نام پژوهشگر: فروزان نادری
فروزان نادری محمد موسوی بجنوردی
تعددزوجات جزء احکام امضایی اسلام است نه تأسیسی واسلام حدود و قیودی برای آن گذاشت.عدالت یکی از این قیود است مطابق آیه سوم سوره نساء که می فرماید«......فإن خفتم الاتعدلوا فواحده» اولاًمنظور از عدالت ،عدالت در رفتار،گفتار و برخورد با همسران است.ثانیاًاگر مردی حتی گمان و خوف این را داشته باشد که نمی تواند عدالت را در مورد همسران متعدد مراعات نمایدحق ازدواج مجدد ندارد.ثالثاًتعددزوجات امری مباح است نه واجب ونه مستحب و کسی می تواند اقدام به ازدواج مجدد نماید که علم یا ظن غالب دارد به اینکه می تواند عدالت را میان همسرانش مراعات می کند.برخی از فقها ازدواج دوم را در صورت بیم عدم اجرای عدالت باطل می دانند از جمله این فقها آیت الله سید محمد بجنوردی است که معتقدندآیه در مقام بیان حکم وضعی است و جمله شرطیه «فإن خفتم الا تعدلوا فواحده»دارای یک شرط و یک جزای شرط است که شرط همان عدالت است واگر این شرط نباشد تعدد زوجات منتفی خواهد شد. ازدیگر شرایطی که مرد باید داشته باشدتوان مالی و جنسی است تابتواند تمام خواسته های همسرانش را بنحو عادلانه برآورده نماید.همانطورکه گفتیم تعدد زوجات با تمام این شرایط که هرکسی دارا نیست به صورت امری مباح است و بیشتر برای مواردی تجویز می شود که ضرورتی پیش آید ازجمله آن،فزونی تعداد زنان در مقایسه با مردان،نازایی وبیماری مسری زن یا مواردی که زن به هر دلیلی، همسراول خود را از دست داده است که در اینگونه شرایط تجویز تعدد زوجات آن هم با رعایت شرایطی که اسلام فرموده، از منع آن بهترخواهد بود.البته اسلام به زن این اجازه راداده که شرط عدم ازدواج مجدد برای مرددرضمن عقدنکاح بگذارد که اکثر فقهاچنین شرطی را صحیح ووفای به آن رالازم میدانند.