نام پژوهشگر: حبیب نکوییان

تبیین آراء تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1389
  حبیب نکوییان   بابک شمشیری

هدف اصلی این تحقیق عبارت است از تبیین آراء تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه. بر اساس هدف اصلی، سوال های مطرح شده عبارتند از: 1- مفهوم تربیت از دیدگاه فردوسی با استناد به شاهنامه چیست؟ 2- اهداف تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه کدامند؟ 3-روش های تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه کدامند؟ مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کیفی است لذا جهت پاسخگویی به سوال های فوق از روش اسنادی استفاده می شود و رویکرد حاکم بر این مطالعه توصیفی – تفسیری می باشد. در پاسخگویی به سوال های فوق یافته های ذیل بدست آمد: مفهوم تربیت: شکوفایی استعدادهای درونی انسان برای گام برداشتن در مسیر کمال. اهداف تربیتی بدست آمده عبارتند از: اهداف تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه در خصوص ارتباط انسان با خدا (ستایش خداوند و پرستش او، قرب الهی، پرهیزگاری، بیم و امید به درگاه خداوند، توکل، مرگ، حیات اخروی، حساب اعمال، عدل الهی). اهداف تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه در خصوص ارتباط انسان با خود شامل (قناعت، خردورزی، آزادگی، پندارنیک، تندرستی، خوشبینی، میانه روی، هنر، شادی و دوری از اندوه، پرهیز از پرخوری، فروخوردن خشم، بلندهمتی، نیک نامی، جوان مردی، اندیشه ورزی، تربیت بدنی و مبارزه با موانع و آفات کمال آدمی) می شود. اهداف تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه درخصوص ارتباط انسان با دیگران مشتمل است بر (عدالت، راستی، وفاداری به پیمان، آئین دوستی و رفاقت، کردارنیک، سخت کوشی، گفتار نیک، بی آزاری ، آیین جنگ وصلح، احساس مسئولیت و تعهد نسبت به حکومت، قدرشناسی، آینده نگری، مهارت های زبانی و سخنوری ، دوری از نادان ، خوش رفتاری با مردم، بخشش، مبارزه با آسیب های اجتماعی، عشق، میهن دوستی، احترام به پدر و مادر و همسایه، حفظ حجاب، پاکدامنی ، مهمان نوازی و صرفه جویی). اهداف تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه در خصوص ارتباط انسان با طبیعت عبارتند از: (حفظ محیط زیست). روش های تربیتی فردوسی با استناد به شاهنامه عبارتند از (دعا، توبه، امرمعروف و نهی از منکر، پند و اندرز، تشویق، تنبیه، مشورت، مناظره، پژوهش کردن ، امتحان، تمثیل، داستان ، معما، عبرت). اما در هنگام بررسی سوال ها یافته های فرعی نیز به دست آمد که ذیل هیچکدام ازپاسخ های اصلی قرار نمی گیرند. این یافته ها می توانند تحت عنوان ویژگی های مربی و متربی به صورت جداگانه مطرح شوند که عمده ترین آن ها عبارتند از: ویژگی های مربی (محبت و مهربانی، بردباری، انصاف، دوری از خشم ، توأم بودن علم و عمل، آشنایی با روش های تربیت). ویژگی های متربی( اطاعت کردن، توجه و دقت، گوش دادن، کوشش، توکل، تواضع ، اغتنام فرصت). در پایان رساله نیز پیشنهادهایی مشتمل بر پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی ارائه شده است.