نام پژوهشگر: ازاده پیری صدیق
ازاده پیری صدیق عبدالرضا حاجی پور
چکیده تشکیل پیوند کربن-کربن یکی از واکنش های مهم در شیمی آلی محسوب می شود و به عنوان قدم های کلیدی در سنتز ترکیب های پیچیده از مواد اولیه ساده تر، مورد استفاده قرار می گیرد. در این واکنش ها کاتالیزورهای مختلفی به کار گرفته شده است که مهمترین آنها، کمپلکس های پالادیم (پالاداسیکل ها) می باشند. از زمان کشف پالاداسیکل در اواسط سال 1960 کاربرد آنها به عنوان حدواسط های فعال در سنتز آلی مورد توجه قرار گرفت. در ادامه، استفاده از این ترکیب ها به عنوان کاتالیزورهای همگن در تشکیل پیوند کربن-کربن اهمیت پیدا کرد. با توجه به کاربردهای گسترده این کمپلکس ها، در این پروژه ابتدا سعی بر این شد که گروهی از این ترکیب های پالاداسیکل سنتز شوند. برای این منظور سه گروه مختلف لیگاند ( همووراتریل آمین، l-فنیل آلانین اتیل استر هیدروکلرید و فنیل آلانینول) مورد استفاده قرار گرفتند. در تمام این کمپلکس ها پیوند h-c در موقعیت اورتو حلقه آروماتیک و گروه 2nh- لیگاند در تشکیل کمپلکس شرکت نمودند. به همین دلیل، به این کمپلکس ها اورتوپالادیت نیز گفته می شود. به این ترتیب، سه گروه مختلف از کمپلکس های دیمری دارای پل های استات، برم و کلر تهیه شدند. این کمپلکس ها در واکنش های استخلافی با لیگاندهای خنثی به مونومرهای مربوطه تبدیل می شوند بدون این که در ساختار اورتوپالادیت آنها تغییری ایجاد گردد. در این پروژه همچنین شکست این دیمرهای پالاداسیکل با لیگاندهایی مثل پیریدین و تری فنیل فسفین مورد بررسی قرار گرفتند و مونومرهای ایجاد شده جداسازی شدند. همچنین کاربرد این کمپلکس ها در واکنش جانشینی با هالوژن (ید) بررسی شد و به این ترتیب ترکیب های آلی جدید دارای استخلاف ید در موقعیت اورتو حلقه آروماتیک سنتز شدند. درادامه، کمپلکس دیمری سنتز شده از لیگاند همووراتریل آمین در واکنش های مختلف کوپل شدن هک، سوزوکی، هموکوپلینگ و سیانیددار کردن آریل هالیدها تحت شرایط حرارتی، مورد استفاده قرار گرفت. برای بهبود زمان و راندمان از امواج میکروویو در این واکنش ها استفاده شد. در تمام این واکنش ها تکنیک های مختلف nmr-h1، nmr-c13 و ir-ft برای شناسایی ساختار ترکیب ها استفاده شدند. علاوه بر این، سنتز کمپلکس ها توسط آنالیز عنصری نیز تایید شد. کلمات کلیدی: اورتوپالادیت، کمپلکس دیمری، واکنش هک، سوزوکی،