی) نیز دارند. نمایه های اشباع نمونه های آب بیان کننده ی مقدار پایین کانی های تبخیری و زمان ماندگاری کم آب در آبخوان دشت مریوان است. آنالیز خوشه ای نشان می دهد که آب های زیرزمینی اطراف دریاچه اغلب از نظر کیفی شبیه هم و آب دریاچه جز شمال و جنوب آن کیفیت نزدیک به هم را نشان می دهد. و احتمالاً بیش ترین نشت آب زیرزمینی از سمت غرب و شمال به درون دریاچه صورت می گیرد. همچنین با توجه به بررسی تحلیل عاملی در منطقه 3 عامل اصلی 30/83 درصد تغییرات کیفی آب منطقه را کنترل می کند. برای بررسی کیفیت آب دریاچه ی تالابی زریبار از شاخص های بنیاد ملی بهداشت (nsfwqi)، شاخص اورگان (owqi) و شاخص کانادا (cwqi) استفاده شده است. که آب دریاچه زریبار با توجه به شاخص nsfwqi در محدوده ی کیفی متوسط و از نظر شاخص owqi در محدوده ی بسیار بد قرار می گیرد. کیفیت آب دریاچه از نظر شاخص cwqi ، به طور کلی بد، برای آشامیدن خوب ، برای آبزیان بد و برای تفریح، آبیاری و استفاده ی احشام عالی می باشد. شاخص tsi برای بررسی یوتریفیکاسیون استفاده شد، که دریاچه در محدوده یوتروفیک و هایپرتروفیک واقع شده است. همچنین با توجه عکس های ماهواره ای از سال 1989 تا 2005 نی زارهای داخل دریاچه 5/10 هکتار پیش روی داشته اند. دریاچه زریبار دارای2200 هکتار مساحت می باشد.

علم جرم شناسی به شناخت عوامل جرم می پردازد، علل ارتکاب جرم در دنیای امروز گستردگی فراوانی دارند. لذا با توجه به زمینه های مختلف این عوامل دسته بندی شده و در شاخه های مختلف بررسی می شوند. به عنوان مثال علل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر کدام در نظریات جرم شناسی مختص خود بررسی می شوند. فرهنگ نیز می تواند به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل وقوع جرم باشد. فرهنگ می تواند به رفتار آدمی شکل دهد و او را به سمت عمل و عکس العمل¬هایی سوق دهد، چرا که فرهنگ به مانند یک ارزش حاکم بر فرد و شناخته شده و این توانایی را دارد. حتی مواردی که نتوان این ارزش را به درستی برای فرهنگ در نظر گرفت ، فرهنگ های مختلف به عنوان یک انتخاب ناظر بر سود و زیان شخص (فرهنگ به مثابه ی جعبه ابزار) مورد استفاده ی شخص قرار می گیرد و به عنوان یک سائق رفتار عمل می کند. تعارضات فرهنگی، خرده فرهنگ ها، سبک زندگی، تأخر فرهنگی، مهاجرت، رسانه ها، موسیقی، جشن ها و سایر تولیدات فرهنگی می توانند در مواردی شخص را به سمت ارتکاب جرم سوق دهند. تحلیل و شناخت این عوامل را عامل شناسی فرهنگی جرم می گویند. در جامعه ی ایران نیز بسیاری از آسیب های فرهنگی وجود دارد که افراد را به سمت ارتکاب ناهنجاری سوق می دهد. از طرف دیگر با درک این مطلب که فرهنگ هدایت گر رفتار آدمی است، می توان فرهنگ های ارزشی یا سازنده را به منظور پیشگیری و جلوگیری از جرم و انحراف در جامعه ایجاد کرد. اگر زمان و مسیر ایجاد و تولید فرهنگ طولانی باشد می تواند فرض تغییر فرهنگ های جرم زا را در نظر گرفت و به تغییر فرهنگ های جرم زا به عنوان مسیری اجرایی تر به منظور نیل به هدف پیشگیری نظر داشت. نظریات بسیاری در جرم شناسی و جامعه شناسی در مورد راه کارهای فرهنگی پیشگیری از جرم وجود دارد، برخی ناظر بر فرد است و برخی دیگر ناظر بر جامعه. الگوی کنترل درونی، امر به معروف و نهی از منکر، احساس امنیت، الگوی کنترل اجتماعی و بسیاری از نظریات دیگر دارای راه کارهای فرهنگی پیشگیری کننده از جرم هستند. همچنین با شناخت آسیب های فرهنگی جامعه ی ایران نظیر نداشتن برنامه ی فرهنگی جامع، عدم مدیریت، عدم تبادل فرهنگی، تأخر فرهنگی، عدم آموزش صحیح فرهنگی از دوران کودکی در آموزش و پرورش، راه کارهای ترمیم این آسیب ها را ارائه داد تا با اعتلای فرهنگی جامعه بتوان راه های پیشگیری از جرم را به طور تخصصی و علمی مطرح نمود و با ارائه ی آن به نهادهای مسئول از فرهنگ به عنوان مهم ترین خصیصه ی اجتماعی در کنترل بزه کاری ها و کج رفتاری ها بهره گرفت.