نام پژوهشگر: عیوض بیات

سیاست خارجی روسیه و ترکیه در قبال مناقشه قره باغ از سال 1991 تا 2008
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1388
  عیوض بیات   اصغر جعفری ولدانی

مناقشه قره باغ از سال 1991 به صورت جنگ تمام عیار بین دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان آغاز شد، در سال 1994 به آتش بس موقت انجامید که تا کنون به طور کامل حل نشده است. ریشه این مناقشه به سیاستهای روسیه در ادوار مختلف نسبت به اقلیتهای قومی این کشور برمی گردد. این کشور با سیاست تغییر جمعیتی در قره باغ و حمایت از ارامنه باعث تشدید اختلافات آذربایجانی-ارمنی شد و در دوره جنگ و بعد از آن نیز سیاست دفع الوقت را در پیش گرفت که این امر در تطویل مناقشه موثر بوده است. ترکیه نیز که متحد استراتژیک آذربایجان است از زمان شروع جنگ تا کنون از این کشور حمایت کرده و تمامیت ارضی آذربایجان را به رسمیت می شناسد و در مذاکرات نیز بر این پیش شرط تاکید می کند. تنها راه حل این مناقشه اجماع قدرت های ذی نفع در مورد حل آن است. به نظر می رسد تا زمانی که قدرتهای منطقه ای و بین المللی به توافقی در مورد حل مناقشه نرسند, این مناقشه لاینحل باقی بماند. کشورهای روسیه، ترکیه، آمریکا بیشترین نقش را می توانند در حل این مسئله ایفا کنند. با توجه به اینکه هر دو کشور طرف درگیر نیز فقط بر خواست خود تاکید می کنند و در نظام جهانی به دنبال پیدا کردن متحد قدرتمند برای کمک به حل مسئله هستند، این امر نیز بر دشواری مسئله می افزاد.