نام پژوهشگر: راضیه مهرآفرین
راضیه مهرآفرین احمد مزیدی
استان هرمزگان در جنوب ایران قرار گرفته و از نظر آب و هوایی به دلیل مجاورت با آب های آزاد خلیج فارس از رطوبت قابل ملاحظه ای برخوردار می باشد و به علت این گونه شرایط در فصول سرد سال دارای بارش های مناسب و اغلب سیل آسا است. در این پژوهش به بررسی الگوهای ایجاد کننده بارش های بیش از 30 میلی متر در منطقه پرداخته ایم. بر اساس معیار تعیین شده، در طول دوره آماری 1373- 1383، 9 دوره بارشی به عنوان بارش های فراگیر انتخاب شده است. همچنین روزهای با بارش شدید را بر اساس میزان بارندگی دریافتی و فراگیر بودن بارش از نظر تعداد ایستگاه های دارای بارش مشخص شده است. برای هر روز بارش شدید نقشه های هوا ی متوسط روزانه تهیه و تفسیر شد. پس از بررسی و مقایسه شرایط سینوپتیکی حاکم بر روی نقشه های بارش ها، برای بارش های منطقه سه الگو تشخیص داده شد. الگوی اول، زمانی است که در سطوح میانی جو، ناوه ای بر روی دریای سیاه و شمال غرب ایران مستقر شده؛ محور این ناوه شمالی – جنوبی و جهت حرکت به سمت شرق، و همراه با جریان های شدید غربی- شرقی و تا عرض 26 درجه شمالی کشیده می شود. الگوی نوع دوم، زمانی است که ناوه ای در جنوب غرب ایران بسته شده و در مناطق غربی دریای مدیترانه و خلیج گینه ناوه ای با قدرت زیاد تشکیل شده است. در میان این دو سیستم کم ارتفاع، سامانه پرارتفاعی بر فراز جو دریای سیاه واقع شده باشد. الگوی نوع سوم، زمانی که ناوه ای با جهت شمالی- جنوبی در جنوب ایران بسته شده باشد. در شمال این ناوه پشته ای وسیع در شمل سیبری مستقر شده است. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های بارش روزانه نشان می دهند که بارش های سنگین استان هرمزگان در فصول زمستان و پاییز اتفاق می افتد. نتایج حاصل از تحلیل نقشه های سینوپتیکی داده های جوی نشان می دهند که سامانه های سودانی و سامانه سودانی- مدیترانه ای مهم ترین الگوهای موجد بارش های سنگین در منطقه می باشند.