هدف: ارزیابی اثر القایی مایع آمنیوتیک انسانی بر رشد و دگرتمایز سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه به سلولهای گانگلیونی شبکیه و گیرنده های نوری استوانه ای شکل روشها: سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه از کره چشم اجساد انسانی جنینی و نوزاد زیر یک سال جدا شده و در محیط کشت غنی شده با ده درصد سرم جنینی گوساله کشت داده شدند. پس از پر شدن ظرف کشت، سلولهای کشت داده شده تریپسینه شده مرتبا پاساژ داده شدند و در دو نوع محیط کشت سرم دار و مایع آمنیوتیک دار مورد آزمایش قرار گرفتند.جهت بررسی تاثیر مایع آمنیوتیک بر رشد سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه تکثیر و مرگ این سلولها به کمک دو کیت الایزای تشخیص تکثیر سلولی و تشخیص آپوپتوز یا مرگ سلولی مطالعه شد.همچنین دگرتمایز سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه به سلولهای گانگلیونی شبکیه و گیرنده نوری استوانه ای با استفاده از دو تکنیک ایمونوسیتوشیمی و real time pcr بررسی گردید. نتایج: کشت پرایمری سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه با خلوص بالا تحت محیط های سرم دار و مایع آمنیوتیک دار انجام گردید و منجر به رشد و تکثیر سریع سلولها شد. پس از انتقال سلولهابه محیط در شیشه سلولها شروع به از دست دادن رنگدانه هایشان کردند و پس از چندین پاساژ سلولی کلنی سلولهای بنیادی/ پروژنیتوری و همچنین سلولهای شبه عصبی از نظر مورفولوژی شناسایی شدند. آنالیزایمونوسیتوشیمی بر روی سلولهای کشت داده شده در محیط 30% مایع آمنیوتیک بیان قابل توجه مارکر رودوپسین (30%) را در این سلولها نشان داد که بیانگر دگرتمایز سلول پوششی رنگدانه دار شبکیه به سلول گیرنده نوری استوانه ای شکل می باشد. همچنین نتایج آنالیز real time pcr تاثیر شگفت انگیز فاکتورهای رشد مایع آمنیوتیک را بر بیان پروتئین ویژه و مارکر سلولهای گانگلیونی (thy-1 ) نشان داد و مشخص ساخت که این تاثیربا نسبت مایع آمنیوتیک در محیط کشت رابطه مستقیم و تنگاتنگی دارد و به موازات افزایش غلظت مایع آمنیوتیک بطور چشمگیری افزایش می یابد. نتیجه گیری : مایع آمنیوتیک انسانی منبع غنی بسیار ارزشمندی از انواع فاکتورهای رشد می باشد که تاثیر چشمگیری بر رشد و تمایز سلولهای پوششی رنگدانه دار شبکیه از خود نشان می دهد و می تواند به عنوان یک جایگزین مناسب سرم در محیط های کشت مورد استفاده در تحقیقات بازتولید سلولهای شبکیه به کار گرفته شود.