نام پژوهشگر: زینب وصال

سابقه بته جقه در هنر و فرهنگ ایران پروژه عملی:جمع آوری و بازسازی تعدادی از بته جقه های تاریخی و سنتی ایران (کاربری گرافیک امروز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1387
  زینب وصال   محمد خزایی

با دقت در آثار نمادینی که از دیرباز چشمها را زینت می دهد و توجه در مانایی این نقوش این معنی رخ می نماید که ارزشی بنیادین پشتوانه آنها است. ایرانیان اغلب معناگرا و اندیشه مند، هنری نمادین را برای نجات آیندگان میراث نهادند. این میراث رمزی در اولین مقام شایسته کشف و ارج نهادن است. از این روی بته جقه بعنوان میراثی عظیم نگارنده را شایسته حضوری دقیق نمود. در این بررسی بته جقه بر خلاف آنچه تاکنون ثبت شده است نشان سرو خمیده یا اَبوت قدسی، درخت زندگی و امثالهم آشکار نگشته، بلکه این نقش با تکیه بر تاریخ منثور، مکتوب، آثار باستانی و هنری ایرانیان بعنوان فره ایزدی که با نماد مرغ وارغن که همان عقاب یا باز یا سیمرغ است مشخص می گردد. مرغ وارغن یکی از نمادهای ایزد بهرام، ایزد پیروزی و بخت در دنیای باستان است. ایزد پیروزی استعاره انسانهایی است که دل را با اندیشه حق، مجلّا به نور الهی (فره ایزدی) داشته اند و بدین ترتیب به پادشاهی معنوی و سپس مادی رسیده اند. جمشید اسطوره ایرانی مانند سلیمان در ادیان ابراهیمی که بر ضحاک درون و اژدهای نفس غلبه کرد و پرنده وجود خویش را به پرواز درآورده اند. طیران مرغ دیدی تو ز پایبند شهوت بدر آی تا ببینی طیران آدمیت سعدی