اعتیاد عبارتست از مسمومیتی مزمن و متناوب که در اثر استعمال یک داروی طبیعی یا مصنوعی ایجاد شده و در نهایت باعث ایجاد یک سری ناراحتی جسمانی_روانی و یا وابستگی های روانی در فردمی شود که هم برای فرد وهم جامعه مضر است ،لذا لزوم درمان این بیماری یا بعبارتی مسئله اجتماعی مورد توجه قرار میگیرد.با توجه به موقعیت ویژه استان یزد و از آنجا که در خصوص عوامل موثر در درمان اعتیاد در شهرستان یزد مطالعه ای انجام نشده در این تحقیق سعی شده با مقایسه دو شیوه درمان رایج که یکی بیشتر از طریق دارو درمانی و ترک فیزیکی و دیگری با روش روان درمانی است ، عوامل موثر در درمان و عدم عود افراد در هر دو شیوه شناسایی و بررسی گردد.روش انجام این تحقیق ازنوع پیمایشی وتکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه میباشد.جامعه آماری تحقیق افراد مراجعه کننده به مراکزکلینیکی ترک اعتیاد و اعضای انجمنهای تولد دوباره در شهر یزد درسال1388 می باشد که تعداد 6118 نفردرکلینیکها و 1600 نفر در انجمن تولد دوباره پذیرش شده اند.ازاین بین براساس فرمول کوکران283 نفربه روش تصادفی ساده انتخاب شدند،که ازکلینیکها 146 نفرو ازانجمن تولددوباره137نفرنمونه گیری شد.داده ها به کمک آزمون t وf و همچنین ضریب همبستگی ورگرسیون چندمتغیره تحلیل شده اند.یافته ها همبستگی مثبت ومعنا داری بین میزان رضایت از مرکز درمانی (متغیر وابسته)،بعنوان موثرترین عامل موفقیت درمان اعتیاد،با متغیرهای مستقل تحقیق نشان می دهد.از طرفی تفاوت میانگین تمامی متغیرهای مستقل در کلینیکها و انجمن ها ، معنادار بوده ودر همه موارد میانگین نمره انجمنها بیشترازکلینیکها بوده است.یعنی نه تنها اعضای انجمن هادرکل نسبت به اعضای کلینیکها احساس رضایت بیشتری را ابرازنموده اند،بلکه انجمنها در مابقی متغیرهای مستقل ازجمله ایجادمشارکت،القاء حس تعلق ، حمایت اجتماعی ، تقویت انگیزه،پرکردن خلاءعاطفی،تقویت اعتقادات مذهبی، پیگیری،توانبخشی واوقات فراغت نیز قویتراز کلینیکها عمل نموده اند.پنج متغیر:مشارکت،پرکردن خلاءعاطفی،حمایت اجتماعی ،امید به پاک ماندن واوقات فراغت در مدل رگرسیونی وارد شده اندکه 4/59 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند.براساس این مدل نقش مشارکت از همه پررنگ تر می باشد . کلمات کلیدی:ترک اعتیاد- معتاد- میزان رضایت- انجمن تولد دوباره-کلینیک ترک اعتیاد- شهریزد.