نام پژوهشگر: علی خوبیاری
علی خوبیاری نصراله کلانتری
منطقه لالی و اندیکا در جنوب غرب کشور ایران و در فاصله 100 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اهواز واقع شده است. با توجه به رخنمون وسیع سازند ماسه سنگی آغاجاری در منطقه مورد مطالعه و لیتولوژی خاص این سازند که عمدتاً از جنس مارن و ماسه سنگ می باشد، منطقه از لحاظ هیدروژئولوژیکی دارای وضعیت متمایزی است. آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه عمدتاً متأثر از تکتونیک و زمین ساخت منطقه می باشد و در زون-های خرد شده به صورت آبخوان های ماسه سنگی مشاهده می شود، که به صورت چشمه های متعددی از محل تماس مارن و ماسه سنگ در سطح زمین زهکشی می شوند. در منطقه مورد مطالعه هیچ گونه چاه بهره برداری، پیزومتر و یا قنات وجود ندارد و تنها پارامتر جهت بررسی وضعیت هیدروژئولوژی منطقه چشمه های ماسه سنگی می باشند که خصوصیات این چشمه ها و عوامل موثر بر آبدهی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. شواهد موجود در منطقه نشان می دهد که در بخش هایی از منطقه که ضخامت ماسه سنگ قابل ملاحظه بوده و شکستگی ها از توسعه کافی برخوردارند و از طرفی نیز شیب توپوگرافی منطقه ملایم و پوشش خاکی منطقه ناچیز باشد، چشمه هایی ظهور یافته اند که از آبدهی نسبتاً زیادی نیز برخوردار می باشند. با توجه به اینکه چشمه ها وضعیت آب زیرزمینی منطقه را انعکاس می دهند، با تبدیل هریک از عوامل موثر بر هیدروژئولوژی منطقه به مدل رقومی در محیط gis نقشه پتانسیل آب زیرزمینی منطقه تهیه شده است. نتایج حاصل از پتانسیل یابی آب زیرزمینی منطقه نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه از لحاظ آب زیرزمینی از وضعیت مناسبی برخوردار نمی باشد و تنها بخش های کمی از منطقه از پتانسیل آبی زیادی برخوردارند و نزدیک به 50% از منطقه مورد مطالعه از نظر پتانسیل آب زیرزمینی فقیر می باشد. به منظور مطالعات هیدروشیمیایی منطقه از منابع آب زیرزمینی موجود در منطقه در دو نوبت نمونه برداری به عمل آمد و نتایج آنالیز شیمیایی نمونه ها به وسیله نقشه ها و نمودار های هیدروشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه از نظر هیدروشیمیایی نیز وضعیت خاص خود را دارد. رخنمون وسیع سازند تبخیری گچساران در منطقه مورد مطالعه و همچنین رگه های ژیپس و اندریت موجود در طبقات مارنی سازند آغاجاری باعث تغییرات هیدروشیمیایی زیادی در منطقه شده است به طوری که تیپ آب اکثر چشمه های موجود در منطقه در هر دو فصل نمونه برداری سولفاته می باشد. افزایش یون های سولفات، کلر و سدیم در آب برخی از چشمه های منطقه سبب گردیده که آنها از کیفیت مطلوبی برای شرب برخوردار نباشند.