نام پژوهشگر: امیر آزادی
محمد نصیری محمود پروازی نیا
در دهه های اخیر، پلیمرهای زیست تخریب پذیر به صورت وسیعی برای ساخت سیستم های مختلف و جدید دارورسانی مانند نانوذرات، میکروذرات، میکروکره ها و غیره مورد مطالعه قرار گرفته اند. تحقیقات قابل توجهی در زمینه توسه نانوذرات زیست تخریب پذیر پلیمری برای دارورسانی و مهندسی بافت، با توجه به قابلیت های این زمینه در فراهم کردن رهایش کنترل شده داروها، محافظت کردن از مولکول های ناپایدار دارو مانند پروتئین ها، پپتیدها یا dna از تخریب و دارورسانی به محل های خاص معطوف شده است. پیشتر در 1960 و پس از آن در 1970 فواید نانوذرات پلیمری بر پایه پلیمریزاسیون مایسلی آکریل آمید مشاهده شد[1]. پس از آن، از میان روش های مختلف پلیمریزاسیون استفاده از پلیمرهای شکل گرفته نیز مطالعه و توسعه یافت[2, 3]. مشکل عمده در این زمینه، توسعه ی نانوذراتی با قابلیت حمل داروهای درشت مولکول و یا رسانش داروهای غیر قطبی و قطبی از طریق یک سیستم ثابت، با پروفایل رهایش مناسب می باشد. سیستمی که بتواند قابلیت حمل و رسانش درشت مولکول ها (مانند پروتئین ها) به خوبی ریزمولکول ها باشد و همچنین رسانش داروهای قطبی را به خوبی داروهای غیر قطبی انجام دهد، انقلابی در زمینه دارورسانی و صنغت سلامت به شمار می-رود. یکی از زمینه هایی که به رشد و توسعه ی این گونه سیستم ها کمک محسوسی می نماید، مدل سازی ریاضی رفتار رهایش این گونه حامل ها می باشد و همواره مطالعات زیادی در این زمینه انجام گرفته است. مدل سازی ریاضی از طریق دو راه اصلی به علم دارورسانی کمک می نماید: i. با انجام مدل سازی ریاضی رفتار رهایش دارو از حامل با زمان و/یا مکان پیش بینی می شود. ii. از طریق مدل سازی ریاضی، با تغییر پارامتر ها و شرایط تهیه ی حامل می توان به پروفایل مطلوب رسید. در نتیجه، مطالعات و تحقیقاتی که بتوانند همزمان ساخت و توسعه ی یک سیستم حامل با مزیت های یک سیستم نانو، و مدل سازی رفتار رهایش آن ها را داشته باشند، مطالعاتی باارزش به حساب می آیند که در روند توسعه علم دارورسانی تاثیرگذار خواهند بود. در این پروژه سعی شده است یک سیستم دارورسانی بر پایه یک پلیمر زیست تخریب پذیر طبیعی (کیتوسان) در اندازه های نانو ساخت و توسعه یابد که بتوان از طریق آن انواع مختلف دارو (قطبی، غیر قطبی،ریز مولکول، درشت مولکول و غیره) را حمل نموده و بصورت مناسبی آزاد نمود. سپس یک مدل ریاضی بر پایه روش های ساده و در عین حال کارآمد برای بررسی رفتار رهایش دارو از این حامل نانو ارائه داد. از این رو، در فصل دوم این پروژه با ارائه ی مروری بر مطالعات انجام شده، ابتدا علم نانوفن آوری در دارورسانی و انواع مختلف سیستم های نانوذره ای مورد بررسی قرار می گیرد و سپس مروری بر مطالعات انجام یافته در مورد مدل سازی ریاضی و شبیه سازی رهایش دارو ارائه می گردد. در ادامه در فصل سوم، مواد و دستگاه های مورد استفاده آزمون های مختلف انجام شده در این مطالعه معرفی می گردد و روش های مطالعات و طراحی آزمایشات در این پروژه به اختصار توضیح داده می شود. فصل چهارم پایان نامه ی حاضر، به بحث و نتیجه گیری های انجام شده در این تحقیق اختصاص دارد. در این فصل نتایج مهم به دست آمده در فرایند تحقیق به اشتراک گذاشته می شود و در مورد نتایج بحث می گردد. در این فصل مطالعات آماری انجام شده در ساخت نانوذرات به تفصیل با نتایج مربوطه ارائه می شود و سپس به نتایج بارگذاری داروها در نانوذرات و رفتار رهایش سیستم حامل پرداخته می شود و در نهایت مدل سازی ریاضی رهایش دارو انجام می پذیرد. در فصل پنجم، جمع بندی کلی نتایج به دست آمده در طول فرآیند تحقیق و پیشنهاداتی برای ادامه ی کار در جهت بهبود سیستم ارائه می گردد.