این تحقیق در پی بررسی رویکردها و نظریات موجود درباره چگونگی شکل گیری سکونتگاههای غیررسمی، شناسایی عوامل موثر بر آن و نهایتاً تحلیل آنها با توجه به داده های مربوط به شرایط کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی و ارائه پیشنهادات و رویکردی مناسب برای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی جامعه مورد مطالعه(حوزه شهری سنندج) است. چارچوب نظری این تحقیق به گونه ای ترکیبی انتخاب شده است و سعی بر در نظرگرفتن نظریاتی است که بر سطوح مختلف تحلیل ( کلان، میانه و خرد)، عدم تعادل های فضایی و نیز نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی تاکید داشته اند. تحقیق از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق نیز اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه سکونتگاههای غیررسمی حوزه شهری شهر سنندج می باشد. محله عباس آباد به عنوان محله هدف برای مطالعه بیشتر و جزئی تر و نهایتا برای ارائه راهکار انتخاب شده است. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه و فوکوس گروپ استفاده شده است. نتایج تحقیق به صورت زیر بوده است: الگوی شکل گیری سکونتگاه و محله مورد بررسی بر اساس الگوی مهاجرت روستا- شهر بوده است. که این مهاجرت نیز تا حدود زیادی مبتنی بر همپیوندیهای خویشاوندی و نیز همولایتی بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد که بین ذهنیت ساکنین نسبت به محله خود و میزان تمایل آنها به همکاری و مشارکت در حل مسائل و مشکلات محله رابطه معناداری وجود دارد. در مجموع می توان بیان داشت که عدم تعادلهای منطقه ای و فقر روستایی، مهاجرت روستا- شهر، هم پیوندی های قومی، فرهنگی و خویشاوندی به عنوان عاملی در تسریع در روند مهاجرت روستا- شهر، رشد شتابان شهری و ناتوانی شهر از ارائه خدمات یکسان به همه اقشار اجتماعی از مجموعه عوامل شکل گیری و تسریع در روند رو به رشد سکونتگاه مورد بررسی بوده است.