نام پژوهشگر: داوود عسکری نیسیانی

بررسی دیدگاههای فراء ومقایسه آن با نظریات بصریان هم عصر وی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1387
  داوود عسکری نیسیانی   سید رضا سلیمان زاده نجفی

نحو کلاسیک عربی در شهر بصره شکل نهایی خود را پیدا نمود؛ در نتیجه علمای مکتب کوفه شاگردان این مکتب به شمار می روند، و اخفش همان کسی است که سنگ بنای اختلاف میان دو مکتب را گذاشت، زیرا که او دیدگاههای ویژه ای دارد که با دیدگاهها استادان خود متفاوت است. سیبویه با نگارش «الکتاب» در زمینه نحو باعث گردیده است که این کتاب سالها سرمشق و الگوی ماندگار همه علماء بشود، و پایه ریزی نحو به دست او صورت گرفته است؛ واین کار او بدون هیچگونه دگرگونی بر جای خود باقی مانده است؛ به عبارت دیگر علماء پس از او هیچ دگرگونی در اساس کار او وارد نیاورده اند، واگر تغییری یافت شود در برخی از جزئیات است؛ واینان هیچ توجهی به دیدگاههای علمای کوفه ننموده اند. مکتب کوفه گونه گفتاری زبان را ملاک قرار می دهد؛ در مقابل بصره به قیاس وبرهانهای عقلی عمل می نماید؛ بصریها در نگارش نحو به اعراب بیابانگرد روی می آورند چرا که آنها با بیگانگان در ارتباط نبودند وگفتارشان بدون هیچ خللی بر جای باقی مانده است، به دیگر سخن زبانشان از واژهای غیر عربی بری است، ولی کوفیها در کارشان به شنیدن گفتار عربهای ساکن شهرها روی می آورند؛ عربهایی که با بیگانگان در تماسند، واین کار باعث ورود واژهایی به گفتار روزمره شان می شود. ما بر آنیم تا در این پایان نامه به بررسی دیدگاههای فراء در کتابش «معانی القرآن» از آغاز سوره یوسف تا پایان سوره مومنون بپردازیم وآنها را با نظریات بصریهای هم عصر وی مقایسه کنیم؛ کسانی چون خلیل بن احمد وسیبویه، وهمچنین استادش کسائی از مکتب کوفه که از قاریان هفت گانه قرآن به شمار می رود؛ وهمچنین علمای نحو دیگری که در این زمینه تلاش نموده اند.