نام پژوهشگر: داود رییسی
داود رییسی سارا درگاهی
منطقه گندم بریان به مساحت حدود 480 کیلومتر مربع از لحاظ ریخت شناسی نوعی سرتخت پوشیده از روانه های گدازه ای بازالتی تیره رنگ است که در بخش جنوبی کویر لوت واقع می باشد. کانی های اصلی گدازه ها شامل فنوکریستهای الیوین و کلینو پیروکسن همراه با میکرولیت های پلاژیوکلاز می باشند و بافت کلی آنها میکرولیتی پورفیری تا گلومروپورفیری همراه با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار است. میکرولیت های پلاژیوکلاز به عنوان کانی غالب سنگهای بازالتی گندم بریان شناخته می شوند و بررسی آنها با استفاده از روش پراکندگی اندازه بلور(csd) نموداری را به دست می دهد که دارای شیب یکنواخت است. این امر مشخصاً تاثیر بسیار کم فرایند های فیزیکی همچون اختلاط ماگمایی را در حین تبلور میکرولیت های پلاژیوکلاز در طی صعود و به سطح زمین رسیدن ماگمای بازالتی گندم بریان را نشان می دهد. قرار گیری مخروط های آتشفشانی در راستای خط اثر گسل نایبند از تاثیر حرکات گسل در ایجاد ماگمای بازالتی گندم بریان حکایت دارد. ارتباط ژنتیکی جریانهای گدازه ها ی بازالتی گندم بریان با شکستگی های عمیق پوسته ای ناشی از عملکرد گسل نایبند، حضور زنولیت های گوشته ای و طبیعت آلکالن گدازه ها در مجموع موید صعود ماگما از عمق زیاد می باشند. با توجه به آنالیزهای شیمیایی و وجود نفلین در ترکیب نورم این سنگ ها جزء گروه باسانیت-تفریت قرار می گیرند. بررسی های انجام شده مبین آن است که آلکالی بازالتهای گندم بریان در یک محیط کششی درون صفحه ای حادث شده اند. نسبت پایین ce/nb،th/nb،u/nb،ba/nb و مقادیر بالای zr با میانگین 81/234 مبین وجود یک خاستگاه گوشته ای تهی نشده استنوسفری برای جریانهای گدازه ها ی بازالتی گندم بریان است. غنی شدگی و تهی شدگی آنها بترتیب در عناصر نادر خاکی سبک و سنگین حاکی از وجود گارنت در سنگ منشا دارد. نهایتاً نسبت عناصر کمیابdy/yb در برابر la/yb نشان می دهد که منشا سنگ های بازالتی گندم بریان از ذوب بخشی 8 تا 10% یک سنگ مادر گارنت لرزولیتی بوده است.