نام پژوهشگر: ملیکه محسن نیا
ملیکه محسن نیا کامیار موقرنژاد
شناخت دقیق مخازن هیدروکربنی عاملی موثر در بهره برداری صحیح از آنهاست ، به همین علت مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده است. یکی از موارد مطرح در این رابطه، دانستن ترکیب سیال هیدروکربنی در نقاط گوناگون مخزن است. تغییرات ترکیب نفت و گاز تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون گرانش زمین و گرادیان دما بوجود می آید. مدلهای زیادی برای تعیین ترکیب سیال در عمق مشخص ارائه گردیده است که به طور کلی به دو صورت تعادلی و غیرتعادلی تقسیم بندی می شوند. در مدل تعادلی ، مخزن در تعادل شیمیایی فرض می شود و لذا در این حالت گرادیان حرارتی در طول مخزن برابر با صفر در نظر گرفته می-شود. در مدل های غیر تعادلی دما در طول مخزن تغییر نموده و تعادل شیمیایی در مخزن وجود ندارد. مورد دیگری که در بهره برداری از مخزن نقش بسزایی دارد، دانستن شرایط بحرانی سیال در هر عمق از مخزن است. آنچه حائز اهمیت است اینست که با وجود آنکه روشهای گوناگونی برای محاسبه ترکیب سیال در عمقهای مختلف و همچنین محاسبه نقطه بحرانی سیال ارائه شده، تاکنون روشی که منحصراً به بررسی تغییر شرایط بحرانی نسبت به عمق بپردازد مطرح نشده است. با توجه به این مطلب در این پایان نامه به این موضوع پرداخته شده است. بدین ترتیب که در ابتدا محاسبات مربوط به ترکیب درصد مخلوط هیدروکربنی در عمق انجام شد. برای دقت بیشتر از مدل غیرتعادلی استفاده شده است. سپس نقطه بحرانی مخلوط هیدروکربنی بدون در نظر گرفتن عمق سیال در مخزن بدست آمد و در نهایت برای هر عمق از مخزن شرایط بحرانی سیال تعیین گردید. این محاسبات برای چند مخزن به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل شامل تغییرات دما و فشار بحرانی نسبت به عمق و مقایسه آن با تغییرات دما و فشار مخزن و همچنین بررسی تغییرات دما و فشار بحرانی در دو حالت : بدون در نظر گرفتن گرادیان دما و همراه با گرادیان دما برای چند نمونه از مخازن است. در ادامه با استفاده از روشی تجربی، حداقل فشار امتزاج پذیری و تغییر آن نسبت به عمق محاسبه شده و مورد بررسی قرار گرفته است.