نام پژوهشگر: ندا شمسی
ندا شمسی فرشاد مومنی
پیشرفت های تکنولوژی، عصر اطلاعات، افزایش تعاملات انسانی در سراسر جهان، گسترش ارتباطات در سطح بین المللی و... موجب شده است هر فردی در هر نقطه از کره خاکی تاثیرات جهانی شدن را به نوعی احساس کند. جهانی شدن، واژه ای که به ویژه در دو- سه دهه اخیر در صحنه های مختلف بین المللی بسیار از آن یاد می شود، روند رو به گسترش تعاملات جهانی در جنبه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... می باشد. تقریباً همه نظریه پردازان علوم انسانی در وجود این پدیده، اتفاق نظر دارند، البته اختلاف نظرهای بسیاری نیز در زمینه تعریف واحد از جهانی شدن، آثار و پیامدهای آن، گستردگی این پدیده و... وجود دارد، با این وجود در گسترش و تعمیق آن به ویژه در دو دهه اخیر هم-عقیده هستند. آزادسازی بازارها به عنوان وجهی از جهانی شدن در این عرصه بسیار مورد تاکید است. نکته قابل تأمل در این بین، نقش دولت می باشد؛ به عبارت دیگر آیا آزادسازی به معنای از صحنه خارج شدن دولت در شرایط جهانی شدن است. در پایان نامه حاضر سعی شده با بررسی پدیده جهانی شدن و رقابت در بازارهای جهانی تحقیقی در نقش دولت در شرایط کنونی صورت گیرد. در این تحقیق به جهانی شدن از وجه آزادسازی بازارها و نقش دولت در ایجاد نهادهای مورد نیاز برای رقابت در سطح منطقه ای و بین-المللی پرداخته شده است. در فصل اول به بیان مسئله و ابعاد اهمیت آن در شرایط فعلی پرداخته شده است به عبارت دیگر به جهانی شدن به عنوان مسئله پیش روی دولت ها و نقش دولت در قبال آزادسازی بازارها پرداخته شد. فصل دوم به جهانی شدن و آزادسازی بازارها اختصاص دارد. در این فصل بعد از ارائه تعاریفی از جهانی شدن و آزادسازی، مروری بر تاریخچه آن صورت گرفت، در پایان فصل با بررسی دیدگاه نهادگرایان به اهمیت دولت در شرایط جهانی شدن رسیدیم. فصل سوم به مسئله نقش دولت در شرایط جهانی شدن اقتصاد می پردازد، جایگاه و وظایف دولت ها در شرایط کنونی مورد بررسی قرار گرفته و مروری کوتاه بر چند دیدگاه پیرامون نقش دولت در اقتصاد صورت گرفت و در پایان نقش دولت در شرایط رقابت جهانی مورد بررسی قرار گرفت. فصل چهارم به رقابت در شرایط جهانی شدن اختصاص دارد. با مرور تحول در نظریه رقابت در اقتصاد جهانی به مفهوم رقابت پذیری رسیدیم و با بررسی عوامل موثر بر رقابت پذیری، به نقش دولت در بسترسازی برای رقابت پرداختیم. در فصل پنجم به جدی ترین تجربه آزادسازی در ایران که همانا برنامه تعدیل ساختاری است، پرداخته شد و تبعات اجرای این برنامه و کاستی های آن مورد بررسی قرار گرفت. در فصل پایانی نتایج این پژوهش از سه زاویه بیان شده است؛ یک زاویه، از منظر مناسبات بین المللی و در شرایط حاکم بر جامعه بین الملل وظایف دولت بیان شد. در سطح دوم بر نقش و جایگاه دولت در ایجاد نهادها به منظور ایجاد توان رقابت تاکید شده است و در نهایت الزامات و تمهیدات پیش نیاز برای آزادسازی بازارها و پیوستن به بازارهای رقابتی جهانی شده بیان شده است.