مقدمه: سلولهای دندریتیک با نقش مدیریتی که در پاسخ ایمنی ایفاء می کنند، در هدایت پاسخ و تعیین سرنوشت نهائی آن از اهمیت ویژه ای برخوردارند. ترکیبات مختلفی مثل 1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (کلسیتریول=calcitriol) بر عملکرد سلولهای دندریتیک اثر گذاشته و محققین از این خاصیت، برای جهت دهی پاسخ ایمنی به سمت مطلوب استفاده می کنند. محققین مختلف تاثیر in vitro کلسیتریول را بر تمایز و عملکرد سلولهای دندریتیک گزارش نموده اند. اما از آنجا که بر هم کنش سلولهای مختلف و ریز محیط in vivo کاملا با محیط in vitro متفاوت است، در این پژوهش سعی شده است تا تاثیر in vivoکلسیتریول بر سلولهای دندریتیک مورد بررسی قرار گیرد. روش کار: موش های c57bl/6 تحت تزریقات منظم درون صفاقی کلسیتریول قرار گرفته و پس از جداسازی سلولهای دندریتیک آنها از طحال با کمک بیدهای مغناطیسی، ابتدا شاخصهای سطحی این سلولها با فلوسیتومتری مورد بررسی قرار گرفتند. توان این سلولها در تحریک لنفوسیتهای t نیز با آزمون مختلط لنفوسیتی(mlr) سنجیده شد. در مرحله بعد، سلولهای دندریتیک، با پپتید (mog) myelin oligodendrocyte glycoprotein پالس گردیده و به کف دست موشهای سینژن تزریق شدند. پس از گذشت 5 روز، سلولهای غدد لنفاوی منطقه ای جدا شده و جهت انجام آزمون ltt(lymphocyte transformation test) مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین نسبت سایتوکاینهای il-4/ifn-? به عنوان نماینده پاسخهای th1 و th2 با انجام آزمون الایزا بر روی سوپ حاصل از کشت آنها تعیین گردید. در ادامه کار سلولهای دندریتیک تیمار شده، قبل و بعد از القای eae، به موشهای سینژن تزریق شده و روند پیشرفت بیماری مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی میزان القای لنفوسیتهای t تنظیمی (treg) توسط سلولهای دندریتیک فوق الذکر و بررسی میزان ارتشاح سلولهای التهابی به موضع، به ترتیب آزمونهای ایمونوهیستوشیمی و هیستو پاتولوژی بر روی غدد لنفاوی گردنی و بافت مغزی-نخاعی حیوانات انجام گرفتند. در آزمونهای فوق، سلولهای دندریتیک از موشهایی که به جای کلسیتریول، حلال به آنها تزریق شده بود، استخراج و به عنوان گروه کنترل اصلی انتخاب شدند. نتایج: آنالیز آماری نتایج بدست آمده نشان داد که سلولهای دندریتیکی که در in vivo تحت تأثیر کلسیتریول قرار گرفته بودند، در اغلب موارد شاخصهای بلوغ و کمک تحریکی کمتری بیان کرده و لنفوسیتهای تحت القاء آنان نیز، هم در تحریک عمومی و هم در پاسخ اختصاصی به آنتی ژن، توانایی تکثیر کمتری داشتند. در ضمن، نسبت سایتوکاینهای il-4/ifn-? به عنوان نماینده نماینده پاسخهای th1 و th2 در آنان کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل نشان می دهد. طبق نتایج به دست آمده، تزریق سلولهای دندریتیک تیمار شده با کلسیتریول، قبل از القای eae سبب کاهش علایم بیماری و ارتشاح سلولهای التهابی در بافت مغزی-نخاعی و نیز افزایش تعداد لنفوسیتهای تنظیمی در غدد لنفاوی گردنی می شود (در تمام موارد p.value<0.05)، در حالیکه این وضعیت در مورد درمان بیماری مشاهده نشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد که 1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول در in vivo همانند in vitroاثر تنظیمی قوی هم بر روند بلوغ و هم بر عملکرد سلولهای دندریتیک دارد. تاثیر کلسیتریول بر سلولهای دندریتیک در حدی است که تجویز سلولهای دندریتیک تیمار شده می تواند در پیشگیری از بیماری eae که مدل حیوانی بیماری مولتیپل اسکلروزیس است، موثر باشد.