نام پژوهشگر: مریم آتش افروز
مریم آتش افروز علامرضا کریمی پور
در دو دهه اخیر، با استفاده از کمپلکس های فلزی بازشیف وکمپلکس های فلزی پورفیرین واکنش های کاتالیزوری جهت اکسایش ترکیبات توسعه قابل توجهی نموده است. سنتز و کاربرد این کمپلکس ها در زمینه های آلی، معدنی و بیولوژیکی بسیار مورد بررسی قرار گرفته است. آنها در جذب اکسیژن، مقاومت و پایداری باکتری ها و در تقلید از رفتار آنزیم ها خوب عمل می کنند. بعلاوه، فعالیت کاتالیزوری این کمپلکس های فلزات واسطه با قرار دادن گروه های الکترون کشنده و دهنده، گروه های حجیم بر روی لیگاند و همچنین با تغییر فلز مرکزی آن تحت تاثیر قرار می گیرد. در این مطالعه، پورفیرین های منگنز، mn(tpp)oac، mn(t4-omepp)oac، mn(t4-clpp)oac، mn(tdcpp)oac و mn(t4-no2pp)oac و بازهای شیف منگنز، mn(bsphphen)cl، mn-try، mn(aapd)oac، mn(bhapn)cl سنتز و توسط روش های طیف سنجی مختلف شناسایی گردیدند. فعالیت کاتالیزوری این کمپلکس ها دراپوکسایش ?- متیل استیرن و کربوکسیل زدایی از دی فنیل استیک اسید بوسیله فنیل یدین دی استات تحت شرایط عادی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کمپلکس های پورفیرینی فعالیت کاتالیزوری بهتری را نسبت به کمپلکس های بازشیف دارند. نظر به اینکه همه این کمپلکس های فلزی دارای اتم فلزی یکسان و لیگاندهای محوری oac- و -cl با فعالیت یکسان هستند، احتمالا فعالیت پایین کمپلکس های بازشیف به علت تخریب سریع در محیط واکنش باشد. همچنین، منگنزپورفیرین ها با داشتن سیستم ? گسترده در اطراف فلز نسبت به بازهای شیف پایداری بیشتری در مقابل تخریب از خود نشان می دهند. به علاوه، اثرات الکترونی و فضایی کمپلکس های پورفیرین و بازشیف، می تواند در توزیع محصولات، انتخاب پذیری و سرعت اکسایش موثر باشد.