شبکه های جمع آوری فاضلاب از جمله مهم ترین زیرساخت ها و تأسیسات زیربنایی کشور هستند که با صرف سرمایه گذاری-های عظیم به اجرا درمی آیند. ارائه خدمات مناسب از طریق آنها نیازمند مجموعه ای از فعالیت های برنامه ریزی، تأمین مالی، طراحی، اجرا، بهره برداری و نگهداری است که انجام صحیح و به موقع آنها از اهمیت بسزایی در توسعه پایدار کشور برخوردار می باشد. نظر به نقش اساسی این زیرساخت به عنوان یکی از تأسیسات زیربنایی فراهم کنند? پیش نیازهای لازم برای زندگی مطلوب بشر، توجه به مسائل مربوط به بهره وری لازم در فرآیندهای طراحی، ساخت و بهره برداری الزامی است. در این راستا لازم است مفاهیمی همچون عملکرد صحیح، کیفیت، زمان، هزینه اجرا، قابلیت اطمینان، ایمنی، مدیریت بهره برداری، تعمیر، نگهداری و نوسازی به طور دقیق و جامع مورد ارزیابی قرار گیرند. از سوی دیگر سیر تحولات اجتماعی، اقتصادی و صنعتی، نگرش جدیدی را در توسعه، بهبود بهره وری و در نتیجه استفاده از فناوری های نوین در حیطه این زیرساخت حیاطی در سطح ملی می طلبد. در طراحی و اجرای تاسیسات زیربنایی نظیر شبکه-های فاضلاب و سازه های جانبی آنها، بهبود اطمینان پذیری سیستم، کاهش زمان ساخت و راه اندازی، بهینه سازی هزینه های مستقیم و غیرمستقیم اجرا و هزینه های اجتماعی از معیارهای مهم پژوهشی و اجرایی بشمار می آیند که لزوماً توجه به روش ها و فناوریهای نوین از گزینه های مهم مورد بررسی جهت حصول به اهداف مذکور می باشد. همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف اینگونه فناوری ها در انتخاب روش های اجرای بهینه بسیار موثر می باشد. برای این منظور بکارگیری فرآیندی کارآمد، منسجم و هماهنگ جهت انتخاب گزینه های مناسب جهت طراحی و اجرای این تاسیسات ضروری و غیرقابل اجتناب است. مهندسی ارزش یک کوشش سازماندهی شده گروهی با مشارکت کلیه عوامل موثر و آگاه به موضوع برای تحلیل منظم ارزش و هزینه ها به منظور بهبود ارزش عملکرد پروژه و طرح روشهای جدید با حذف هزینه های غیر ضروری در جهت کاهش هزینه ها، بهبود عملکرد و افزایش کیفیت می باشد. این پایان نامه حاصل ارزیابی نقش فرآیند مهندسی ارزش و نتایج بکارگیری آن در پروژه های فاضلاب از طریق بررسی و مطالعه موردی پروژه میکروتونلینگ و پایپ جکینگ شبکه جمع آوری فاضلاب شهر همدان می باشد. در بخش اول از فصل اول تاریخچه، مفاهیم پایه، برنامه کار و شیوه های اجرای مهندسی ارزش بیان گردیده و پس از آن مشکلات پیش رو در اجرای طرحهای عمرانی و تأثیرات آنها بر مدت و هزینه اجرا و نیز تأثیر اعمال مهندسی ارزش در حل مشکلات این طرح ها و موانع استفاده موثر از مهندسی ارزش مورد توجه قرار گرفته است. در بخش دوم از فصل اول به معرفی فناوری نوین اجرای بدون ترانشه میکروتونلینگ به همراه بیان تعاریف، ملاحظات برنامه-ریزی، زیست محیطی، اجتماعی، طراحی، ساخت و آنالیز ریسک در بکارگیری این تکنولوژی و نیز مشخصات تجهیزات و ویژگی های لوله های مورد استفاده در این روش پرداخته شده است. فصل دوم شامل مطالعه موردی پروژه میکروتونلینگ شبکه جمع آوری فاضلاب شهر همدان که برای اولین بار در ایران با حمایت مالی بانک توسعه اسلامی به اجرا درآمده است و شرایط و ویژگی های این پروژه به تفصیل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در فصل دوم، معضلات اجرائی ومسائل محلی در بکارگیری فناوری میکروتونلینگ در اجرای کلکتورهای اصلی شبکه فاضلاب شهر همدان به همراه ارزیابی و مطالعه دلایل و پارامترهای تأثیرگذار، مورد بررسی قرار گرفته و با رویکرد مهندسی ارزش، گزینه های جایگزین در شرایطی که فناوری میکروتونلینگ کارآمدی خود را از دست می دهد مورد ارزیابی قرار گرفته و نهایتاً روش بهینه هندشیلد از طریق این ارزیابی از میان هفت روش جایگزین با ملاک قرار دادن فاکتورهائی نظیر ریسک، مشکلات اجتماعی، سرعت، کیفیت و هزینه اجرا، انتخاب می گردد. در فصل سوم به جمع بندی و بیان پیشنهادها در ارتباط با بکارگیری موثر فرآیند مهندسی ارزش پرداخته شده و همچنین راهکار های ممکن در جهت کاهش معضلات و بسترسازی صحیح جهت بکارگیری فناوری های نوین به ویژه روش میکروتونلینگ پیشنهاد می شود.