یکی از ویژگی های مهم فرایند شهرنشینی در ایران، گسترش سریع فیزیکی و بدون برنامهء شهرهای آن است. در50 سال گذشته جمعیت شهری در کشورهای رو به رشد 7 برابر شده و انتظار می رود در 20 سال آینده به حدود دو برابر افزایش یابد. در ایران در طی 40 سال گذشته جمعیت شهری کشور 2/6 برابر شده است. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونیهای را پذیرفتند. این دگرگونیها به شکل افزایش سریع جمعیت و رشد فیزیکی شهرها به صورتی نا متعادل و ناهماهنگ بوده است. در حال حاضر یکی از مشکلات تمامی شهرهای کشور، رشد شهرنشینی و به تبع آن گسترش شاخکهای خزنده شهری بر اراضی پیراشهری است که پیامدهایی چون حاشیه نشینی، از بین رفتن اراضی کشاورزی، افزایش جمعیت شهرها عدم پاسخگویی برخی از خدمات و کاربریها در شهرها، توزیع نامتناسب و ناسازگاری کاربریها، گسستگی بافت های فیزیکی، گسترش شهر به جانب نواحی بالقوه خطرناک، مسائل زیست محیطی خصوصا آلودگی و نابسامانیهای سیمای شهر بوده است. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ مناسب بر عوامل موثر در رشد و توسعه فیزیکی ـ کالبدی شتابان شهر بوکان می باشد. بدین منظور برای شناخت بهینه شهر از ابتدای شکل گیری، عوامل موثر در رشد و توسعه فیزیکی ـ کالبدی آن، در این پژوهش شهر بوکان در قالب عوامل طبیعی، انسانی ـ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و به بررسی هر یک از عوامل فوق الذکر در دوره 85ـ 1335پرداخته خواهد شد، تا معلوم شود که آیا در رشد و توسعه شهر نقش داشته اند یا خیر؟ در این پژوهش تجزیه و تحلیل آمار و داده ها با استفاده از نرم افزارهای excel و spss و ترسیم و تحلیل نقشه ها نیز بــا استفاده از نـرم افزارهای arc gis – auto cad صورت می گیرد. واژه های کلیدی عبارتند از: شهر ـ توسعه ـ فیزیکی ـ جمعیت ـ برنامه ریزی ـ بوکان ـ گسترش