چکیده توسعه ی شهری و جنبه های مختلف آن (شهری شدن و تمرکز شهری) از فاکتورهای زیادی مانند تغییرات فناوری، درآمد فزاینده و خط مشی دولت تأثیر می پذیرد. تمرکز شهری نشان می دهد که منابع شهری تا چه حد در یک یا چند شهر بزرگ متمرکز می شوند.نخست شهری یکی از شاخص های اندازه گیری تمرکز شهری است که از طریق سهم بزرگترین شهر در جمعیت ملی اندازه گیری می شود. زیرساخت های حمل و نقل تأثیر قابل توجهی بر نخست شهری دارد. فراهم کردن این زیرساخت ها یکی از وظایف دولت است بنابراین سیاست های دولت از این مجرا اثرات آشکاری بر الگوی توسعه ی شهری دارد. مطالعه ی حاضر به بررسی و تحلیل دو ابزار سیاستی مهم (سیاست های دولت در بخش حمل و نقل و به طور خاص یارانه ی بنزین و سرمایه گذاری دولت در این بخش) بر پدیده ی نخست شهری در ایران در دوره ی 1385-1347 پرداخته و مدل مورد استفاده برای داده های استانی در دوره ی 1385-1379 و بااستفاده از تکنیک اقتصاد سنجی فضایی تخمین زده شده است. آنچه در مجموع بررسی نتایج حاصل از برآورد مدل ها می توان گفت اینست که پرداخت یارانه ی بنزین در ایران علی رغم آنچه انتظار می رود، موجب افزایش نخست شهری شده و این به دلیل کمبود شبکه ی حمل و نقل پیشرفته، گسترده و سراسری در کشور است. از طرف دیگر هر چه سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل افزایش یابد، طبق یافته های تحقیق و مطابق با تئوری های اقتصاد شهری، از میزان تراکم در نخست شهر کاسته شده و به سمت حد بهینه ی خود حرکت می کند. همچنین در ایران وابستگی فضایی مثبت بین نخست شهری استان های کشور وجود دارد؛ یعنی عامل مجاورت استان ها دارای تأثیر مثبت مورد انتظار بر نخست شهری یکدیگر است که این مسئله از نتایج آزمون های خودهمبستگی فضایی استنباط می شود.