نام پژوهشگر: رضوان مسندجم
رضوان مسندجم شهلا البرزی
بررسی ابعاد مهارت خودتعیینی و کیفیت زندگی دانش آموزان ناتوان ذهنی مقطع راهنمایی شهر همدان مطالعه و بررسی مهارت خودتعیینی به عنوان یکی از رفتارها و مهارت هایی که فرد را قادر می سازد تا در زندگی به طور مستقل تصمیم گیری کرده و مسائل خود را حل کند دارای اهمیت است.همچنین مطالعه و پژوهش در خصوص رابطه مهارت خودتعیینی و کیفیت زندگی برای افراد با نیازهای ویژه سودمند است زیرا مسولان با شناخت و آگاهی از مهارت خودتعیینی و ارتباط آن با کیفیت زندگی به ضرورت اقدامات پشتیبانی کننده لازم در این زمینه واقف می شوند و با ایجاد امکانات مناسب برای پرورش این مهارت زمینه را برای کیفیت بهتر زندگی اشخاص فراهم می سازند. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی ابعاد مهارت خود تعیینی و کیفیت زندگی دانش آموزان ناتوان ذهنی پرداخته است.به این منظور به علت محدود بودن تعداد دانش آموزان ناتوان ذهنی کلیه این دانش آموزان که مشتمل بر 150 نفر دختر و پسر بودندبه عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شدند.در این پژوهش از دو مقیاس خود تعیینی (sds) که در سال 1996 توسط شلدون و دسی انتشار یافت و همچنین از پرسشنامه کیفیت زندگی (qol) که در سال 1992 توسط اسکالاک و کیت تهیه شده است استفاده گردید.هدف از ارائه این پرسشنامه ها تجزیه و تحلیل مهارت خودتعیینی در دو بعد آگاهی از خود و قدرت انتخاب و رابطه آن با چهار بعد کیفیت زندگی که شامل رضایتمندی از زندگی،کفایت/بهره وری،توانمندی/استقلال و یکپارچگی/تعلق اجتماعی بین دو گروه دختران و پسران می باشد. یافته های این پژوهش حاکی از آن بودند که نمرات دانش آموزان ناتوان ذهنی پسر در دو بعد مهارت خود تعیینی در سطح 0005/0 معنادار بود.همچنین با مقایسه ابعاد دو گانه مهارت خودتعیینی مشخص شد که دانش آموزان ناتوان ذهنی در بعد قدرت انتخاب در سطح 02/0 تفاوت معناداری را نسبت به بعد آگاهی از خود نشان دادند.در سه بعد کیفیت زندگی (رضایتمندی از زندگی، توانمندی/استقلال و یکپارچگی/تعلق اجتماعی) پسران نمرات بالاتری را در سطح 0001/0 نسبت به دختران به دست آوردند تنها در بعد کفایت/ بهره وری تفاوتی مشاهده نشد.در آخربا توجه به یافته های پژوهش مداخله های آموزشی مناسب و محدودیت های پژوهشی و پیشنهادات لازم ارائه گردید.