همیشه در بررسی وضعیت تحصیلی دانش آموزان، با مشکلات مختلفی مواجه می شویم و مشکلات مربوط به خوانش متن یکی از موارد مهم می باشد که منجربه افت تحصیلی می شود. مهارت در خواندن یکی از مهمترین نیاز‎های یادگیری دانش‎آموزان در زندگی امروزی است. توانایی درک مطلب و استنتاج از متون درسی و غیردرسی، دانش‎آموزان را با افکار و اطلاعات جدیدی آشنا می‎سازد تا بهتر زیستن را بیاموزند. هدف از نگارش این پایان نامه، بررسی تأثیر نوع (نستعلیق و تحریر)‎ ‎و ‎اندازه‎ی قلم فارسی (16،14،12) و فاصله بین حروف (معمولی، فشرده و گسترده) در سرعت تشخیص تکواژها و سرعت خواندن متن و نیز تأثیر نوع قلم و آشنایی و ناآشنایی دانش آموزان با متن در سرعت خواندن می باشد، تا از این طریق بتوان متون کتب درسی را بر اساس استانداردهای مناسب طراحی کرد. جامعه آماری پژوهش تعداد 47 نفر دانش‎آموزان دختر و پسر مقطع‎ راهنمایی مدارس استان اصفهان می‎باشد، که به طور تصادفی از بین دانش آموزانی که از جهات توانش هوشی، فیزیکی (عدم مشکلات بینایی و زبانی و ...) و شخصیتی (خجل نبودن، ترسو نبودن و ...) و نیز داشتن معدل 19-16 یکسان بوده و تفاوت عمده‎ای نداشتند، انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده 12فهرست از واژه‎ها و نه‎واژه‎ها‎ی (non-words) چند تکواژ‎ی، 8 متن آشنا و ناآشنای تهیه شده در قلم های مختلف و در نهایت آزمونهای درک متن ابزارهای دیگر در این تحقیق بودند. در راستای رسیدن به اهداف این پژوهش، دانش آموزان به سه گروه تقسیم شدند. در گروه اول رابطه‎‎‎ی نوع و اندازه‎ی قلم با سرعت تشخیص تکواژ و سرعت خواندن متن مورد مطالعه قرار گرفت، در گروه دوم رابطه‎ی نوع قلم و فاصله بین حروف با سرعت تشخیص تکواژ و سرعت خواندن متن مورد توجه قرار می‎گیردو در گروه سوم رابطه‎ی نوع قلم و آشنایی و ناآشنایی دانش آموزان با متن و سرعت خواندن بررسی می‎شود. سپس فهرست‎ها و متون که در اندازه های 12،14،16 و فواصل مختلف بین حروف "معمولی، فشرده و گسترده" تهیه شده بود، به دانش آموزان ارائه شد و دانش آموزان برای خواندن هریک از فهرست ها و متون 120 ثانیه وقت داشتند. در نهایت تعداد کلمه ی خوانده شده توسط هر دانش آموز در هریک از آزمونها شمارش و ثبت گردید. نمرات بدست آمده از گروه های اول و دوم و سوم، در نرم افزار spssوارد گردید و بعد از محاسبه ی میانگین ها، با استفاده از آنالیز آماری paired-t-test، میانگین‎ها مورد مقایسه قرار گرفتند تا در هر مورد مشخص گردد که آیا تفاوت های بدست آمده در مورد میانگین ها معنادار بوده اند یا نه. نتایج نشان دادند که سرعت تشخیص تکواژ در حین خواندن واژه ها و نه واژه ها در قلم تحریر سریعتر از قلم نستعلیق بود و در بین اندازه قلم های 16 ،14 ،12 ، قلم تحریر 12 و بین فواصل مختلف "معمولی، فشرده و گسترده" سرعت تشخیص تکواژ در فاصله معمولی بین حروف بیشترین سرعت را داشت. سرعت خواندن متون در قلم تحریر 12 و متون آشنا و فاصله بین حروف معمولی، سریعتر از قلم نستعلیق بود و بیشترین سرعت را داشت. در همه ی آزمونها میزان خطا در قلم نستعلیق خیلی بیشتر از قلم تحریر بود. نتیجه ی کلی تحقیق حاکی از آن بود که سرعت تشخیص تکواژها و سرعت خواندن متن در قلم هایی که حروف خیلی کوچک و یا خیلی بزرگ باشند، و یا حروف خیلی به هم فشرده و یا حروف فاصله ی زیادی با هم داشته باشند، پایین است. کلیدواژه ها: نوع قلم، اندازه قلم، تشخیص تکواژ، نه واژه، معمولی، فشرده، گسترده،