نام پژوهشگر: سیده بنت الهدی معین السادات

سنتز، شناسایی و تعیین ساختار لیگاند نامتقارن کربوکسامیدی سه دندانه با استفاده ازمایع یونی تترابوتیل آمونیوم برماید tbab و کمپلکسهای (cu(ii)، cd(ii)، zn(ii)، ni(ii) و co(iii با لیگاند دپروتونه شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  سیده بنت الهدی معین السادات   ثریا مقدادی

چکیده مایع های یونی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ تجربی به عنوان کاتالیست ها و حدواسط واکنش های شیمیایی مورد استفاده واقع می شوند. این مایع های یونی بیشتر از سایر حلال های آلی دوستدار طبیعت هستند و حلال های سبز تری به شمار می آیند، این امر به علت فشار بخار پایین و پایداری گرمایی خوب در گستره دمایی زیاد آن هاست. این مواد می توانند برای تعدادی از فرآیندهای شیمیایی مثل فرآیندهای جداسازی، واکنش ها، کاتالیست های دو فازی، استخراج ها و پلیمره کردن ها به عنوان حلال به کار روند. یکی از کاربردهای جدید مایع های یونی استفاده آن ها در سنتز ترکیبات آلی مثل آمیدها است. لیگاند های کینولین کربوکسامیدی بخش مهمی از تحقیقات در زمینه شیمی ترکیبات کئوردیناسیون کمپلکس های فلزات واسطه را در بر می گیرد. حلالی که در روش های سنتز قدیمی به کار برده می شد پیریدین بود که حلالی بسیار سمی به شمار می آید. در این پروژه روش سنتز جدیدی با استفاده از مایع های یونی برای تهیه آمیدها مورد استفاده قرار گرفته است. لیگاند hqcq در شرایطی بهینه در مقایسه با روش قدیمی وگ، با افزایش بازده از 43% به 78% و کاهش زمان از 4 ساعت به 1 ساعت سنتز شده، و کمپلکس های مربوطه آن با فرمول های زیر تهیه شده اند: (1) [cu(qcq)(oac)(h2o)], (2) [cu(qcq)(ncs)], (3) [cu(qcq)(clo4)(h2o)], (4) [cd(qcq)(oac)(h2o)], (5) [zn(qcq)(oac)(h2o)], (6) [co(qcq)2]clo4, (7) [ni(qcq)2]h2o این کمپلکس ها با استفاده از روش هایuv-vis، ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. همچنین برای تعیین ساختار کمپلکس های 1، 4، 5 و 6 از بلورنگاری پرتو ایکس استفاده گردیده است. داده های حاصل از بلورنگاری پرتو ایکس ساختار هشت وجهی انحراف یافته ای را برای کمپلکس های [cu(qcq)(oac)(h2o)]، [cd(qcq)(oac)(h2o)]، [co(qcq)2]clo4 ارائه می دهد. کمپلکس [zn(qcq)(oac)(h2o)] یک کمپلکس پنج کئوردینه با ساختار دو هرمی مثلثی انحراف یافته است. در کمپلکس های مس وکادمیم سه اتم نیتروژن لیگاند تک آنیونی qcq- موقعیت های استوایی را اشغال کرده اند و موقعیت های باقی مانده توسط یون استات به عنوان لیگاندی دودندانه و یک ملکول آب اشغال شده است. در کمپلکس روی یون استات به عنوان لیگاندی یک دندانه عمل کرده است. شیوه های مختلف کئوردینه شدن یون استات به کمپلکس های مس و کادمیم و روی نکات جالب توجهی را به همراه داشت که از مقایسه داده های بلور نگاری پرتو ایکس و طیف های ارتعاشی می توان به آن ها پی برد. از طرف دیگر، کمپلکس های روی و کادمیم از جمله کمپلکس های نادری هستند که تا کنون سنتز شده اند چرا که کئوردینه شدن لیگاند به این فلزات از طریق نیتروژن دپروتونه شده کربوکسامیدی دشوار بوده و معمولا صورت نمی گیرد. در این پروژه این کمپلکس ها با لیگاند دپروتونه شده کربوکسامیدی سنتز شده است. کلمات کلیدی: مایع های یونی، کمپلکس های کربوکسامیدی، مس (??)، کادمیم (??)، روی (??)، کبالت (???)، نیکل (??).