نام پژوهشگر: منصوره عبدالله پور

ردیابی سریع اگروباکتریوم مولد گال در رز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1390
  منصوره عبدالله پور   مسعود بهار

بیماری گال طوقه یکی از بیماری مهم اقتصادی رز در گلخانه های استان اصفهان بشمار می آید. ایجاد گال روی ساقه و یا ریشه از علایم مهم این بیماری محسوب می شود. گال های جوان نرم ، سفید یا کرم رنگ هستند که به مرور زمان به رنگ قهوه ای درآمده و سخت و چوبی می شوند. توسعه گال، منجر به ضعف عمومی، کم رشدی، تنش آب و کاهش توان گیاه می شود. باکتری عامل بیماری،agrobacterium tumefaciens،از خانواده rhizobiaceae بوده و بیوارهای 1و2 آن خسارت زیادی به رز وارد می کنند. این باکتری قادر است به مدت طولانی در خاک باقی بماند و پس از ورود به گیاه از طریق زخم، در مدت زمان کمی باعث تشکیل گال -شود. هم چنین عامل بیماری به صورت سیستمیک درگیاه باقی مانده و از طریق تکثیر رویشی گیاهان رز انتشار می یابد. گیاهان آلوده تا زمان مساعد شدن شرایط در گلخانه بدون علایم باقی می مانند، بنابراین ردیابی منبع آلودگی و تشخیص دقیق عامل بیماری برای شناسایی منشاء آلودگی و از بین بردن آن لازم است. به این منظور، تشخیص بیوار های اگروباکتریوم مولد گال رز در اصفهان و تعیین حضور پاتوژن مولد گال در خاک و شیره گیاهی، هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین شد. طی سال های 88-89 بیش از 40 گیاه رز با علایم بیماری گال طوقه از 10 گلخانه در اصفهان جمع آوری شد. برای جداسازی اگروباکتریوم از سطح گال های جمع آوری شده و بررسی وجود اگروباکتریوم در شیره گیاهی و خاک از روش های کشت مستقیم یا توام با غنی سازی روی محیط های غذایی و نیز آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) استفاده گردید. با توجه به ویژگی های ظاهری کلنی باکتری های رشد کرده بر روی محیط ty آگار محتوی آنتی بیوتیک کانامایسین(50 میلی گرم در میلی لیتر) 27 جدایه به عنوانagrobacterium sp. شناخته شدند. بر اساس قابلیت القای تومور در گیاهان شمعدانی و گوجه فرنگی و دیسک های ریشه هویج و خواص بیوشیمیایی جدایه ها، سویه های مزبور به عنوان1 biovar tumefaciens a. شناخته شدند. در واکنش pcr با جفت آغازگر vcf/vcr، قطعه 730 جفت بازی از ناحیه اپرون virc، در 24 جدایه بیماریزا تکثیر شد، اما این جفت آغازگر موفق به شناسایی سه جدایه دیگر نشد .الگوی حاصل از pcr-rflp ناحیه virc،ارتباط بسیار نزدیک جدایه ها را نشان داد. تجزیه و تحلیل توالی قطعه حاصل از vcf/vcr جدایهt9 ، به عنوان نماینده جدایه ها، مشخص نمود که جدایه های a.tumefaciens ایجاد کننده گال طوقه در اصفهان شباهت زیادی با a.tumefaciens strain c58 biovar 1 وگونه های اگروباکتریوم موجود در بانک ژن دارند. هم چنین واکنش pcr با استفاده از جفت آغازگرهای vir 14/ 44vir، tms2a/tms2b، vird2(a-c)و(a-e) vird2 تایید نمود که تمام جدا یه ها متعلق به tumefaciens a هستند. نتایج pcr مثبت برای جفت آغازگر rbf - rbr با تکثیر یک قطعه bp 206 و نتیجه منفی برای جفت آغازگر ocsf - ocsr نشان داد که جدایه های tumefaciens.a بدست آمده در این تحقیق دارای اپین از نوع نوپالین می باشند. تلاش های مکرر برای ردیابی اگروباکتریوم در شیره نباتی بوته های آلوده و یا خاک با استفاده از محیط کشت و روش pcr با موفقیت نسبی همراه بود. به نظر می رسد که استفاده از محیط کشت آگار دار ty حاوی آنتی بیوتیک کانامایسین به همراه استفاده از روش pcr با استفاده از جفت آغازگرهای vird2(a-c) یا(a-e) vird2 و tms2a/tms2bمی تواند روش مناسبی برای تشخیص اگروباکتریوم از گیاهان رز یا خاک ریزوسفر آنها باشد. واژه های کلیدی: بیماری گال طوقه، رز، آنتی بیوتیک، ردیابی، واکنش زنجیره ای پلیمراز