مطالعات انجام شده در زمینه آب گرمکن های خورشیدی و کلکتورها ی خورشیدی صفحه تخت حاکی از آن است که معادلات انرژی به تنهایی نمی توانند ملاک کافی برای بدست آوردن راندمان آب گرمکن خورشیدی باشد. اما آنالیز قانون دوم حاوی اطلاعات مفیدتری راجع به راندمان سیستم می باشد. معادلات اگزرژی موضوع اصلی مورد بحث در این پایان نامه می باشد که اگزرژی در واقع انرژی در دسترسی است که بر مبنای شرایط داده شده در حالت سکون می باشد. در این پایان نامه ابتدا به آنالیز اگزرژی سیستم آب گرمکن خورشیدی پمپی به صورت جزء به جزء پرداخته شده است و راندمان اگزرژی برای بخش های مختلف سیستم بدست آمده است. با توجه به معادلات بدست آمده و معادله موازنه اگزرژی راندمان اگزرژی کلی سیستم بدست آمده است. در ادامه سیستم از دیدگاه انرژی بررسی شده و با توجه به معادلات انرژی و اگزرژی بدست آمده مدل سازی شده است. سپس بوسیله داده های آزمایشگاهی برای روزهای مختلف، بازده اگزرژی با توجه به معادلات بنیادی اگزرژی محاسبه شده و با بازده اگزرژی بدست آمده از حل مدل با هم مقایسه شده اند و به این صورت میزان دقت مدل مشخص شده است. در پایان میزان تغییرات بازده اگزرژی سیستم نسبت به تغییر پارامتر های موثر سیستم مشخص شده و همچنین دبی جرمی بهینه ورودی کلکتور در شرایط مختلف بهره برداری از سیستم پیشنهاد شده است.