نام پژوهشگر: جواد طاهرپور
جواد طاهرپور عباس شاکری
نظریه مقداری پول از قدیم یترین و مشهورترین نظری ههای اقتصادی است که منشأ مباحثات و مشاجرات علمی زیادی در طول زمان بوده است. جدای از جنبه علمی و نظری این نظریه که در طول زمان ایرادات و انتقادات زیادی بر آن وارد شده، جنبه حسابداری و مکانیکی آن قابل خدشه نبوده و همه به ناچار روی آن اتفاق نظر دارند. متضمن این امر می باشد mv = py و mv = pt لیکن تحصیل نتایج یکسان از رابطه که ترکیب معاملات صورت گرفته در اقتصاد در طول زمان ثابت باشد، به طوری که اگر ترکیب معاملات مرتبط و نامرتبط با تولید ناخالص داخلی در طول زمان تغییر کند آنگاه دو تناسب بین mv = pt رابطه فوق نتایج متفاوتی را بدست م یدهند و در حالی که رابطه این شبهه را به mv = py نقدینگی و تورم را به درستی نشان م یدهد، استفاده از رابطه وجود می آورد که رابطه تناسبی بین نقدینگی و تورم از بین رفته است. این در حالی است که نیز تناسب بین تورم و نقدینگی را به درستی نشان می دهد بلکه مسئله این mv = py رابطه گردیده و در حقیقت gdp است که سهم بیشتری از نقدینگی وارد حوزه معاملات نامرتبط با نقدینگی که وارد بخش تولید ناخالص داخلی گردیده کمتر از مقداری است که رشد نقدینگی به صورت کلی نشان می دهد. برآورد حجم اقتصاد سیاه و معاملات دست دوم مسکن به عنوان معاملات نامرتبط با تولید ناخالص داخلی برای اقتصاد ایران و در نظر گرفتن آنها در رابطه مقداری پول به خوبی نشان می دهد که رشد نامتناسب و فراتر از تولید ناخالص داخلی این دو در طی سا لهای 1379-85 علت ایجاد فاصله بین رشد نقدینگی و مجموع نرخ تورم و نرخ رشد تولید و چه به mv = pt ناخالص داخلی بوده است و بنابراین رابطه مقداری پول چه به صورت همواره برقرار بوده بلکه تغییر ترکیب معاملات نتایجی از دو رابطه فوق mv = py صورت بدست می دهد که به ظاهر متفاوت و متناقض می باشند.