چکیده: سایه نفرت انگیز جنگ به عنوان یکی از پدیده های شوم اجتماعی بر پیکره جامعه جاهلی جزیره العرب سایه افکنده بود، چنانکه همه ی مناسبات اجتماعی و حتی اعتبار قومی و قبیله ای بر گرد محور جنگ می گردید و به اعتبار آن" ایام جاهلی" شکل می گرفت. آنچه مسلم است ظهور اسلام به عنوان پدیده ای شگرف علاوه بر همه ی جوانب و مظاهر حیات تمدنی، بیشترین تأثیر را بر مناسبات انسانی- اجتماعی از جمله جنگ و مخاطرات آن نهاد. چنانکه بیشترین آموزه های اسلامی متوجه رعایت حقوق بشر و حقوق اجتماعی و انسانی شد. قواعد پیشرو، آیین جنگاوری متفاوت؛ مقررات کارآمد در حوزه جنگ و جهاد اسلامی شکل گرفت. آنچه در این وجیزه بدان پرداخته شده است یافتن پاسخ این پرسش اساسی است که حقوق و مقررات جنگ در صدر اسلام تا سال 40 هجری بر چه مبنا و اصولی استواربود؟ در پی یافتن پاسخ این پرسش این فرضیه مطرح است که: اصول و قواعد حقوق و مقررات جنگ در صدر اسلام مبتنی بر اخلاق و حفظ ارزش های اسلامی و رعایت حقوق و مقررات انسانی و اجتماعی و اقتصادی شامل: حقوق نظامیان، حقوق غیرنظامیان ( زنان، کودکان، پیران، راهبان و ... ) اسرا و اسرای مجروح، حقوق اهل ذمّه و مبارزان دشمن، متخلفین از جنگ، نهی از بکار بردن سلاحهای زهرآلود و از بین بردن محیط زیست، نهی از بستن آب بر روی دشمن و .... بود. متناسب با این سوال با رویکردی تاریخی به جمع آوری اطلاعات در حوزه منابع تاریخی صورت گرفت و با روش توصیفی-تحلیلی و نظری رخداد های مورد نظر واکاوی شد. آنچه در پایان حاصل آمد، مجموعه قواعد، قوانین و مقرارت حقوق جنگی بود که روح پرتسامح و نرم خوی در آن تجلی یافته و اخلاقیات، انگیزه های اعتقادی و ارزش های والای انسانی- اسلامی در آن به وضوح می توان دید. کلید واژه : حقوق جنگ- مقررات جنگ - جهاد – صدر اسلام