از آنجاییکه تعیین مقدار برخی از عناصر کم مقدار در نمونه های زیست محیطی با روشهای معمولی تجزیه ای به طور دقیق امکان پذیر نمی باشد ، جهت رفع این مشکل و دسترسی با حد تشخیص مطلوب و آشنایی کاربردی ،علی رغم گران بودن تجهیزات آزمایشگاههای naa ، از روش تجزیه به طریق فعال سازی نوترونی استفاده و اطلاعات اولیه مورد نیاز این روش ، انواع مختلف آن ، چگونگی استفاده از این روش برای تجزیه نمونه ها و مهمتر از همه شناخت انواع مختلف ابزار موردنیاز برای این روش و مقایسه این ابزار با یکدیگر در متن پایان نامه ارایه شده است . همچنین آنالیز فعال سازی نوترونی برای تجزیه نمونه لجن کف دریاچه ارومیه جهت شناسایی عناصر موجود در آن به کار گرفته شده و چون احتمال می رفت حضور عنصری مانند سدیم با داشتن سطح مقطع جذب بالای حرارتی در نمونه مانع اندازه گیری دقیق شود یا در کار راکتور اختلال ایجاد کند ، از شیوه پرتودهی نمونه هایی با جرم کمتر از حد لازم و تکرار مراحل پرتودهی استفاده شده است که با توجه به مشاهدات و آزمایشات صورت گرفته ، غیریکنواختی شار هنگام پرتودهی تأثیری در نتایج در مقایسه با نمونه های با جرم مناسبتر که در معرض شار نزدیک قلب راکتور قرار گرفته اند ، نداشته است . در این کار تحقیقاتی نمونه های آماده و بسته بندی شده با جرمهای متفاوت در 4 مرحله پرتو دیده اند ، یک بار کوتاه مدت در حد 3 الی 5 ثانیه که شمارش بلافاصله پس از دریافت نمونه های پرتو دیده از دستگاه رابیت آشکارسازی شدند . دوبار پرتودهی به مدت 5/7 دقیقه با نمونه های کم جرم با استفاده از دستگاه رابیت که پس از دریافت نمونه های پرتودیده ، نمونه ها دوباره تجمیع و سپس آشکار سازی شدند و در نهایت در مرتبه چهارم نمونه ها به مدت یک ساعت نزدیک قلب به کمک روش دستی پرتو داده شدند . استانداردهای استفاده شده شامل سه نمونه مایع با مشخصات: اسید نیتریک با چگالی ، اسید نیتریک با چگالی و اسید نیتریک با چگالی و یک نمونه سرامیک ، دو نوع خاک ( ) بودند . برای آشکار سازی تمامی نمونه ها از آشکار ساز hpge بهره گرفته شده است . طیفهای بدست آمده توسط آنالیزور span تحلیل و در کل سی عنصر با این روش در این نمونه شناسایی شدند. در بین عناصر شناسایی شده al , ca , ti , k , na بیشترین غلظت را داشتند و از عناصر کم مقدار شناسایی شده می توان به eu , ta , tb اشاره داشت . که غلظت سایر عناصر ما بین عناصر فوق قرار دارند . نتایج ارایه شده در این قسمت می تواند منبع خوبی برای استفاده در سایر رشته ها از جمله صنعت و پزشکی باشد . به طور حتم استخراج برخی از عناصر از این منبع طبیعی با توجه به خشکیهای اخیر این دریاچه می تواند مقرون به صرفه باشد یا تحقیقات جانبی در مورد برخی بیماریها و عناصری که از طریق جذب پوستی در درمان این بیماریها بکار گرفته می شوند ، استفاده درمانی از لجن دریاچه را علمی تر خواهد کرد و در پی این مستندات به رونق صنعت گردشگری نیز می توان کمک کرد.

از آنجاییکه تعیین مقدار برخی از عناصر کم مقدار در نمونه های زیست محیطی با روشهای معمولی تجزیه ای به طور دقیق امکان پذیر نمی باشد ، جهت رفع این مشکل و دسترسی با حد تشخیص مطلوب و آشنایی کاربردی ،علی رغم گران بودن تجهیزات آزمایشگاههای naa ، از روش تجزیه به طریق فعال سازی نوترونی استفاده و اطلاعات اولیه مورد نیاز این روش ، انواع مختلف آن ، چگونگی استفاده از این روش برای تجزیه نمونه ها و مهمتر از همه شناخت انواع مختلف ابزار موردنیاز برای این روش و مقایسه این ابزار با یکدیگر در متن پایان نامه ارایه شده است . همچنین آنالیز فعال سازی نوترونی برای تجزیه نمونه لجن کف دریاچه ارومیه جهت شناسایی عناصر موجود در آن به کار گرفته شده و چون احتمال می رفت حضور عنصری مانند سدیم با داشتن سطح مقطع جذب بالای حرارتی در نمونه مانع اندازه گیری دقیق شود یا در کار راکتور اختلال ایجاد کند ، از شیوه پرتودهی نمونه هایی با جرم کمتر از حد لازم و تکرار مراحل پرتودهی استفاده شده است که با توجه به مشاهدات و آزمایشات صورت گرفته ، غیریکنواختی شار هنگام پرتودهی تأثیری در نتایج در مقایسه با نمونه های با جرم مناسبتر که در معرض شار نزدیک قلب راکتور قرار گرفته اند ، نداشته است . در این کار تحقیقاتی نمونه های آماده و بسته بندی شده با جرمهای متفاوت در 4 مرحله پرتو دیده اند ، یک بار کوتاه مدت در حد 3 الی 5 ثانیه که شمارش بلافاصله پس از دریافت نمونه های پرتو دیده از دستگاه رابیت آشکارسازی شدند . دوبار پرتودهی به مدت 5/7 دقیقه با نمونه های کم جرم با استفاده از دستگاه رابیت که پس از دریافت نمونه های پرتودیده ، نمونه ها دوباره تجمیع و سپس آشکار سازی شدند و در نهایت در مرتبه چهارم نمونه ها به مدت یک ساعت نزدیک قلب به کمک روش دستی پرتو داده شدند . استانداردهای استفاده شده شامل سه نمونه مایع با مشخصات: اسید نیتریک با چگالی ، اسید نیتریک با چگالی و اسید نیتریک با چگالی و یک نمونه سرامیک ، دو نوع خاک ( ) بودند . برای آشکار سازی تمامی نمونه ها از آشکار ساز hpge بهره گرفته شده است . طیفهای بدست آمده توسط آنالیزور span تحلیل و در کل سی عنصر با این روش در این نمونه شناسایی شدند. در بین عناصر شناسایی شده al , ca , ti , k , na بیشترین غلظت را داشتند و از عناصر کم مقدار شناسایی شده می توان به eu , ta , tb اشاره داشت . که غلظت سایر عناصر ما بین عناصر فوق قرار دارند . نتایج ارایه شده در این قسمت می تواند منبع خوبی برای استفاده در سایر رشته ها از جمله صنعت و پزشکی باشد . به طور حتم استخراج برخی از عناصر از این منبع طبیعی با توجه به خشکیهای اخیر این دریاچه می تواند مقرون به صرفه باشد یا تحقیقات جانبی در مورد برخی بیماریها و عناصری که از طریق جذب پوستی در درمان این بیماریها بکار گرفته می شوند ، استفاده درمانی از لجن دریاچه را علمی تر خواهد کرد و در پی این مستندات به رونق صنعت گردشگری نیز می توان کمک کرد.