نام پژوهشگر: حکیمه محمدی لقب
حکیمه محمدی لقب نادر تقی پور
کانسار مس پورفیری سارا (پرکام) در استان کرمان و در 35 کیلومتری شمال شهربابک قرار دارد. سنگ های آتشفشانی ائوسن میزبان این کانسار می باشد. مطالعات پتروگرافی نشان دهنده این است که توده های نفوذی کانسار سارا اصولاً از سنگ های دیوریت و کوارتزدیوریت با بافت پورفیری و همچنین تعدادی دایک تأخیری با روند عمومی شمال غربی ـ جنوب شرقی تشکیل شده است. چهار نوع از برش های ماگماتیک ـ هیدروترمال در این کانسار قابل شناسایی است. هاله های دگرسانی در کانسار سارا شامل پتاسیک، پتاسیک- فیلیک، بیوتیتیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک می باشند. کانی زایی در این کانسار ضعیف بوده و عیار میانگین مس و مولیبدن به ترتیب %0/16 و 12ppm می باشد که به صورت انتشاری و استوک ورک و رگه ای می باشد. کمترین عیار مس در زون فروشست ـ اکسیدی (%0/12) و بیشترین عیار مس (% 0/4) و مولیبدن (25/83ppm 83/25) متعلق به زون غنی شده سولفیدی ثانویه می باشد. کانسار سارا دارای عیار میانگین 121، 6 و 9ppb به ترتیب برای طلا، پلاتین و پالادیوم می باشد. توده های نفوذی از نظر ژئوشیمیایی دارای ترکیب دیوریت تا مونزونیت و سنگ های آتشفشانی ترکیب آندزیت تا تراکی آندزیت با ماهیت کالک ـ آلکالن غنی از پتاسیم و متاآلومین با روندی به سمت پرآلومین می باشند. ژئوشیمی این سنگ ها حاکی از غنی شدگی در lile و lree و تهی شدگی hfse و hree می باشد. غنی شدگی نمونه ها از lile و تهی شدگی از hfse بیان گر ماگماتیسم کالک ـ آلکالن نوع i مربوط به کمان های آتشفشانی حاشیه قاره ای است که توسط فرآیند فرورانش ایجاد شده است. تشکیل سنگ های نفوذی کانسار سارا با ماگماتیسم ناشی از فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر صفحه ایران مرکزی همخوانی دارد، به طوری که توده های نفوذی کانسار سارا در کمان حاشیه قاره ای جایگزین شده است. مطالعات سیالات درگیر 8 گروه از سیالات درگیر را در کانسار سارا نشان می دهد: غنی از مایع ساده، غنی از مایع حاوی کانی اپک، سیال درگیر تک فاز گازی، غنی از گاز، غنی از گاز حاوی کانی اپک، شور ساده، شور حاوی کانی اپک و چند فازی. نتایج دماسنجی سیالات درگیر نشان می دهد، سیالاتی که در دمای حدود c°500 و فشار 600bar به دام می افتند، اولین سیالات تشکیل دهنده کانسار سارا می باشند. عمق جایگزینی کانسار سارا حداکثر حدود 2/3km می باشد. شوری و دمای هموژن شدن سیالات درگیر نشان دهنده این است که کانی زایی در کانسار مس پورفیری سارا در ارتباط با اختلاط سیالات ماگمایی و جوی صورت گرفته است.